- Yazar Biyografisi (TEİS)
Haşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde - Madde Yazarı: Ismail Aksoyak
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Belâgat Kitabı
- Yayın Tarihi:08/12/2021
SENEDÜ'Ş-ŞU'ARÂ
şiir ve şiirin fazileti hakkında eserHaşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde (d. ?/? - ö. 1181-82/1768)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Haşmet mahlaslı Mehmed Abbas Efendi-zâde'nin (ö. 1181-82/1768) şiir sanatının tarihî ve dinî kökenine dair eseri. Senedüş-Şu'arâ, şairin Dîvân'ından sonra en önemli eseridir. Sadrazam Koca Râgıb Paşa adına yazılan ve ona sunulan bu eser, dört fıkra ve bir hatimeden meydana gelmektedir.
1. Fıkrada, şiirin faziletleri aklî ve naklî deliller vasıtasıyla anlatılarak, ayet ve hadislerden iktibaslarla tevsik edilmeye çalışılır. 2. Fıkrada, aruz kalıplarına uyan manzum ayet-i kerimelerden ve hadis-i şeriflerden örnekler verilerek bunların şiir formuna yakınlığı tespit edilmeye çalışılır. 3. Fıkrada, Hz. Peygamber’in çevresinde bulunan şairlerden ve Allah’ın Resul’ünün bu şairlere ettiği iltifatlardan, bunlara verilen caizelerden bahsedilir. 4. Fıkrada, dört halife, Hz. Fatıma, Hz. Âişe, Hz. Hüseyin, Hz. Peygamber’in amcası Hz. Abbas, sahabeden Ebu’d-Derdâ, Bilâl Habeşî ile İmâm-ı A'zam Ebû Hanîfe, İmam Mâlik, İmam Şâfii ve İmâm Hanbel’in şiir söyledikleri delilleriyle ortaya koyulur. Hâtimede ise, şiirin mevzuniyetinin faziletinden, şiir kelimesindeki harflerin yerleri değiştirilince “arş" ve "şer” kelimelerinin ortaya çıkışının kerametinden bahsedilerek, şiir dinlemenin ve şairlere caize vermenin sünnet-i seniyye olduğu vurgulanır.
Müellif, bu eserde bütün sanat gücünü, hünerini göstermiş; Arap dili ve edebiyatı ile dinî ilimler özellikle tefsir, hadis konusundaki bilgilerini ortaya koymuş, aruz vezni ve belagat konusundaki birikimini gözler önüne sermiştir.
Eserin tek nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi, Esat Efendi 2511 numarada kayıtlıdır. Eser Haşmet Külliyatı içinde Mehmet Arslan ve İ. Hakkı Aksoyak tarafından yayımlanmıştır (1994).
Şairin biyografisi için bk. "Haşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasmet-mehmed-abbas-efendizade
Eserden Örnekler
Husûsâ Hazret-i Âdem Aleyhi’s-selâm bir Peygamber-i azîmü’ş-şân iken ve ta'lîm-i Rabbânî kendilere mantûk-ı nass-ı Kur’ân iken fesâhat u belâgatdan ibâret ve azûbet-i melâhatdan kinâyet olan edâ-yı garrâ-yı Arabiyye’yi lisân-ı şerîflerinden sarf u men' ile âhâddan bir kimesnenin nâtıka-i iktirâh u ihtirâına nisbet edip, lisân-ı Hażret-i Âdem’i ancak Süryânî tekellümüne tahsîs neden iktizâ eyledi. Eger ta'lîm-i vâcibü’t-tekrîm-i Rabbânî olan esmânın küllîsi Süryânî idi ve lügât-ı Arabiyye ol vaktlerde dahi tertîb-nümâ-yı terkîb-i vürûd olmamış idi deyü buyurulur. (Arslan ve Aksoyak 1994: 373)
Kaynakça
Arslan, Mehmet ve İ. Hakkı Aksoyak (hzl.) (1994). Haşmet Külliyatı. Sivas.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (HAŞMET) | Haşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
2 | VİLÂDET-NÂME (HAŞMET) | Haşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
3 | İNTİSÂBÜL-MÜLÛK / HÂB-NÂME / VÂKI'A-NÂME | Haşmet, Mehmed Abbas Efendi-zâde | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
4 | TÂRÎH-İ MUHÂSARA-İ KARS DER-ZAMÂN-I AHMED PAŞA | Haşmet, Abbaszâde | Diğer Emrah Aydemir |
Görüntüle | ||
5 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
6 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
8 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
12 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
13 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |