- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi - Madde Yazarı: Dr. Faruk Sönmez
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Menkıbe
- Yayın Tarihi:05/01/2022
SELİM-NÂME (SA'DÎ/HOCA SÂDEDDİN EFENDİ)
Tâcü’t-Tevârîh’in zeyliSa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi (d. 943/1536-37 - ö. 1008/1599)
ISBN: 978-9944-237-87-1
XVI. yüzyılın meşhur âlimlerinden, şeyhülislam ve tarihçi Hoca Sâdeddin Efendi'nin Tâcü’t-tevârîh adlı tarih eserinin zeyli. Eser, Tâcü’t-tevârîh'in sonuna eklenmiştir.
Selim-nâme, bir mukaddime ve 12 hikayeden müteşekkil mensur bir eserdir. Eserde verilen bilgilerin tamamı müellifin babası, Yavuz Sultan Selim'in nedimi Hasan Can Çelebi'den nakledilmektedir. Babası ise bu hadiselere ya bizatihi kendisi tanıklık etmiş ya da onları devrin ünlü devlet adamlarından dinlemiştir. Yavuz Sultan Selim'in kısa fakat pek çok olayın zuhur ettiği saltanatı, olağanüstü ve menkıbevî bir şekilde anlatılmıştır. Sultanın doğumundan önce meydana gelen olaylar, babası Sultan Bâyezid ile olan mücadelesi ve Mısır seferi gibi hayatında önemli yer etmiş hadiseler ustaca işlenmiştir.
Selim-nâme, menkıbevî-tarihî bir eserdir. Lakin Hoca Sâdeddin Efendi'nin eserde kullandığı dil, üslup ve terkipler metne edebî bir hüviyet de kazandırmıştır. Eser, Osmanlı tarihçiliği ve özellikle tebasının hükümdarını nasıl görmek istediğini ortaya koyan önemli numunelerinden biridir.
İsmet Parmaksızoğlu, Hoca Sâdeddin Efendi'nin Selim-nâme'sini Tâcü’t-tevârîh ile beraber yayımlamıştır (1979). Ayrıca eser Ahmet Uğur tarafından müstakil olarak da yayımlanmıştır (1980).
Yazarın biyografisi için bk. "Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sa'dî-şeyhülislam-hoca-sadeddin-efendi
Eserden Örnekler
Bir gün deryâ kenârında Sultân Selîm Köşki dimegle meşhûr olan köşki binâ iderler iken bâgçeye inüb, kasrı seyre buyurdılar. Meğer nakkâşlar nakşa meşgûl idiler. Bir musavvir merhûm Sultân Muhammed hazretlerinün şekl-i mevzunlarını tasvîr itmiş. Dilsüz görüp, alub mazhar-ı pâdişâhîye getürdi. Bir esnâda getürdi ki Ahi Çelebi bazı kimesneleri âdâb-ı sohbet-i mülük ricâyetinde kusür ile yâd idüb, hidmet-i mülükde muhâfazat-ı edeb lüzumuna müteallik kelâm eylerdi (Uğur 1980: 239).
Kaynakça
Daş, Abdurrahman (2003). "Hoca Sâdeddin Efendi'nin Hayatı ve Eserleri". Türkiyat Araştırmaları Dergisi 14: 166-207.
Parmaksızoğlu, İsmet (1979). Hoca Sadeddin Efendi, Tâcü't-Tevârih. C. 5. Ankara: KB Yay.
Turan, Şerafettin. "Hoca Sâdeddin Efendi". İslam Ansiklopedisi. C. XVII. İstanbul: TDV Yay. 196-198.
Uğur, Ahmet (1980). "Hoca Sâdeddin Efendi'nin Selim-nâme'si". İslam İlimleri Enstitüsü Dergisi 4: 225-241.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TÂCÜ'T-TEVÂRİH (HOCA SÂDEDDİN EFENDİ) | Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya |
Görüntüle | ||
2 | MÜNŞE'ÂT-I HOCA SA'DEDDÎN EFENDİ (SA'DÎ) | Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sa'deddin Efendi | Prof. Dr. Hasan Ali ESİR |
Görüntüle | ||
3 | MİR’ATÜ’L-EDVÂR VE MİRKATÜ’L-AHBÂR TERCÜMESİ (SA'DÎ) | Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
4 | RİSÂLE-İ KUŞEYRÎ TERCÜMESİ (SA'DÎ) | Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi | Doç. Dr. Yüksel Göztepe |
Görüntüle | ||
5 | BEHÇETÜ’L-ESRÂR VE MA’DENÜ’L-ENVÂR TERCÜMESİ (SA'DÎ) | Sa'dî, Şeyhülislam Hoca Sâdeddin Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
6 | HİLYE-İ CELİYYE VE ŞEMÂİL-İ ALİYYE (SA'DÎ) | Sa'dî, Şeyhülislâm Hoca Sa'deddîn Efendi | Prof. Dr. Mehtap Erdoğan Taş |
Görüntüle | ||
7 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
8 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
9 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
10 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
11 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
12 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
13 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
14 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
15 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
16 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |