Hamidî-zâde Celîlî tarafından mesnevi şeklinde kaleme alınmış Osmanlı tarihi. 

Celîlî, Husrev ü Şîrîn’inin “hâtime” bölümünde, Firdevsi’nin otuz yılda meydana getirdiği Şeh-nâme’yi, kendisinin otuz ayda yazabileceğini söylerken Şeh-nâme yazma dileğinden bahseder (Kazan Nas 2017a: 296). Leylâ vü Mecnûn’unun hâtime bölümünde Firdevsî ile Şeh-nâme’nin adını anar ve bu zamanda Şeh-nâme yazan kişinin, sırtında çalı çırpı taşıyan bir dilenci zannedileceğini; sûra benzeyen kalemiyle yazmaya başlayınca mezarından Firdevsî’nin dirileceğini söyler (Kazan Nas 2017b: 309-310).

Âşık Çelebi, tezkiresinde Celîlî'nin Şeh-nâme tercüme ettiği yolundaki haberlerin doğru olup olmadığını bizzat kendisine sorduğunu, Celîlî'nin bunu doğrulayarak yaklaşık yarısını tamamladığı yönünde bir cevap verdiğini ifade eder (Kılıç 2010: 482). Gelibolulu Âlî de Celîlî'nin böyle bir eserinden bahsedilmekle birlikte kimse tarafından beyitlerinin görülmemiş olduğunu kaydeder (İsen 1994: 204). Türk Ansiklopedisi’nde (1960:125) “Osmanlı tarihine dair yazmış olduğu bir eserin parçaları ele geçmiştir” kaydının yanı sıra bu eserin manzum olduğu söylenir. Ertaylan (1948:9-10), Şeh-nâme Tercümesi’nin Yavuz Sultan Selim’e ithaf edildiğini kaydeder.

Şeh-nâme, Celîlî’nin yaşadığı zamanda bile kimse tarafından görülmeyen, bugüne kadar sadece adı bilinen ve varlığından şüphe edilen bir mesnevi iken eserin eksik bir nüshası Milli Kütüphane A3825/2 (v.18a-38b)’de tespit edilmiştir. Nüsha, Osman Gazi'nin gördüğü ağaç rüyası ile başlar ve Fâtih Sultan Mehmed’in ölümünün anlatıldığı beyitlerle eksik bir şekilde sona erer. Eser, aruzun fe'ûlün fe'ûlün fe'ûlün fe'ûl kalıbıyla yazılmıştır.

Nüshanın Celîlî adına kayıtlı olmasından ve içinde geçen “Celîlî eger her ser-i mûy-ı ten / Ola bir zebân-ı fasîh-i sühan” mahlas beytinden hareketle eserin Celîlî’ye ait olduğunu söylemek mümkündür. Eser, Şevkiye Kazan Nas (2018: 23-41) tarafından incelenmiş ve yayınlanmıştır.

Şairin biyografisi için bk. “Celîlî, Hâmidî-zâde Abdülcelîl Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/celili-hamidizade-abdulcelil-efendi