- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî - Madde Yazarı: Prof. Dr. Beyhan KESİK
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şerh
- Yayın Tarihi:17/09/2021
ŞERH-İ LÜGAT-I LÂMİ’Î (HÂCİBÎ)
şerhHâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî (d. ?/? - ö. 1240/1824)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hâcibî tarafından Lâmiî Çelebi’nin Lügat-ı Manzum (Tuhfe-i Lâmi’î) adlı Farsça-Türkçe manzum sözlüğüne yapılan şerh. Eserde beyitler verildikten sonra beyitte geçen kelimelerin anlamları açıklanmıştır. Kelimelerin açıklanmasında lügat ismi genel olarak anılmamıştır. Daha sonra “et-taktî” başlıklarıyla beyitlerin taktisi yapılmıştır.
Hâcibî, farklı ifadeler kullanarak şerh edilen metinde geçen unsurları örnekleme yoluna gitmiştir. Eserde atasözlerine, ayetlere, hadislere, Kemâl-paşa-zâde ve Fuzûlî gibi şairlerin görüşlerine de yer verilmiştir.
Şerh-i Lügat-ı Lâmi’î, Hâcîbî’nin Şerh-i Mütûn-ı Selâse adıyla İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi Nu. NEKTY05601/081’de kayıtlı eserinin içinde yer alır. Eser yayımlanmıştır (Kıyçak vd. 2021).
Şairin biyografisi için bk. “Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hacibi-haci-salihzade-halil-hacibi
Eserden Örnekler
ŞERH-İ LÜGAT-I LÂMİ’Î
İdelüm evvel ol Hak adını yâd
Ki âlem oldı bir emriyle bünyâd
“Yâd” anmak ve hâtırda tutmak ma’nâsına, “âlem” mâ ya’lem bihi’s-sâni’ “Bünyâd” damm-ı bâ’ ve sükûn-ı nûn’la temel ma’nâsına ya’nî evvel nâm-ı Îzed Te’âlâ’yı yâd idelüm ki dükeli âlem anun bir emriyle temel tutdı. Ya’nî bir kerre ol dimesiyle vücûda geldi.
Et-taktî’: “İdelüm ev” mefâ’îlün, “vel ol Hak â” mefâ’îlün, “dını yâd” fe’ûlün, “ki âlem ol” mefâ’îlün, “dı bir emriy” mefâ’îlün, “le bünyâd” fe’ûlün. (Kıyçak vd. 2021: 58).
Kaynakça
Kıyçak, Özgür, Mustafa Yaşin Başçetin (2021). Şerh-i Mütûn-ı Selâse (Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî). İstanbul: Sonçağ Akademi Yay.
Oğraş, Rıza (hzl.) (2018). Esad Mehmed Efendi Bâğçe-i Safâ-Endûz. https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/59393,esad-mehmed-efendi-bagce-i-safa-enduzpdf.pdf?0 [Erişim Tarihi: 05.09.2021].
Özder, Deva (2018). Hâcibî’nin (Hacı Sâlih-Zâde) Şerh-İ Yûsuf u Zelîhâ’sı (İnceleme-Tenkitli Metin). Doktora Tezi: Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | DÎVÂN (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 2 | ŞERH-İ CİLÂ’Ü’R-RÛH (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 3 | ŞERH-İ YÛSUF U ZELÎHÂ (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl | Dr. Öğr. Üyesi deva Özder |
Görüntüle | ||
| 4 | TERCÜME-İ TARİH-İ NADİR ŞAH (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî | Araş. Gör. Kübra KACAR ALTIN |
Görüntüle | ||
| 5 | ŞERH-İ KASÎDE-İ LÜCCETÜ’L-ESRAR (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle | ||
| 6 | TUHFE-İ HÂCİBÎ (HÂCİBÎ) | Halîl Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl Hâcibî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
| 7 | TERCÜME-İ DÜRRE-İ NÂDİRE (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 8 | ŞERH-İ MÜTÛN-I SELÂSE (HÂCİBÎ) | Hâcibî, Hacı Sâlih-zâde Halîl | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle | ||
| 9 | DİVANÇE (VÂZIH) | Mustafâ Vâzıh | Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN |
Görüntüle | ||
| 10 | MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) | İbrâhîm Zikrî | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
| 11 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
| 12 | TARÎKÜ'L-İHTİSÂR | Nûrî, Osman Hanyevî | Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu |
Görüntüle | ||
| 13 | TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ | Mehmed Sabrî | Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz |
Görüntüle | ||
| 14 | RAVZ-I VERD | Şâkir, Ahmed Paşa | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
| 15 | KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) | Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü | Diğer Öznur ÖZER |
Görüntüle | ||
| 16 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
| 17 | MEVLİD (ABDÎ) | Abdî | Doç. Dr. Hasan Kaya |
Görüntüle | ||
| 18 | DÎVÂN (ABDÎ) | Abdî, Şarkîkarahisarlı | Dr. Hacer SAĞLAM |
Görüntüle |