- Yazar Biyografisi (TEİS)
Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî - Madde Yazarı: Dr. UĞUR ÖZTÜRK
- Eser Yazılış Tarihi:1593-94
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Tarih
- Yayın Tarihi:06/09/2022
ŞEH-NÂME-İ HÜMÂYÛN (YANIK SEFERİ) (SUBHÎ)
Yanık Seferi tarihiSubhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî (d. ?/? - ö. 1014/1606)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şeh-nâmeci Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî tarafından kaleme alınan ve Koca Sinan Paşa’nın 1593-94 tarihindeki Yanık seferini konu edinen eser.
III. Mehmed’e ithaf edilen ve mensur olarak kaleme alınan Şehnâme-i Hümâyûn (Yanık Seferi)'da,Ta'lîkî-zâde’ye ait Arapça, Farsça ve Türkçe manzumeler de bulunmaktadır. Eserin bilinen tek nüshası vardır ve bu nüsha da sarayda tasvirlenmiştir (TİEM. 1963).
Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî, Şehnâme-i Hümâyûn’un giriş kısmında bir diğer eseri Şemâil-nâme-i Âl-i Osmân’da olduğu gibi Osmanlı sultanlarına has yirmi özellik anlatmıştır. Bu kısmın ardından Koca Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Yanık seferine çıkması ve III. Murad’ın vefatına kadar seferdeki gelişmeleri anlatılır. Eserde fethedilen yerler ve kaleler de ayrıntılı olarak değinilir. Ta'lîkî-zâde, III. Murad’ın ölümüyle eserini bitirdikten sonra yeni padişah III. Mehmed’in cülusunu tebrik amacıyla da uzun bir manzume kaleme alır (Woodhead 1983: 366-385).
Christine Woodhead tarafından doktora tez çalışması olarak hazırlanan eser daha sonra basılmıştır (Woodhead 1983).
Yazarın biyografisi için bk. ” Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/subhi-talikizade-mehmed-subhi
Eserden Örnekler
Güftâr ender âmeden-i haber-i vefât-ı hazret-i merhûm-ı saʿîdü’l-hayât Sultân Murâd-ı şehîdü’l-memât (III. Murad’ın vefat haberi).
Bu pâdişâhun rûh-ı bâhirü’l-fütûhı hazîz-ı hâkden evc-i eflâke ‘urûc ve hümâ-yı kudsî-i nefsleri kafes-i bî-sebât-ı bedenden hurûc eyledüginün haber-i vahşet-eseri gelüp, her ne denlü ki bu haber-i hûş-berün sadâ-yı melâlet-efzâsını pûşîde vü pinhân tutmakda tertîb-i muqaddemât buyurdılar.
[…]
Halkı galata düşürmek içün, hazret-i Paşa birâderi Mahmûd Paşa fevt olmışdur diyüp emmâ şehr-i Belgradun içinde sâkin olan kefere-i fecere şâ’îʿ oldı. Pâdişâhun fevti haberi Paşaya gelmezden mukaddem iki gün Galata kâfirleri Kırala haber uçurmışlardı. Paşanun pûşîde tutdugından ne olur? Sultan Murad fevt olmışdur diyü söz kaçurmışlar (Woodhead 1983: 362).
Kaynakça
Woodhead, Christine (2010). “Ta’lîkî-zâde Mehmed Subhî”. İslâm Ansiklopedisi. C.39. İstanbul: TDV Yay. 510-511.
Woodhead, Christine (1983). Şehnâme-i Hümâyûn. A History of the Ottoman Campaign into Hungary 1593-94. Berlin : Klaus Schwarz Verlag.
Şanlı, Saadet (1989). Şehnâmeci Ta’lîkî-zâde’ye Göre Osmanlı Padişahlarının Şairlikleri. Ta’lîkî-zâde Şehnâmesi (V. Hassa) nın Edisyon Kritiği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | FİRÂSET-NÂME (TA'LÎKÎ-ZÂDE) | Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî | Mehmet Gürbüz |
Görüntüle | ||
2 | REVAN (GÜRCİSTAN) SEFERİ TARİHİ (SUBHÎ) | Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî | Doç. Dr. Kürşat Şamil Şahin |
Görüntüle | ||
3 | TEBRÎZİYYE (SUBHÎ) | Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
4 | ŞEMÂ'İL-NÂME-İ ÂL-İ OSMÂN (SUBHÎ) | Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî | Dr. UĞUR ÖZTÜRK |
Görüntüle | ||
5 | FETİH-NÂME-İ EĞRİ/ŞEH-NÂME-İ SULTÂN MEHMED (SUBHÎ) | Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî | Araş. Gör. Kübra Akatay |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
7 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
8 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
9 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
10 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
11 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
12 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
14 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
15 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |