Harîmî mahlaslı Halvetî şeyhi Ali Dede Bosnevî’nin Hz. Ali’nin hikmetli sözlerinden kırk vecizeyi bir ‎araya getirip bunları ikişer beyitle tercüme ettiği eseri. Ali Dede Bosnevî bu muhtasar eserini niçin ‎yazdığını belirtmez. Eserin başında besmele, hamdele ve salveleden sonra kalem dalgıcının şiir ‎denizine daldığını ve nazım ipliğine dizmek için inciler aldığını belirtir. İncileri ise Peygamber ilminin ‎kapısı, bütün ariflerin başı ve evliyanın serçeşmesi gibi niteliklerle andığı Hz. Ali’nin sözlerinden ‎seçmiştir. Burada sebeb-i telif, telif tarihi ve zamanı gibi hususlara değinmese de mensubu olduğu ‎Halvetiyye silsilesinin Hz. Ali’ye dayanması onun sözlerini nazmen tercümesinin gerekçesi olabilir.‎

Harîmî eserine mefâîlün mefâîlün feûlün kalıbıyla yazılmış on iki beyitlik bir manzum mukaddime ile ‎başlamış sonra Hz. Ali’nin birkaç kelimeden oluşan Arapça dînî-ahlâkî içerikli sözlerini alıp ikişer ‎beyitle Osmanlı Türkçe’sine tercüme etmiştir. Seçtiği vecizeler, daha çok pratik ahlâk ve kısmen ‎tasavvufî muhtevâya sahip hikmetli sözlerdir. Harîmî bu vecizeleri fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla ‎telif etmiştir. Eser, Adem Ceyhan tarafından âidiyet problemi de ele alınarak yayınlanmıştır. Ceyhan, ‎tercümesinde yer yer imale, haşiv gibi pürüzlere rastlansa da genel anlamda eserin “maksadına hizmet ‎eden, başarılı bir çalışma” olduğunu belirtmiştir.

Bosnevî beyitlerin bir kısmının tercümesine Hz. Ali’yi kıdve-i ehl-i hüner, vâsî-i Mustafa, sâkî-i ‎Kevser şeklindeki tavsiflerle başlamıştır. Eserin muhtevasında bir tertip ve tasnif gözetmemiştir. ‎Sûfîlerin sülûk ve marifet bağlamında sıkça kullandıkları “Himmetin yüceliği imandandır.” vecizesi ile ‎başlayan tercüme kısmı “Herkesin rızkına Allah kefildir.” sözü ile son bulmuştur. İçerikte tevekkül, ‎sabır, arkadaşlık âdâbı, iyilik yapmak, dili tutmak, cömertlik, adâlet gibi pratik ahlak konularına yer ‎verilmiştir. Bununa birlikte tasavvufî muhtevaya sahip az sayıda hikmet de yer alır. “Az marifet çok ‎amelden hayırlıdır.” veya “Salihlerden gelen zahmet rahmettir.” şeklindeki vecizeler bu bağlamda ‎zikredilebilir. “Meliklerin devleti adaletle olur.” vecizesi ise devlet yöneticileri için bir nasihat ve uyarı ‎şeklinde okunabilir. Nureddinzâde’nin ‎halifesi olan Ali Dede Bosnevi, şeyhi gibi yönetici kesimle ilişkileri bulunan âlim ve ârif bir Halvetî temsilcisidir.‎

Şairin biyografisi için bk. “Ali Dede, Bosnevî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. ‎http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-dede-bosnevi