Feridüddin-i Attâr’ın Pend-nâme'sinin şerhi. Kütüphane kayıtlarında Saadet-nâme, Terceme-i Pend-nâme, Şerh-i Pend-nâme, Şerh-i Pend-i Attâr, Şerh-i Pend-nâme-i Attâr olarak farklı isimlerle yer alan bu esere Şem‘î, Saadet-nâme ismini koyduğunu, eserinin “Sebeb-i Te‘lif-i Kitâb” başlıklı bölümünde “Bu risâle-i pür-menâfî‘in şerhinün nâm-ı şerîfini Sa‘adet-nâme kodum.” şeklinde ifade etmiştir. Şarih yine eserin sebeb-i telif bölümünde Pend-nâme şerhini Ömer bin Hüseyin adlı dostunun ricası üzerine yazdığını ve III. Murat’ın yakınlarından Zeyrek Ağa’nın adıyla süsleyip bu şahsa sunduğu bilgisini vermiştir (Keyik 2001: 21-23).

Şem‘î eserinde Attar’ın Pend-nâme’sini şerh etmeye başlamadan önce giriş mahiyetinde “Der Na‘t-ı Seyyîdü’l-Mürselȋn” ve “Sebeb-i Te‘lif-i Kitâb” bölümlerini kaleme almıştır. Şarihin, metni şerh ettiği bölümde klasik şerh metodunu esas almadığı görülmektedir. Klasik metin şerhinde orijinal metin verildikten sonra metindeki diğer kelimeler dilbilgisi ağırlıklı olarak şerhin gerektirdiği uzunlukta açıklanmaktadır ancak Şem‘î bu metodu uygulamamış metni verdikten sonra tercüme etmiş, bazı yerlerde çok uzun olmayan açıklamalara başvurmuş sözcüklerin gramer yapısı üzerinde çok durmamıştır. Şarih metni açıklarken konuya uygun Farsça beyit, mesnevi, kıt‘a ve mısralara oldukça fazla yer vermiştir (Keyik 2001: 23).

Şem‘î Şerh-i Pend-i Attâr’da önce Attâr’ın eserinin metnini tek mısra olarak vermiş sonra tercüme etmiştir. Orijinal metni mısra mısra tercüme etme yolunu seçen şarih bazı durumlarda “murâd, bu hem ma‘nâdur, ya‘nî, zîrâ” gibi ifadeler kullanarak beyitle ilgili daha fazla açıklama yapmıştır. Şarih, şerhi esnasında uygun gördüğü kısımlarda ayet ve hadislerden, dört halifenin ve din büyüklerinin sözlerinden iktibaslar yaparak eserini zenginleştirmiştir. Şem‘î her ne kadar klasik şerh metodunu benimsememiş olsa da zaman zaman yararlandığı nüshalardaki sözcük ve beyit farklılıklarını belirtmiştir (Keyik 2001: 27-28).

Yurtiçi kütüphanelerde kırktan fazla nüshası bulunan Şerh-i Pend-i Attâr, Sevgi Elif Keyik tarafından yüksek lisans tezi olarak çalışılmıştır (2001).

Şarihin biyografisi için bk. "Şem'î, Mustafa". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semi-mustafa