Eski Uygurcaya Çinceden çevrilen uydurma bir sȗtra.

Eski Uygur edebiyatında yer alan sȗtralar arasında, aslı Sanskritçede bulunmayan, ancak Çincede meydana getirilip sonradan oluşturulan, “uydurma” (apocryphal) sūtralara da rastlanmaktadır. Çinceden çevrilen Kşanti Kılguluk Nom Bitig, Yitiken Sudur gibi uydurma sȗtralardan biri de Sekiz Yükmek adıyla bilinen metindir. En iyi işlenmiş metinlerden biri olan eser, Uygurlar arasında çok yayılmış dinî bir eser olup, Budizm'e ait dinî-ahlaki inanışlarla ilgili bazı pratik bilgileri ihtiva eder. Sȗtranın kısa cümleleri, açık ve samimî ifadesi, zengin kelime hazinesi ile dikkate değer bir üslubu vardır.

Eser Yin (陰)，Yang (陽）ve Çin felsefesinin beş doğal unsurunu içeren, Budist ve Taoist fikirlerin ilginç bir birleşiminden oluşur. İnsanları, bir bina inşası, cenaze töreni ya da bir düğün vesilesiyle metni okumaya ve ezberden söylemeye teşvik eder; böylelikle insanlar her türlü talihsizlikten ve korkudan kurtulacaklar ve günlük hayatta mutlu olacaklardır.

Eserin, yazma ya da blok tahta baskı şeklinde olan nüshaları Turfansammlung (Berlin/Almanya), British Library, Institut Vostokovedenija (St. Petersburg-Moskova/Rusya), Ryūkoku Üniversitesi (Kyoto/Japonya) ve Pekin Millî Kütüphanesi (Çin) koleksiyonlarında bulunmaktadır. British Library’deki Londra nüshası metnin yaklaşık yüzde 80’inden oluşsa da, metnin tam nüshası günümüze ulaşamamıştır.

Londra nüshası, Dunhuang mevkiindeki Bin Buddha mağaralarında bulunmuş olup 466 satırdan oluşmaktadır. Kyoto nüshası olarak da bilinen 417 satırlık Ryūkoku Üniversitesi kütüphanesindeki nüsha ise Turfan’da bulunmuştur. Yazma parçalarından oluşan ya da blok tahta baskı şeklindeki metinler ağırlıklı olarak Almanya, Rusya ve Japonya’dadır. Londra nüshasının en geç X. yüzyıla ait olduğu; ancak blok tahta baskı metin parçalarının XIV. yüzyılda Moğolların Çin’e hâkim olduğu Yuan (元) hanedanlığı döneminden kaldığı söylenebilir.

Eski Uygurcaya yapılan çeviri eserlerin tarihleri hakkında her zaman kesin bilgilere ulaşılamamış olsa da; Sekiz Yükmek’in erken dönem Eski Uygur metinleri arasında sayılması mümkündür. Eserin çevirmeni belli değildir; ancak Kahar Barat (1990), çevirmenin Şiŋko Şeli Tutuŋ olabileceğine dair bir fragman yayımlamıştır.

Eski Uygurca tercümenin aslı Çince 佛锐天地八踢神咒經 / Fo shuo tian di ba yang shen zhou jing (Taishō, 2897, 85, 1422 b14-1425 b3) metnine dayanmakta olup, başlık Eski Uygurcaya iki versiyonda ayrı ayrı tercüme edilmiştir:

1. teŋri burhan yarlıkamış teŋrili yerli sekiz yükmek yaruk bügülüg arvış nom bitig

2. teŋri teŋrisi burhan yarlıkamış teŋrili yérlite sekiz törlügin yarumış yaltrımış ıduk darni tana yip atlıg sudur nom bitig

Eser üzerine ilk yayın, Wilhelm Radloff'a (1899) aittir. Eser üzerine en hacimli çalışmalar Tōru Haneda (1915), W. Bang, A. von Gabain, G. R. Rachmati (1934), James Hamilton (1986) ve Juten Oda (2010, 2015) tarafından yapılmıştır. En kapsamlı yayın Oda’ya ait olup, tüm yazmalar karşılaştırmalı olarak neşredilmiştir.  Eserde ele alınan nüshalar Ia. (British Library/Londra), Ib. (Ryūkoku Üniversitesi/Kyoto), IIc ve IId. (blok tahta baskı metinler ve yazma parçaları) şeklinde kodlanmıştır.