- Yazar Biyografisi (TEİS)
Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. Sadık Yazar
- Eser Yazılış Tarihi:1142/1730
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Arapça
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:04/06/2022
SELÂMETÜ'L-İNSÂN FÎ MUHÂFAZATİ'L-LİSÂN
mensur sözlükSâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi (d. 1099/1688 - ö. 1156/1743)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Tezkire yazarı, divan şairi ve hattat Mirzâzâde Mehmed Sâlim Efendi (d. 1099/1688 - ö. 1156/1743) tarafından yazılan Arapça sözlük. Bir mukaddime, on iki bölüm ve bir hâtime kısmından oluşan Selâmetü’l-İnsân fî Muhâfazati’l-Lisân'da kimi sarf ve nahiv konuları ele alınmışsa da ağırlıklı olarak eser bir sözlük çalışmasıdır. Eldeki üç nüshasına göre eserin isminde ufak bazı farklılıklar bulunmaktadır (bk. Sula 2018: 19).
21 Cemâziyelâhir 1142/11 Ocak 1730 tarihinde yazılmaya başlanan eser, 21 Şaban 1142/11 Mart 1730 tarihinde tamamlanmıştır. Eser besmele, hamdele ve salveleye hasredilen yarım sayfalık bir kısımdan sonra yazarın sebeb-i telif bölümüyle başlayıp dönemin sadrazamı Damad İbrahim Paşa'nın övgüsüyle devam eder. Bu giriş bölümlerinden sonra mukaddime kısmında sülâsî bablara ait özet bilgilere yer verilir. 1-11. bölümlerde Arap dilinde müteaddî ve lâzım özelliği olan fiiller; "fe'ale" ile "ef'ale", sadece "ef'ale" ya da "fe'ale" kalıbında kullanılan fiiller, zıt anlamlı fiiller ile isimler, itbâ', müzâvece, kalb, ibdâl, terhîm ve tasgîr konuları ile bunlara ait örnekler ve bilginlerin bu konudaki görüşleri; iki şekilde okunduğu hâlde tashîf olmadığı kabul edilen lafızlar, pelteklik sebebiyle iki şekilde telaffuz edildiğinde hatalı okuma olarak görülmeyen kelimeler ile örnek kelimeler eşliğinde müzekkerlik ve müenneslik konuları ele alınırken 12. bölümde Se'âlibî'nin (ö. 429/1038) Fıkhu'l-Lüga'sından seçme bölümlere yer verilmiştir. Hâtime bölümünde ise nahiv ve sarf konularının dışında muhtelif mevzular işlenmiştir (Sula 2018: 9).
Üç nüshası tespit edilen Selâmetü’l-İnsân fî Muhâfazati’l-Lisân, Murat Sula tarafından tahkik edilmiş ve yayınlanmıştır (2018).
Şairin biyografisi için bk. "Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi ". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/salim-mirzazade-mehmed-emin-efendi
Kaynakça
Mirzazade Mehmed Salim Efendi (2018). Selâmetü’l-İnsân fi Muhâfazati’l-Lisân. (Thk. Murat Sula). İstanbul: İslam Araştırmaları Merkezi (İSAM).
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | TEZKİRETÜ’Ş-ŞU’ARÂ (SÂLİM) | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN (SÂLİM) | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Prof. Dr. Hüseyin Güfta |
Görüntüle | ||
3 | NEYLÜ'R-REŞÂD FÎ EMRİ'L-CİHÂD | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Şule ERASLAN |
Görüntüle | ||
4 | IKDÜ'L-CÜMÂN FÎ TÂRÎH-İ EHLİ'Z-ZAMÂN TERCÜMESİ (SÂLİM) | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
5 | MÂHİYYETÜ'L-ÂŞIK / MÂHİYYETÜ'L-UŞŞÂK | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Prof. Dr. Cafer MUM |
Görüntüle | ||
6 | TERCÜME-İ LUGAT-I VASSÂF (SÂLİM) | Sâlim, Mirzâ-zâde Mehmed (Emin) Efendi | Prof. Dr. Cafer MUM |
Görüntüle | ||
7 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
8 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
9 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
14 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
15 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |