ŞERH-İ ŞATHİYE-İ MÜFTÜ BABA
şathiye şerhi ve nazire
Fahrî, Ahmed (d. ? - ö. 1213/1214-1799)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fahrî’nin, kimliği tespit edilemeyen Müftü Baba’nın şathiyesini tanzir ve şerh ettiği eseridir. Hacı Selim Ağa Kütüphanesi Hüdayî Efendi no. 1254/2’de 43b-47a yaprakları arasında yer alan eserin hacmi 26-29 satırdır. Müftü Baba’nın hecenin (7+7) ölçüsüyle 10 beyit olarak kaleme alınmış şathiyesi Kaygusuz Abdal (1341-1444)’ın: “Kaplu kaplu bagalar kanatlanmış uçmağa/Kertenkele derilmis diler Kırım geçmeğe” matlaı ile başlayan şathiyesine benzemektedir. Fahrî’nin Müftü Baba’nın şathiyesini tanziri yazmada şerh edilen her beytin karşısına gelecek biçimde sayfa kenarına kırmızı ile yazılmıştır (Aslan 2008: 129).

Mütfü Babaya ait şathiye akla aykırı, saçma görünen ve dinleyeni güldürüp düşündüren sathiyeler sınıfına girer.  Fahrî, Müftü Baba şathiyesini tasavvuf çerçevesinde şerh eder. Buna göre manzumede yer alan çoğu unsur asıl anlamı dışında tasavvufi bir mana ifade eder (Aslan 2008: 125,131). Yazar, şathiyede yer alan görünüşte anlaşılmaz, İslam esaslarına aykırı ve saçma gibi görünen kelimelerin hakikatte ne anlama geldiklerini izah etmeye çalışmıştır. Eser üzerine yapılan akademik çalışmada (Aslan, 2008) metnin çevriyazına yer verilmiş ve mecaz anlam içeren unsurlar diğer tasavvufi şerhlerdeki karşılıklarıyla birlikte tablo hâlinde sunulmuştur.

Şairin biyografisi ve eserlerinden örnekler için bk. “Fahrî, Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fahri-ahmed


Eserden Örnekler


“Bî-çare Kaplunbaga kanad arar uçmaga” Kaplunbaga gülşenin güllerin dermek diler

“Susuz gölden kurbaga suyun arar içmege” Kurbaga yeşil sarup halka ögünmek diler

Bî-çare kaplunbagadan murad şol derviş-i nemed-pûşdur ki zahirde tâc u hırkası cihetinden anı gören sahib-i himmet u tâlib-i hazret ü sâlik-i pür-gayret kıyasıyla himmet talebinde olurlar. Ma’a-hâzâ ki ol dahi uçmaga kanat arar ki henüz nâ-puhte vü himmet-i mürşid-i kâmile muhtacdır. Ve fi’l-hakîka kaplunbagada iki aded haslet-i garibe vardır ki biri makbule ve biri merdûdedir (Aslan, 2008: 129, 139-140).

Kaynakça


Aslan, Üzeyir (2008). “Fahrî Ahmed ve Şathiye Şerhi”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 3 (4): 12-155.

Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi.

Atıf Bilgileri


Tanç, Nilüfer. "ŞERH-İ ŞATHİYE-İ MÜFTÜ BABA". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/serh-i-sathiye-i-muftu-baba-tees-966. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (Fahrî, Ahmed) Fahrî, Ahmed Doç. Dr. Mehmet Ünal
Görüntüle
2 ŞERH-İ ELİF-NÂME Fahrî Ahmed Doç. Dr. Nilüfer Tanç
Görüntüle
3 ŞERH-İ GÜLŞEN-İ TEVHİD Fahrî, Ahmed Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
4 KASİDE-İ FAHRİ EFENDİ Fahrî, Ahmed Doç. Dr. Nilüfer Tanç
Görüntüle
5 VÂRİDÂT (FAHRÎ) Fahrî, Ahmed Doç. Dr. Nilüfer Tanç
Görüntüle
6 ŞERH-İ ŞÂHİDÎ (FAHRÎ) Fahrî, Ahmed Diğer Deniz Şeyma Kulaksız
Görüntüle
7 KURRETÜ'L-UYÛN Ra'ûfî, Şeyh Seyyid Ra'ûfî Ahmed Efendi Öğretmen mehmet cemal öztürk
Görüntüle
8 VÂRİDÂT (AZÎZ) Azîz, Azîz Ali Efendi Araş. Gör. Dr. nesrin aydın satar
Görüntüle
9 DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
10 ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İBRÂHİM HÂS) İbrâhim Hâs Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
11 DÎVÂN (KAYGULU HALİL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
12 HÂDİ’L-UŞŞÂK (KAYGULU HALÎL EFENDİ) Kaygulu Halil Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 TEFSİR-İ BA’Z-I SÜVER-İ KUR’ANİYYE Abdülhay Celvetî Doç. Dr. Şükrü Maden
Görüntüle
14 DÎVÂN (İLÂHİ-NÂME) Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. abdulkadir erkal
Görüntüle
15 MA‘RİFETNÂME Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle
16 ‘İRFÂNİYE Hakkı, Erzurumlu İbrahim Hakkı Diğer Emine Güleç
Görüntüle