Lâmi’î Çelebi’nin 13. yüzyıl Fars edebiyatının büyük şairlerinden Sa’dî-i Şirâzî’nin (ö.1292) Gülistân adlı eserinin dibacesine yazmış olduğu Türkçe şerh. Lâmi’î Çelebi, eserin sebeb-i telif bölümünde bir arkadaşının toplumda Gülistân’ın barındırdığı hikmetlerin ifşası için Türkçe bir şerh yazılması talebi olduğunu ve kendisinin bu talebe cevap vermek amacıyla Şerh-i Dîbâce-i Gülistân’ı yazdığını belirtir. Eserin giriş bölümü klasik bir şerh metninin özelliklerini taşır. Allah’ın varlığı ve birliğinin övüldüğü bir tevhidle başlanılan şerh, na’t ve sebeb-i telif bölümleriyle devam eder. Giriş bölümünün sonunda ise şarih, kendi ismini ve eserini kaleme aldığı tarihi belirtir. Lâmi’î Çelebi bu klasik girişten sonra Gülistân’ın dibacesini şerh etmeye başlar. Bu bölümde şarih, çeşitli lügatlerden yararlanarak Fars dili hakkında ve Arapçada olup Farsçada olmayan harfler üzerine bilgi vererek okuyucusunu şerhe hazırlar. (2000). Lâmi’î Çelebi, ayrıca şerh ettiği kimi mensur ya da manzum parçalardan sonra “Li-mü’ellifihi” başlığıyla yazmış olduğu şiirleri şerh metnine ekler. Lâmi’î Çelebi elindeki metni şerh ederken evvela sözcüklerin anlamları ve dilbilgisi özellikleri ile ilgili detaylı bilgiler verir. Akabinde ise esas aldığı metni Türkçeye çevirir ve metinde kastedilen manayı aktarmaya çalışır. Lâmi’î Çelebi, ayrıca Dîbâce-i Gülistân’ı şerh ederken onun farklı nüshalarını gördüğüne dair bilgiler verir. Şerhin hatime bölümünde şarih, eserini kaleme aldığı tarihi tafsilatlı bir şekilde anlatır ve o zamanki kışın şiddetini anlatan “Âteş-i Lugaz” başlıklı şiiriyle şerhine son verir.

Şerh-i Dîbâce-i Gülistân’ın yurtiçi ve yurtdışı kütüphanelerde toplam 55 adet nüshası bulunmaktadır. Eser üzerine İbrahim İmran Öztahtalı (1997) ve Hülya Canpolat (2000) tarafından birer yüksek lisans tezi yapılmıştır.

Şârihin biyografisi için bk. “Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lamii-celebi-mahmud-osman