ŞERHU'L KASÎDE-Tİ'L AYNİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK)
Şerhu’l-Kasîdeti’l-'Ayniyye
Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî(d. 803/1400 - ö. 870/1470)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şerhu’l-kasideti’l-‘ayniyye’, İbn Sînâ’nın nefs-beden ilişkisine dair konuları sembolik bir dille kaleme aldığı el-Kasîdetü’l-‘Ayniyye’si (Aydın 2015: 141) üzerine Musannifek tarafından yazılan şerhtir.

Musannifek, kendi hayatı hakkında önemli bilgilere yer verdiği Tuhfetü’l-vüzerâ’sında kaleme aldığı eserler arasında Kasîde-i Rûhiyye-i İbn Sînâ’ya yazdığı şerhi de sıralamakta ve bu eseri hicrî 835 yılında yazdığını ifade etmektedir (Tuhfetü’l-vüzerâ, 122b). Aynı şekilde yazarın şerhin sonuna düştüğü ferağ kaydında kendini Şeyh Ali b. Mecdüddîn eş-Şahrûdî el-Bistâmî olarak anmaktadır. (Şerhu’l-kasideti’l-‘ayniyye, 55a).  Eser yazma hâlinde olup birçok nüshası bulunmaktadır (Kılıç Ali Paşa: 1027, Atıf Efendi: 2803, Halet Efendi 780, Ragıp Paşa 1460). Kimi nüshalarından anlaşıldığına göre yazar, eserini yazdıktan sonra yeniden gözden geçirerek Fatih Sultan Mehmed’e ithaf etmiştir. Musannifek, eseri yazım sebebini açıklarken ‘Ayniyye üzerine yazılan şerhlere değinmekte ve birçoğunun şerh olmaktan çok reddetme amacıyla kaleme alındığını belirtmektedir (Şerhu’l-kasideti’l-‘ayniyye 42b). Ayrıca bazı kimselerin kasidede bulunan ince anlamlara yönelmesini ve kapalı yerleri açmasını istemesi sonucu şerhi yazma kararı verdiğini zikretmektedir. Musannifek’in Şerhu’l-kasideti’l-‘ayniyye’si metnin lafzî olarak kapalı kısımlarını açık kılan izahları içermekle birlikte mühim felsefî bahislere de yer vermektedir. Eser boyunca yazar; nefs-beden ilişkisi, nefsin cisimsel olup olmadığı, nefsin nereye ait olduğu gibi epistemolojik ve ontolojik izahlara girişmektedir.

Müellifin biyografisi için bk. "Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî", Türk EdebiyatI İsimler Sözlüğü, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mevlana-musannifek-alauddin-ali.

Eserden Örnekler


Allah Teâlâ’nın kullarına nimetleri çok ve sayısız olsa da, ihsanları daim ve kesintisiz olsa da bunlar arasında en büyüğü ilim ve marifetle donanmak, incelikleri kuşatan zirvelere yükselmektedir. Zira ebedi mutluluğa erişmek için bunlara başvurulur. Daimi önderliği idrak ettirecek de bunlardır. Bu bilgiler arasında öne çıkan ve Süreyyâ yıldızı gibi yüksekte olanı insanın ruhunu ve nefsini bilmesidir. Nasıl olmasın ki nefsini bilen Rabbini bilir. (Musannifek Halet Efendi, nu.780 42b.)

Kaynakça


Aydın, Fatih. (2015). “İbn Sînâ’nın ‘el-Kasidetü’l-Ayniyye” İsimli Eseri”. Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi. 1: 141-152.

Çoban, Ali (2020). “Horasan’dan Anadolu’ya Molla Musannifek ve Tasavvufu Müdevven Bir İlim Olarak İnşası”. Marife: Dinî Araştırmalar Dergisi. 20: 415-438.

Kılıç Ali Paşa Koleksiyonu. Nu. 1027.

Musannifek Alâeddin Ali b. Muhammed el-Bistâmî eş-Şahrûdî. Tuhfetü’l-vüzerâ. İstanbul: Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Ayasofya. Nu. 2855.

Musannifek Alâeddin Ali b. Muhammed el-Bistâmî eş-Şahrûdî. Şerhu’l-kasîdeti’l-‘ayniyye. İstanbul: Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Halet Efendi 780.

Taşdelen, Sinan (2007). Musannifek Alaaddin Ali bin Muhammed’in Mevlânâ’nın Mesnevî’si İle İlgili Risâlesi. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

Yaşaroğlu, M. Kamil (2020). “Musannifek”. İslâm Ansiklopedisi. C. 21. Ankara: TDV Yay.

Atıf Bilgileri


apaydın, yasin. "ŞERHU'L KASÎDE-Tİ'L AYNİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/serhu-l-kaside-ti-l-ayniyye-alauddin. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TUHFETÜ'S-SELÂTÎN (ALÂÜDDİN) Alâüddin, Alâüddin Alî bin Muhammed bin Mecduddin bin Muhammed bin Mes’ud bin Mahmud eş-Şahrûdî el-Bistâmî Dr. Öğr. Üyesi Arife Ece Evirgen
Görüntüle
2 TUHFE-İ MAHMÛDİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK) Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
3 EL MUHAMMEDİYYE (MEVLÂNÂ MUSANNİFEK) Mevlânâ Musannifek, Alâüddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî Diğer Çağla YILMAZ
Görüntüle
4 ŞERHÜ'L-MİSBAH (MUSANNİFEK) Musannifek, Şeyh Alî b. Muhammed b. Mes‘ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî Araş. Gör. AHMET SAYAR
Görüntüle
5 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MUSANNİF (MUSANNİFEK) Mevlânâ Musannifek, Alâeddîn Alî bin Muhammed bin Mes’ûd el-Bistâmî eş-Şahrûdî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
6 MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî Doç. Dr. Mehmet Ünal
Görüntüle
7 MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
8 MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan
Görüntüle
9 TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) Konevî, Sadreddin Doç. Dr. Mevlüt Gülmez
Görüntüle
10 KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Dr. Mehmet Bilal Yamak
Görüntüle
11 RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) Akşemseddin, Şemseddin Muhammed Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
12 MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi Diğer Edibe Taş
Görüntüle
13 ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba Prof. Dr. Enbiya Yıldırım
Görüntüle
14 ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî Diğer Tuğba Nurlu Ertürk
Görüntüle
15 KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) Şeyh Hâmid-i Velî Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle