Harîrizâde’ye ait Rıfâiyye tarikatının seyr ü sülûkunda yer alan 12 esmâyı şerhettiği eser. Türkçe olan risâlenin müellif nüshası Süleymâniye Kütüphânesi Tırnovalı Bölümü’nde 898/1 numara ile kayıtlıdır. Eserin bir diğer nüshası İstanbul Büyükşehir Belediyesi Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları Bölümü’nde OE_Yz_1622 numara ile kayıtlı bir mecmua içerisinde yer almaktadır. Müellif nüshası 6 varak olan risâlenin telif tarihi 25 Receb 1289/26 Eylül 1872 olarak belirtilmiştir (Ustakurt, 2018: 20).

Risâlenin Süleymâniye Kütüphânesi’nde bulunan müellif nüshası Harîrîzâde’ye ait risâlelerin bulunduğu bir mecmua içerisinde bulunmaktadır. Söz konusu mecmuada Harîrîzâde’nin “Feyzü’l-muğnî” risâlesi (Mecmua, 1289: vr. 10-22), “Şerhu Beyt-i Mevlânâ Câmi” risâlesi (Mecmua, 1289: vr. 24-25), “Hakîkatü’t-tarîka” risâlesi (Mecmua, 1289: vr. 26-33), “Medâr-ı Vâhidiyyet Merkez-i Ehadiyyet” risâlesi (Mecmua, 1289: vr. 34-41), “Hadîkatü’l-hakîka” risâlesi (Mecmua, 1289: vr. 79-91) de yer almaktadır.

Atatürk Kitaplığı’ndaki nüshanın yer aldığı mecmuada tarih yer almamaktadır. Mecmua Nesefî Akāidi Şerhi “Cevâhiru’s-seniyye” (Mecmua, vr. 1b-10b) ile başlamaktadır. Şerhin 10. varağından sonra 100. sayfaya geçildiği görülmekte ve burada “Dîvân Şerhi” (Mecmua, vr. 11a-66a) ile mecmua devam etmektedir. Şerhedilen Dîvân’ın kime ait olduğu bilinmemektedir. Müellifi bilinmeyen “Risâle”nin (Mecmua, vr. 66b-70b) ardından Muhammed Nûru’l-Arabî’nin (ö. 1888) Hacı Bayrâm-ı Velî’nin (ö. 833/1430) “Çalabım Bir Şâr Yaratmış” gazeline yaptığı şerh (Mecmua, vr. 71a-73a), ardından Hasan Sezâyî Gülşenî’nin (ö. 1151/1738) mebde’ ve meâd hakkındaki sözlerinin Harîrîzâde tarafından şerhedildiği “el-İmdâd fî’l-mebdeʻ ve’l-meâd” risâlesi ile mecmua devam etmektedir (Mecmua, vr. 73b-76b). Mecmuanın 77a-80a varakları arasında Harîrîzâde’nin “Seyrü’l-esmâ ve Sırru’l-müsemmâ” risâlesi, 80b-81b arasında “Hadîkatü’l-hakîka” risâlesi, 82a-102a varakları arasında “Turfetü’l-müstersele” risâlesi yer almaktadır. Mecmuanın 102b-116a varakları arasında son dönem Melâmîleri’nden Ali Örfî Efendi’nin (ö. 1888) “Ben babamda baba iken babam doğurur anamı” şathiyesinin şerhi bulunmaktadır. Mecmua Eşrefoğlu Rûmî’nin (ö. 874/1469-70) Dîvân’ından bazı beyitlerin şerhi ile sona ermektedir (Mecmua, vr. 116b-119b).

Müellif, risâlede Rıfâiyye tarîkatında “esmâ-i seb‘a-ı fenâiyye” ve “esmâ-i hamse-i bekāiyye” olarak tavsif edilmiş 12 esmânın şerhini yaptığını ve “Seyrü’l-esmâ ve Sırru’l-müsemmâ” tesmiye kıldığını ifade eder (Mecmua, vr. 77a). Risâle “Kelime-i Tevhîd”in şerhi ile başlar. Risâlede “Hû”, “Hakk”, “Hayy”, “Kayyûm”, “Kahhâr”, “Vâhid”, “Ehad”, “Samed”, “Ferd”, “Vitr” esmâsının şerhedildiğini görürüz. Müellif risâlenin sonunda Kenzü’l-feyz eserinde Halvetiyye tarikatının usûl esmâsını şerhettiğinin (Aydınlı, 2015: 62-65; 154-158) ve yine Halvetiyye tarîkatının Cemâliyye ana kolunun Şa’bâniyye alt kolunun Bekriyye alt şubesinin seyr u sülûk usûlü olan etvâr-ı seb‘asını Fecrü’l-esmâ ve Subh-ı Müsemmâ eserinde şerhettiğinin (Ustakurt, 2018: 48) bilgisini verir. Risâleyi 25 Receb 1289 tarihinde tamamladığını risâlenin sonunda belirtir (Mecmua, vr. 79b).

Müellif hakkında bilgi için bkz: http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehmed-kemaleddin-haririzade