- Yazar Biyografisi (TEİS)
Mustafa b. Bâlî - Madde Yazarı: Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Doç. Dr. Hamza KOÇ - Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Şerh
- Yayın Tarihi:29/03/2022
ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (MUSTAFA b. BÂLÎ)
Kasîde-i Bürde ŞerhiMustafa b. Bâlî (d. ?/?-ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
İlm-i Firâset adlı eserinin telif tarihinin 983/1576 olması ve söz konusu yapıtın Sultan III. Murad’a (ö.1595) sunulmasından hareketle 16. yüzyılda İstanbul’da yaşadığı anlaşılan Mustafa b. Bâlî’nin, Bûsîrî’nin (ö.1297?) Kasîde-i Bürde’si için yazdığı mensur Türkçe şerh. Tespit edilebilen tek nüshası Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi, Mehmed Asım Bey Koleksiyonu Nu. 459’da yer alan 137 varaklı bir mecmuanın 1b-48a sayfaları arasındadır. 1b-2b arasında yer alan dibacede kısa bir hamdele ve salvele bölümünden sonra Kasîde-i Bürde’nin faziletlerinden ve okunma amacından bahsedilmektedir. Daha sonra Mustafa b. Bâlî, “Bir iltimâsı reddolunmaz azîzin talebi ile eseri Türkî lisân edâsı ile tercüme olundı.” diyerek söz konusu kasideyi tercüme ettiğini belirtmektedir. Dolayısıyla kaynaklara şerh olarak geçen bu eserin, incelendiğinde klasik şerh usulünden uzak olduğu görülecektedir.
Her beytin üzerine ve derkenarlara Türkçe ve Farsça olarak kelimelerin izahı yapılmış, diğer bir ifadeyle kısaca beytin tercümesi verilmiştir. Farsça açıklamaların 13b’de son bulduğu görülmektedir. Bazen bir bazen de birden fazla beytin bir arada ele alındığı bu eserde şârih, kaynak beyitteki anlamı biraz ön bilgi verdikten sonra düz bir şekilde Türkçeye tercüme etmektedir. Bu tercüme biraz genişletilmiş olup tefsîrî tercüme özelliği taşımaktadır. Satır içi izahlarda yer yer eksiklikler bulunmakta olup kelimelerin gramer izahları yapılmamıştır.
Şârihin biyografisi için bk. “Mustafa b. Bâlî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mustafa-bali
Eserden Örnekler
Femâ li-ayneyke in kulte’kfüfâ hemetâ
Vemâ li-kalbike in kulte’stefik yehimi
Eger ağladuğun sebebi aşka müte‘allik olmasını inkâr eylersen ağlamağun esbâbı çokdur diyü ta‘allül idüp ya niçün sen gözüni gönlüni yenmeğe kâdir olmazsın? Ne hâdis oldı ki gözüne ağlama disen dahı artuk ağlayup turmayup yaş döker ve gönlüne aşk esrikliğinden ayılup kendüne gel disen dahı ziyâde şaşkın olup endikmesi ve kendüyi yitirmesi artar? Ya‘nî ağlamak istesen ağlamağa kâdir olmazsın ve kendüne gelmek dilesen kendüne gelmeğe vücûdunda tâkat bulmazsın (Süleymaniye Kütüphanesi. Mehmed Asım Bey. Nu. 459. vr. 3a-3b).
Kaynakça
Ayçiçeği, Bünyamin (2017). Bûsîrî’nin Kasîde-i Bürde’sinin Geçmişten Günümüze Türkiye Toplumu Üzerindeki Akademik, Sosyal ve Dinî Etkileri. Program Kodu: 1002. Proje Nu: 215K398. TÜBİTAK SOBAG-SOSYAL VE BEŞERİ BİLİMLER ARAŞTIRMA DESTEK GRUBU. Proje Yürütücüsü: Bünyamin Ayçiçeği. İstanbul.
Mustafa b. Bâlî. Şerh-i Kasîde-i Bürde. Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi. Mehmed Asım Bey. Nu. 459.
Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klâsik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
2 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
3 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
4 | RİSÂLE-İ KIYÂSET-İ FİRÂSET (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî (?/?) | Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek |
Görüntüle | ||
5 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
6 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
7 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
8 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
9 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
10 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
14 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |