- Yazar Biyografisi (TEİS)
İsmail Hakkı Bursevî - Madde Yazarı: Dr. Ömer UYAN
- Eser Yazılış Tarihi:1124/1712
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Divan-Tekke Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:20/10/2022
ŞERH-İ EBYÂT-I YÛNUS EMRE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ)
şiir şerhiİsmail Hakkı Bursevî (d. 1063/1653 - ö. 1137/1725)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Yûnus Emre’nin (d. ? – ö. 720/1320?) “Sırâtdan gel sıfâta anda safâ bulasın” mısrasıyla başlayan 13 beyitlik gazeline İsmail Hakkı Bursevî’nin yaptığı mensur şerh. 1124/1712 tarihli müellif hattı nüshası Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi 1521 numarada kayıtlı bir mecmua içerisinde yer almaktadır. İstinsah tarihi 1125/1713 olan başka bir nüsha ise yine Süleymaniye Kütüphanesi’nde Hâlet Efendi 724 numarada kayıtlı bir yazmanın 115a-123b sayfaları arasında bulunmaktadır. Bazı çalışmalarda, eserin adı Şerh-i Kelimât-ı Yûnus Emre şekliyle de geçmektedir (Ceylan 2007: 27; Duru 2007: 119; Taştan 1999: 28; Yazar 2011: 644).
Âlim, müfessir, mutasavvıf ve şair olan İsmail Hakkı Bursevî, farklı risalelerinde Yûnus Emre’ye isnat ettiği beş şiiri şerh etmiştir. Bunlardan biri olan Şerh-i Ebyât-ı Yûnus Emre’de kendisini “el-fakîr, eş-şeyh” gibi sıfatlarla niteleyen (Taştan 1999: 308, 319) Bursevî, diğer ebyât şerhlerinde yaptığı gibi, şerh sebebini izah etmeksizin hemen şerhe başlamakta ve eserini Arapça bir dua ile sonlandırmaktadır. Eserde, Yûnus’a ait tasavvufi kavramlar ve mecazlarla örülü gazel bazen mısra mısra bazen de beyitler hâlinde şerh edilmektedir. Eser, çoğu zaman edebî bir şerhten ziyade seyr ü sülûk yolcusuna öğüt ve vaazlar veren tasavvufi bir nasihatname görünümü kazanmıştır. Diğer bazı ebyât şerhlerindeki gibi şiir alıntılarının görülmediği eserde birkaç yerde ayet ve hadis iktibasları yer almaktadır.
Ahmet Taştan (1999), hazırladığı yüksek lisans tezi içerisinde ve Songül Aydın Yağcıoğlu (2016) bir makalesinde eserin çeviri yazılı neşrini yayımlamışlardır.
Yazarın biyografisi için bk. “Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hakki-bursali-ismail-hakki-bursevi
Eserden Örnekler
Sırâtdan gel sıfâta anda safâ bulasın
Sırât şol yola derler ki anda aslâ i’vicâc olmaya. Âhiretde cehennem üzerine memdûd olan cisrin firâz u nasîb-i istivâsı olmak a’mâl-i ibâda dâ’irdir. Anınçün şerî’at ve tarîkatda müstakîm olanlar orada akabe görmeyüp toğru cennete giderler ve yol zahmeti çekmezler. Pes Hakk’a giden yolların cümlesi toğrudur velâkin egrilik ol yollarda meşy edenlere göredir. Egerçi ki Ve enne ilâ-Rabbike’l-muntehâ hasebiyle umûm ve husûs ehlinin rücû’u Allâh’adır. Zîrâ abd ne kadar âbık olsa dahi âhir efendisi kapısına gelir. Anınçün lâzımdır ki ihtiyârla rücû eyleye, ıztırârla degil (Aydın Yağcıoğlu 2016: 82)
Kaynakça
Aydın Yağcıoğlu, Songül (2016). “Yûnus Emre’nin Bir Şiiri ve İsmâîl Hakkı’nın Şerhi”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 55, 77-90.
Ceylan, Ömür (2007). Tasavvufi Şiir Şerhleri. İstanbul: Kapı Yay.
Duru, Rafiye (2007). Modern Metin Çözümleme Teknikleri Bakımından Şerh Geleneği ve İsmail Hakkı Bursevî. Doktora Tezi. İzmir: Ege Üniversitesi.
Taştan, Ahmet (1999). Bir Şârih Olarak İsmail Hakkı Bursevî ve Edebî Şerhleri. Yüksek Lisans Tezi. Bursa: Uludağ Üniversitesi.
Yazar, Sadık (2011). Anadolu Sahası Klasik Türk Edebiyatında Tercüme ve Şerh Geleneği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MECMÛ'A-İ FEVÂ'İD / MECMÛ'ATÜ’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT / MECMÛ'A-İ MAKÂMÂT-I MÛSIKÎ VE’L-FEVÂ'İD VE’L-VÂRİDÂT (İSMÂ'ÎL HAKKÎ) (Bursa İnebey Yazma Eserler Kütüphanesi, Genel, 87; Millet Yazma Eser Kütüphanesi, Ali Emiri Koleksiyonu, 1182/18) | Hakkî, Bursalı İsmâ'îl Hakkî Bursevî | Araş. Gör. Tubanur KAYA |
Görüntüle | ||
2 | TUHFE-İ BAHRİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
3 | TUHFE-İ HALİLİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Diğer Fakirullah Yıldız |
Görüntüle | ||
4 | ŞERH-İ EBYÂT-I HACI BAYRAM-I VELÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
5 | ŞERH-İ KELÂM-I ŞEYH SA'DÎ (HAKKI) | Hakkı, Bursalı İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ PEND-İ ATTÂR (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
7 | FERAHU'R-RÛH/ŞERHÜ'L-MUHAMMEDİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
8 | ŞERHU NAZMİ'S-SÜLÛK (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
9 | TUHFE-İ ATÂİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂBÜ’L-HİTÂB (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
11 | ED-DÜRRETÜ`L-İRFÂNİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Mehmet Furkan Çelik |
Görüntüle | ||
12 | TUHFE-İ ALİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
13 | TUHFE-İ ÖMERİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevi | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
14 | TUHFE-İ VESİMİYYE (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Öğr. Üyesi Şeyda Öztürk |
Görüntüle | ||
15 | RİSÂLE-i GÜL (İSMAİL HAKKI BURSEVÎ) | İsmail Hakkı Bursevî | Dr. Ömer UYAN |
Görüntüle | ||
16 | ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ | Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
17 | MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) | Bekâyî, Darendeli Bekâyî | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
18 | KISSA-İ ERVE | Bilâl Efendi, Oflu | Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu |
Görüntüle | ||
19 | DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) | CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
20 | DÎVÂN (HÂMİD) | Hâmid, Enderûnlu Mehmed | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
21 | DÎVÂN (HİLMÎ) | Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh | Prof. Dr. Beyhan KESİK |
Görüntüle | ||
22 | EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN | İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi | Dr. Necmettin Azak |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (İZZÎ) | İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
24 | DÎVÂN (MÜSELLEM) | Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
25 | İNSÂN-NÂME | Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle |