- Yazar Biyografisi (TEİS)
Pîrî-zâde Mehmed Sâhib Efendi - Madde Yazarı: Araş. Gör. Zahide Efe
- Eser Yazılış Tarihi:?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Menzilname
- Yayın Tarihi:21/12/2021
SELANİK MENZİL-NÂMESİ
Küçükçekmece ile Selanik arasındaki menzilleri konu alan eserPîrî-zâde Mehmed Sâhib Efendi (d. 1085/1674 - ö. 1162/1749)
ISBN: 978-9944-237-87-1
18. yüzyıl şairlerinden Pîrî-zâde Mehmed Sâhib Efendi’nin (d. 1085/1674 - ö. 1162/1749) Küçükçekmece ile Selanik arasındaki menzilleri zikrettiği eseri. Mehmed Sâhib Efendi’nin 1135/1723 tarihinde kadı olarak atandığı Selanik’e giderken konakladığı menziller hakkında bilgi verdiği Selanik Menzilnamesi, kaside nazım şekliyle ve aruzun "mef‘ûlü fâ‘ilâtü mefâ‘îlü fâ‘ilün" kalıbıyla yazılmış olup toplam 80 beyitten müteşekkildir.
Sâhib Efendi, eserine kendisini Selanik kadılığına atayan döneminin sadrazamı Nevşehirli Damat İbrahim Paşa’nın (ö. 1143/1730) övgüsü ile başlamaktadır. Daha sonra Damat İbrahim Paşa’nın kendisini Selanik kadılığına atadığını ve buraya giderken geçtiği menzilleri birer birer kaleme aldığını dile getirir. Eserde, Küçük Çekmece’den başlayarak sırasıyla Silivri, Çorlu, Tekirdağ, İnecik, Malkara, Keşan, İpsala, Ferecik, Mekri, Ulufeci, Gümülcine, Yenice, Sarı Şaban, Kavala, Pravişte, Rahova, Siroz, Vetrine, Haydarlı, Araplı ve Selanik olmak üzere toplam 22 menzilin ismi zikredilmiştir. Bu menzillerden sadece Tekirdağ, Siroz ve Selanik menzillerinin tavsifi yapılmış; diğer menzillerin ise sadece isimleri zikredilmiştir.
Eserin şu an için tespit edilen iki yazma nüshası bulunmaktadır. Bu yazma nüshalardan ilki İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, T 3494 numaralı şiir mecmuasının 279b-280b sayfaları arasında, ikincisi ise aynı kütüphanedeki T 1333 numaralı şiir mecmuasının 44b-45b sayfaları arasında kayıtlıdır. Bu nüshalardan ilki eksiktir. Selanik Menzil-nâmesi, bir makaleyle ilim âlemine tanıtılmıştır (Efe 2021).
Şairin biyografisi için bk. “Pîrî-zâde, Mehmed Sâhib Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/pirizade-mehmed-sahib-efendi.
Eserden Örnekler
Ârâmgâhum oldı Küçükçekmece o gün
Ebr-i matîr-i rahmet olup sâyebân bana
Hıred Büzürg Çekmecelerde çeküp ta‘ab
Olduk o yolda haylîce pâ-der-gil-i şitâ
Andan Silivri menziline eyleyüp güzer
Bulduk o câygehde tesellîyi mâ-mezâ
Çorlu yolında yav kılup esbâb-ı mihneti
İtdük o câygehde ehibbâ ile safâ
Tekfûr Tagı menziline itdük irtihâl
Bulduk o cây-ı dilkeşi gâyet ferah-fezâ
Âb u hevâsı hoş katı ra‘nâ mahal imiş
Ol cây-ı hurrem [ü] o me’vâ-yı asdikâ
Bâlâ bülend tâzeleri cümle şeh-levend
Kâkülleri kemend [ü] saht-bend-i iştihâ
Müjgânları hadeng-i ciger-dûz [u] dil-şikâr
Ebrûları kemân [u] saht-gîr-i ibtilâ
Andan da dâg dâg tahassürle dûr olup
Nâ-çâr İnecikde o gün itdük inzivâ
Andan da esb-i himmeti ılgar idüp hemân
Ser-menzil-i Maligarada buldı intihâ (Efe 2021: 352-53).
Kaynakça
Efe, Zahide (2021). Manzum Menzilnâme Türüne Bilinmeyen İki Örnek: Pîrîzâde Mehmed Sâhib ve Seyyid Mehmed Hâkim’in Menzilnâmeleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (51), 339-361.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TERCÜME-İ MUKADDİME-İ İBN HALDÛN | Pîrî-zâde, Mehmed Sâhib Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN (SÂHİB) | Pîrî-zâde, Mehmed Sâhib Efendi | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
3 | KİTÂBÜ’S-SİYÂSE FÎ ETVÂRİ’L-HAMSE | Pîrî-zâde, Mehmed Sâhib Efendi | Dr. Öğr. Üyesi HİLAL ÇİFTÇİ |
Görüntüle | ||
4 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
5 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
8 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
11 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
12 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |