SER-ÂGÂZ-I HİCÂZ / HAC SEYÂHATNÂMESİ (NAZÎF)
seyâhat-nâme
Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed (d. ?/? - ö. 1275/1858)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sahhaflar Şeyhi-zâde Ahmed Nazîf'in (ö.1275 /1858) 1268'deki (1851-52) umre yolculuğunu anlattığı manzum-mensur karışık hac seyahatnamesi. Baş tarafı manzum, sonrası mensur olan eserin manzum kısmında 259 beyit vardır. Mesnevi, nazm, kıt'a ve gazel nazım şeklinin yer aldığı eserde aruzun "fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilâtün fâ’ilün" kalıbı kullanılmıştır.

Konya Koyunoğlu Şehir Müze ve Kitaplığı'nda "Ser Ağâz Hicaz" adıyla 12306 arşiv numarasıyla kayıtlı olan bu eserde Nazîf; Kudüs, Şam, İskenderiye, Mısır, Mekke, Medine ve Ta’if’i ziyaret ettiğini belirtmiştir. Eserin manzum kısmında Mekke ve Medine ziyaretlerini anlatan Nazîf, Mekke-Medine arasındaki Mahmel-i Şâm, Vâdî-i Fâtıma, Usfân, Huleys, Bi'r-i Tefle, Râbiğ, Meymûn Ovası ve Bedr menzillerini; Medine-Şam arasında ise Bi'r-i Osman, Bi'r-i Ceber, Bi'r-i Nasîf, Fuhleteyn, Hedeyye Eşmesi, Âl-i Osman, Mîzâb-ı Rahmet, Bi'r-i Cedîd, Medâ'în-i Sâliha, Kal'a-i Hamra, Muazzam Kal'ası menzillerini ziyaret ettiğini belirtmiştir.

Mensur kısımda ise Mekke, Medine, Kudüs, Şam, Kahire, İskenderiye ve İstanbul ziyaretlerini anlatan Nazîf, Mekke ve Medine ziyaretlerini daha tafsilatlı anlatır. Mekke'de ziyaret edilen kutsal mekanlar, ihramlıyken yapılabilen ve yasak olan şeyler, Mekke'de yetişen sebze ve meyveler, Mescid-i Harâm’ın ölçüleri, burada bulunan 7 minare ile kırk kapı ve makamlar, Arafât, Minâ ve Müzdelifede hacıların yaptığı ibadetler ve bu yerlerin özellikleri ile umre ibadetinde yapılması gerekenler anlatılır. Medine'de ise başta Mescid-i Nebevî olmak üzere Cennetü'l-Bâkî, ashâb-ı kirâmın medfûn olduğu mekanlar, Mescid-i Kubâ ve Mescid-i Feth ziyaretleri ile bu mekanlarda yapılması gereken ibadetlerden bahsedilir. Kudüs, Şam, Kahire, İskenderiye ve İstanbul ziyaretlerinde ise çoğunlukla bu mekanlarda bulunan peygamberlerin, sahabe-i kiramın ve diğer din ulularının kabr-i şerifleri söz konusu edilir. 

Şairin biyografisi için bk. “Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/Nazîf-sahhaflar-seyhizade-Nazîf

Eserden Örnekler


Gazel

Yâ Resûlallâh ravzan huld-ı cennetdir senin

Nutk-ı cân-bahşın ser-â-ser hayr u hikmetdir senin


Hamdü-lillâh biz dahi bir âsî ümmetlerdenüz

Ümmetin olmak ne ni'met ne sa'âdetdir senin


Mihr ü meh fermân-berdir ey şeh-i levlâk sana

Mâhı iki şakk iden ol bir işâretdir senin


Cümle nûrından yaradıldı ne varsa kâ’inât

Bahs olunduğun beşer izhâr-ı kudretdir senin


Bâr-ı isyân ile mihmânın Nazîf-i derd-mend

Âciz ü bîçâre muhtâc-ı şefâ'atdir senin


Mensur kısımdan

Çün bu abd-i fakîre sâika tevfîk-i Rabbânî ile Kuds-ı şerîf ü Şâm-ı şerîf ü İskenderiye vü Mısr u haremeynü'l-muhteremeyn ve Ta'if'i görmek ve az u çok eğlenmek mukadder oldı. Müşâhede olunan ve asâr-ı selefden tırâşîde kılınan emâkin ü asârın [...].

(Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed. Ser-âgâz-ı Hicâz. Koyunoğlu Şehir Müze ve Kitaplığı, Arşiv No 12306).

Kaynakça


Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed. Ser-âgâz-ı Hicâz. Koyunoğlu Şehir Müze ve Kitaplığı, Arşiv No 12306.

Atıf Bilgileri


ELALDI, Mehmet. "SER-ÂGÂZ-I HİCÂZ / HAC SEYÂHATNÂMESİ (NAZÎF)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ser-agaz-i-hicaz-hac-seyahatnamesi-nazif. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Ahmed Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ELALDI
Görüntüle
2 RİYÂZU’N-NUKABÂ (AHMED NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
3 SEFÎNETÜ’L-VÜZERÂ (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Dr. Öğr. Üyesi ERDOĞAN TAŞTAN
Görüntüle
4 TERCEME-İ NUHBETÜ’L-FİKER (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
5 TERCEME-İ TELHÎS-İ ME’ÂNÎ (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
6 TERCÜME-İ RİSÂLE-İ KEVÂKİBÎ (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Dr. Kadriye Hocaoğlu Alagöz
Görüntüle
7 TERCÜME-İ TA’LÎMİ’L-MÜTE’ALLİM (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
8 TERCÜME-İ TABAKAT-I ŞERNÛBÎ (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
9 ŞERH-İ KASÎDE-İ LÂMİYYE (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
10 LUGAT-İ KAFİYE (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 TERCÜME-İ ELF LEYLE VE LEYLE (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Ahmed Nazîf Dr. Öğr. Üyesi Ömer Arslan
Görüntüle
12 MELİKÜ’S-SEYF ZÜ’L-YEZEN (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 UKÛDÜ’L-LE’ÂL FÎ TERCEMETİ’L-SİMÂRİ’L-ESMÂR NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
14 ŞERH-İ MEVÂRİDÜ’L-KELİM (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
15 SÛRNÂME-İ MESERRET-ALÂM (NAZÎF) Nazîf, Sahhaflar Şeyhi-zâde Nazîf Ahmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
16 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
17 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
18 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
19 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
20 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
21 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
22 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
23 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
24 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
25 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle