Mehemmed ya da yazmada başka yerde geçen şekli ile Mehemmed Emiri’nin halk hikâyesi türündeki bilinen tek eseri. Mehemmed'in başka bir eserine ulaşılamamıştır. Halk anlatmaları içinde daha önce bilinmeyen “Şehriyar Destanı”nı ilk defa 17. yüzyılda, Azerbaycan sahasında görülmektedir. Eserin tek nüshası Azerbaycan Millî İlimler Akademisinde Mehemmed Fuzuli adına kayıtlı Elyazmalar Enstitüsünde bulunmaktadır. Eserde “destan” kavramı Anadolu sahasında halk hikâyesi türü karşılığı olarak kullanılmaktadır. Hikâye, “yâr hani” ayaklı bir koşma ve divanînin yer aldığı fasıl kısmı devamında asıl hikâye bölümüne “Raviyânı ahbâr, muhaddisânı hoşgüftâr, nakilânı dürerbâr, tutiyânı şekkerşiken….” başlamaktadır.

Hikâyede han ve tüccar olan iki ailenin çocuklarının sevdaları anlatılmaktadır. Tiflis’te yaşayan Saleh Sevdakar ile karısı Zöhre Hanımın tek sorunları bir çocuklarının olmayışıdır. Saleh ve Zöhre dua ederler ve o gece rüyalarında aksakallı bir pir gelir, zor durumdaki insanlara yardım etmelerini ve sonrasında bir oğulları olacağını söyler. Saleh ve Zühre da pirin dediğini yaparlar ve  dokuz ay sonra bir oğulları olur. Saleh, müneccim ve âlimler çağırır ve oğluna bir ad koyarlar. Şehriyar, dadılar elinde kısa zamanda büyür yedi yaşından itibaren bütün dinî ve beşeri bilimleri öğrenir.  Şehriyar, 15 yaşına geldiğinde bir gece rüyasında bade içerek Kirman Hanı Cihangir’in kızı Senubar’e âşık olur, aynı anda Senubar’da Şehriyar’ı rüyasında görür ve o da badeli âşık olur. Şehriyar ertesi gün uyanamaz ailesi birçok hekim çağırır, kimse derdine derman olamaz. Fakir bir kadın gelir, Şehriyar’ın badeli âşık olduğu söyler, başından aşağı kül boşaltarak onu uyandırır. Eline saz alan Şehriyar ilk deyişini söyler. Ailesinden izin alarak yola çıkmak isteyen Şehriyar'a, babası kendisinin gidip Senubar’ı Cihangir Handan isteyeceğini söyler. Aynı anda Senubar da uyanmadığı için hekimler çağrılır. Kimse şifa bulamaz, Cihangir Han ferman yayınlar, kim kızını iyi ederse kızını ona verecektir. Hekim Sadık, Senubar’ın da bade içtiğini (derdini) anlar onu iyileştirir ve Senubar ilk deyişini söyler,  Cihangir Han Senubar’ı Hekime verir. Hekim, Senubar’ın badeli âşık olduğunu söyler, Cihangir Han, Sadık’ı yola çıkarır. Bu sırada Şehriyar’ın babası da  Cihangir Han'ın iline gider. Senubar, Şehriyar’ın babası ile söyleşir. Cihangir Han kızı Senubar’ı Şehriyar’a verdiğini söyler ve Saleh yola çıkar. Aynı sıralarda Hekim de Şehriyar’ın bulunduğu yere gelir ve karşılıklı söyleşirler. Hekim  ile Şehriyar yola çıkarlar. Yolda Şehriyar ile kızlar karşılıklı söyleşirler, içlerinden birisi şiirde adının Perizat olduğu söylenilen kızdır. Oradan ayrılan Şehriyar ve Hekim  Gence ilinde Han Şahkulu’nun kızı Şamama ile karşılaşırlar ve Şamama Şehriyar’a âşık olur ancak o, Senubar’a âşık olduğunu söyler ve yola çıkarlar. Yolda bir başka ile giderler orada Lezgiler’in saldırısına uğrarlar ve Hekim, Şehriyar’ı uyandıramadığı için kaçar, Şehriyar Lezgilere esir olur. Hekim, Şahkulu askerleri ile karşılaşır ve durumu anlatır bu taraftan Şehriyar’ı esir eden Lezgiler, onun bir badeli âşık olduğunu anlayınca  onu yerine ulaştıracaklarını söylerler. Şamama babası Şahkulu’ndan Şehriyar’ı kurtarmasını ister ve ulaklar Dağıstan’a gider.  Şamama ile Şehriyar söyleşir, Şamama söyleşmeden sonra onun gitmesine izin verir. Hekim ile Şehriyar, Kirman şehrine ulaşırlar ve Hekim, Şehriyar’dan ayrılıp önden gider ve Senubar’a haber verir. Senubar’ın bulunduğu yere gelen Şehriyar onun aşkının gerçek olduğunu anlamak için dörtlükler söylemesini ister ve aşkından emin olduktan sonra kavuşurlar. Şehriyar sazı ve sözü ile kendisini Cihangir Han’a tanıtır. Cihangir Han, Şehriyar’ın kızı Senubar ile badeli âşık olduğunu anlayınca onu Gürcistan iline şah yapar. Ülkenin her tarafına haber verilir, Şehriyar’ın babası Sevdakar Saleh ve annesi Zöhre’ye de oğlu ve gelininin (Senubar) geleceği haberi verilir. Hekim, Sadık vezir olur. Sonrasında Senubar, Şamama begi ve Hekim Sadık, Perizat’ı Şehriyar’ın han olduğu Gürcistan'a getirirler. Şehriyar'ın baş veziri ile Perizad’ın düğünü yapılır, sonrasında Şehriyar, Senubar ve Şamama begin düğünü olur. Hikâye, mühemmes bir şiir okunarak bitirilir.

Hikâye, beş epizottan oluşur: “1. Şehriyar, Senubar Hanım ve Şamama Beyin aileleri, 2. Kahraman(lar)ın doğumu, gençlik yılları ve âşık olmaları, 3. Şehriyar’ın sevgilisini bulmak üzere gurbete çıkması, 4. Şehriyar’ın gurbette karşılaştığı engeller ve bunların aşılması, 5. Sevgililerin birinci kavuşmaları ve düğün.” Şehriyar Destanı’nın dili Azerbaycan Türkçesidir ve arkaik kelimeler de bulunmaktadır. Hikâyede, mahallî kelimeler, arkaik kelimeler, Arapça ve Farsçadan Türkçeye giren kelimeler yoğunlukludur. Hikâyenin manzum kısımları genellikle dörtlükler şeklinde olmasına karşın beyitler de bulunmaktadır. Beyitler ile meydana getirilen kısımlar genellikle saray çevresi şeklinde görülmektedir. Dörtlükler 8’li ve 11’li hece ölçüsüyle yazılmış çoğunluğu üç ila beş dörtlük arasında değişen koşmalardır. Beyitler gazel biriminde söylenmiştir. Şehriyar Destanı, 1987 yılında yapılan neşrinden sonra Elyar Seferli tarafından 2006 yılında Bakü Azerbaycan’da önsöz ve sözlük eklenerek yeniden yayımlanmıştır.

Mehemmed'in biyografisi için bk. "Mehemmed" Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/mehemmed