- Yazar Biyografisi (TEİS)
Ali Urfî Efendi ( d. ? ö. 1305/1887) - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Reyhan Çorak
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Nutuk
- Yayın Tarihi:09/05/2022
ŞERH-İ GAZEL-İ HAZRET-İ ÜFTÂDE (ÖRFÎ)
nutk-ı şerîf şerhiAli Urfî Efendi ( d. ? ö. 1305/1887)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Üftâde Hazretlerinin Dîvân’ındaki iki nutk-ı şerife Ali Örfî tarafından yapılan şerhler. İlk şiir 5 beyitten oluşmaktadır. Matla ve makta beyitleri şu şekildedir:
Yine dûş oldı gönül yârin cemâl-i şem’ine
Götürüp yüzden nikâbı gark olup envârına
……
Kalmadı ey Üftâde gönülde aslâ ıztırab
Zîrâ matlûbı buluban irdi ol Mevlâsına
İkinci şiir 7 beyitten müteşekkildir. Matla ve makta beyitleri şu şekildedir:
Aslını bilen kişi itmez bu yollarda karâr
Anun-çün mâ-sivâdan bu gönül eyler firâr
……
Katreni deryâya atgıl derd-mend Üftâde sen
Tâ ki ummân oluban dürler buluban bî-şumâr (Yılmaz 2019a: 249)
Bu şerhlerde Örfî, ‘etvar-ı seb’a’nın seyr ü sülûkta hangi makamlara karşılık geldiğini, makamların hükümlerini ve nasıl mesafe alınması gerektiği üzerinde durmuştur. Ayrıca şerhlerde “Nûr-ı Muhammedî, esmâ, sıfât ve efʿâl, mâsivâ, zikir gibi konular ile kâmil mürşide” vurgular yapılmıştır. İlk nutuk daha ziyade teorik bilgi vermek diğer nutuk da teoriden pratiğe geçişin yollarını açıklamak üzere şerhedilmiş gibidir (Yılmaz 2019b: 402-403).
Eserin tespit edilebilen tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi, Hüdayi Efendi, 658 numarada kayıtlıdır. Ali Örfî ve eserleri üzerine Yılmaz (2019) tarafından bir doktora tezi hazırlanmıştır.
Mütercimin biyografisi için bk. “Ali Urfî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-urfi-efendi
Eserden Örnekler
Kutbu’l-Ârifîn ve Tâcu’l-vâsilîn Muhammed Muhyiddîn el-Bursevî Hazret-i Üftâde kuddise sırruhu’l-âlî ez-cümle zîrde beyân olunan nutk-ı şerîfi yedi esmâ ve merâtibi câmi’ oldıgı hâlde îrâd idüp buyurur:
Yine dûş oldı gönül yârin cemâl-i şem’ine
Yineden murâd def’a-i sânîdir cemâl esmâ ve sıfât şem’ hüviyyet-i zâttır ya’nî âlem-i ezeliyyede şerâre-i aşk kime isâbet itdi ve Yâr-i hakîkî Hazretlerini esmâ ve sıfâtda müşâhede kıldı ise bu âlemde dahı o şerâre isâbet ider tarîkât-i aliyyeye sülûk eyler mürşidin himmetiyle kat’-ı esmâ ve merâtib iderek zâtını zâtında zâtı ile müşâhede ider zîrâ bi-lâ esmâ ve sıfât sırf-ı Zât görünmez bilinmez akl idrâk idemez lâ- tüdrikühü’l-ebsâr emri şahiddir (...) (Yılmaz 2019a: 247).
Kaynakça
Yılmaz, Oğuz (2019a). Son Dönem Melâmîliği Şairlerinden Alî Örfî’nin Hayatı ve Eserleri (İnceleme-Tahlil-Metin). Doktora Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi.
Yılmaz, Oğuz (2019b). “Son Dönem Melâmîliği Şairlerinden Ali Örfî’nin Hayatı ve Eserleri”. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 28 (2): 371-413.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | TERCEME-İ EL-LETÂİFÜ’T-TAHKÎKAT FÎ ŞERHİ’L-VÂRİDÂT (ALİ URFÎ EFENDİ) | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 2 | DÎVÂN-I İLÂHİYYÂT (URFÎ) | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 3 | ES'İLE VE ECVİBE-İ MUTASAVVIFÂNE (URFÎ) | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 4 | KİTÂBÜ'R-REŞÂD Fİ'L-MEBDEİ VE'L-MA'ÂD TERCÜMESİ (ÖRFÎ) | Ali Urfî Efendi ( d. ? ö. 1305/1887) | Dr. Öğr. Üyesi Reyhan Çorak |
Görüntüle | ||
| 5 | ŞERH-İ DÎVÂN-I NİYÂZÎ-İ MISRÎ | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 6 | TERCEME-İ ŞERH-İ HİKEM-İ ATÂİYYE | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 7 | TERCEME-İ İNSAN-I KÂMİL | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 8 | ŞERH-İ NUTK-İ ÜFTÂDE | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 9 | ŞERH-İ DÎVÂN-I SÂLİH LÜTFÎ EFENDİ | Ali Urfî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi oğuz yılmaz |
Görüntüle | ||
| 10 | SİRÂC-I GAYB (ÂBİD) | Âbid, Zeynelâbidîn | Dr. Öğr. Üyesi Musa Tozlu |
Görüntüle | ||
| 11 | TERCÜME VE ŞERH-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ÂBİDİN PAŞA) | Âbidin Paşa | Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği Doç. Dr. Hamza KOÇ |
Görüntüle | ||
| 12 | DÎVÂN (ÂCİZ) | Âciz, Mehemmed Helife | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 13 | FARSÇA DÎVÂN (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Prof. Dr. mehmet atalay |
Görüntüle | ||
| 14 | DÎVÂN (CEVDET) | Cevdet, Recâîzâde Ahmed | Prof. Dr. Mehmet Sarı |
Görüntüle | ||
| 15 | DÎVÂN (FERÎDE HANIM) | Ferîde Hanım, Bahâr-zâde | Prof. Dr. Eyüp Akman |
Görüntüle | ||
| 16 | DÜRRETÜ’L-BEYZÂ FÎ-ŞEREFİ MEVLİDİ’L-MUSTAFÂ (GAZZÎZÂDE ABDÜLLATÎF) | Gazzîzâde Şeyh Abdüllatîf Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
| 17 | KIRIM ZAFERNÂMESİ / HAYRÂBÂD (HAYRÎ) | Hayrî, Mehmed Hayrî Efendi, Türk Hayrî | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
| 18 | DÎVÂN (HULÛSÎ) | Hulûsî, Ömer | Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Şamil BAŞ |
Görüntüle | ||
| 19 | DÎVÂN (HULÛSÎ/MENFÎ/YESÂRÎ) | Hulûsî/Menfî/Yesârî, Hüseyin Hulûsî Efendi | Doç. Dr. Özgür KIYÇAK |
Görüntüle |