Ca‘fer es-Sâdık’a (ö. 148/765) nispet edilen “Kim faslı vasldan ve hareketi sükûndan ayırırsa tevhidde karar mahalline ulaşır.” sözünün tasavvufî açıdan şerhi. Müellif, şerhin adını açıkça belirtmemekle birlikte Bursalı Mehmed Tahir (1861-1925), şerhi Şerh-i Kelâm-ı Ca’fer-i Sâdık adıyla kaydetmiştir (Bursalı 2016: 1/94). Tespit edilebilen üç farklı mecmuada bulunan şerh sekiz, on ve on bir varaktan ibarettir. Osmanlı Türkçesiyle kaleme alınan şerhin yazılış tarihi tam olarak bilinmemekte olup telif sebebi hakkında herhangi bir bilgiye rastlanmamıştır.

Şeyhî, şerhte fasl, vasl, hareket ve sükûn kavramlarını Ekberî geleneğin bakış açısıyla değerlendirmiştir. Burada söz konusu kavramlar mecazî açıdan yaratılış ve seyr ü sülûk sürecini izah etmek için kullanılmıştır. Şeyhî konuyla bağlantılı olarak Hakk’a vuslatın mahiyetini ve vâsılîn, mukarrebîn, erenler gibi kavramları izah etmiştir. Yaratılışın gayesi, sebeplere riayetin hükmü, kişinin istiʻdadının değişmeyeceği, ibadet ve mücâhedenin niye yapılması gerektiği, hikmetin tarifi, el-hikmetü’l-mantûku biha (dile gelen hikmet), el-hikmetü’l-meskûtu 'anhâ (dile gelmeyen hikmet), el-hikmetü’l-mechûle (bilinmeyen hikmet) ve el-hikmetü’l-câmi'a (kapsayıcı hikmet) şeklindeki kısımları da şerhte ele alınan diğer konulardandır.

Şeyhî’nin başka eserleriyle birlikte bu şerhinin de içerisinde yer aldığı bir mecmua, tek nüshaya dayanılarak hazırlanan bir yüksek lisans tezine konu olmuş (Sejfovska 2017), ayrıca müstakil bir makalede şerhin üç nüshası esas alınarak transkripsiyonu yapılmıştır (bk. Koçyiğit, Ekinci 2021). Bu şerhin de içinde yer aldığı bir mecmuanın özellikleri Ali Yılmaz tarafından da aktarılmıştır (1989: 206-207).

Şeyhî’nin biyografisi için bk: “Şeyhî, Molla-zâde Şeyh Süleymân Şeyhî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/seyhi-mollazade-seyh-suleyman-seyhi