SELİM-NÂME (SA'DÎ/HOCA SÂDEDDİN EFENDİ)
Tâcü’t-Tevârîh’in zeyli
Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi (d. 943/1536-37 - ö. 1008/1599)

ISBN: 978-9944-237-87-1


XVI. yüzyılın meşhur âlimlerinden, şeyhülislam ve tarihçi Hoca Sâdeddin Efendi'nin Tâcü’t-tevârîh adlı tarih eserinin zeyli. Eser, Tâcü’t-tevârîh'in sonuna eklenmiştir.

Selim-nâme, bir mukaddime ve 12 hikayeden müteşekkil mensur bir eserdir. Eserde verilen bilgilerin tamamı müellifin babası, Yavuz Sultan Selim'in nedimi Hasan Can Çelebi'den nakledilmektedir. Babası ise bu hadiselere ya bizatihi kendisi tanıklık etmiş ya da onları devrin ünlü devlet adamlarından dinlemiştir. Yavuz Sultan Selim'in kısa fakat pek çok olayın zuhur ettiği saltanatı, olağanüstü ve menkıbevî bir şekilde anlatılmıştır. Sultanın doğumundan önce meydana gelen olaylar, babası Sultan Bâyezid ile olan mücadelesi ve Mısır seferi gibi hayatında önemli yer etmiş hadiseler ustaca işlenmiştir.

Selim-nâme, menkıbevî-tarihî bir eserdir. Lakin Hoca Sâdeddin Efendi'nin eserde kullandığı dil, üslup ve terkipler metne edebî bir hüviyet de kazandırmıştır. Eser, Osmanlı tarihçiliği ve özellikle tebasının hükümdarını nasıl görmek istediğini ortaya koyan önemli numunelerinden biridir.

İsmet Parmaksızoğlu, Hoca Sâdeddin Efendi'nin Selim-nâme'sini Tâcü’t-tevârîh ile beraber yayımlamıştır (1979). Ayrıca eser Ahmet Uğur tarafından müstakil olarak da yayımlanmıştır (1980).

Yazarın biyografisi için bk. "Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sa'dî-şeyhülislam-hoca-sadeddin-efendi 

Eserden Örnekler


Bir gün deryâ kenârında Sultân Selîm Köşki dimegle meşhûr olan köşki binâ iderler iken bâgçeye inüb, kasrı seyre buyurdılar. Meğer nakkâşlar nakşa meşgûl idiler. Bir musavvir merhûm Sultân Muhammed hazretlerinün şekl-i mevzunlarını tasvîr itmiş. Dilsüz görüp, alub mazhar-ı pâdişâhîye getürdi. Bir esnâda getürdi ki Ahi Çelebi bazı kimesneleri âdâb-ı sohbet-i mülük ricâyetinde kusür ile yâd idüb, hidmet-i mülükde muhâfazat-ı edeb lüzumuna müteallik kelâm eylerdi (Uğur 1980: 239). 


Kaynakça


Daş, Abdurrahman (2003). "Hoca Sâdeddin Efendi'nin Hayatı ve Eserleri". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 14: 166-207.

Parmaksızoğlu, İsmet (1979). Hoca Sadeddin Efendi, Tâcü't-Tevârih. C. 5. Ankara: KB Yay.

Turan, Şerafettin. "Hoca Sâdeddin Efendi". İslam Ansiklopedisi. C. XVII. İstanbul: TDV Yay. 196-198.

Uğur, Ahmet (1980).  "Hoca Sâdeddin Efendi'nin Selim-nâme'si". İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi 4: 225-241.

Atıf Bilgileri


Sönmez, Faruk. "SELİM-NÂME (SA'DÎ/HOCA SÂDEDDİN EFENDİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/selim-name-sa-di-hoca-sadeddin-efendi. [Erişim Tarihi: 05 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TÂCÜ'T-TEVÂRİH (HOCA SÂDEDDİN EFENDİ) Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
2 MÜNŞE'ÂT-I HOCA SA'DEDDÎN EFENDİ (SA'DÎ) Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sa'deddin Efendi Prof. Dr. Hasan Ali ESİR
Görüntüle
3 MİR’ATÜ’L-EDVÂR VE MİRKATÜ’L-AHBÂR TERCÜMESİ (SA'DÎ) Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
4 RİSÂLE-İ KUŞEYRÎ TERCÜMESİ (SA'DÎ) Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi Doç. Dr. Yüksel Göztepe
Görüntüle
5 BEHÇETÜ’L-ESRÂR VE MA’DENÜ’L-ENVÂR TERCÜMESİ (SA'DÎ) Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
6 HİLYE-İ CELİYYE VE ŞEMÂİL-İ ALİYYE (SA'DÎ) Sa'dî, Şeyhülislâm Hoca Sa'deddîn Efendi Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş
Görüntüle
7 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
9 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
10 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
11 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
13 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
15 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
16 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle