ŞEH-NÂME-İ HÜMÂYÛN (YANIK SEFERİ) (SUBHÎ)
Yanık Seferi tarihi
Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî (d. ?/? - ö. 1014/1606)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Şeh-nâmeci Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî tarafından kaleme alınan ve Koca Sinan Paşa’nın 1593-94 tarihindeki Yanık seferini konu edinen eser.  

III. Mehmed’e ithaf edilen ve mensur olarak kaleme alınan Şehnâme-i Hümâyûn (Yanık Seferi)'da,Ta'lîkî-zâde’ye ait Arapça, Farsça ve Türkçe manzumeler de bulunmaktadır. Eserin bilinen tek nüshası vardır ve bu nüsha da sarayda tasvirlenmiştir (TİEM. 1963).

Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî, Şehnâme-i Hümâyûn’un giriş kısmında bir diğer eseri Şemâil-nâme-i Âl-i Osmân’da olduğu gibi Osmanlı sultanlarına has yirmi özellik anlatmıştır.  Bu kısmın ardından Koca Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Yanık seferine çıkması ve III. Murad’ın vefatına kadar seferdeki gelişmeleri anlatılır. Eserde fethedilen yerler ve kaleler de ayrıntılı olarak değinilir. Ta'lîkî-zâde, III. Murad’ın ölümüyle eserini bitirdikten sonra yeni padişah III. Mehmed’in cülusunu tebrik amacıyla da uzun bir manzume kaleme alır (Woodhead 1983: 366-385).

 Christine Woodhead tarafından doktora tez çalışması olarak hazırlanan eser daha sonra basılmıştır (Woodhead 1983).

Yazarın biyografisi için bk. ” Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/subhi-talikizade-mehmed-subhi

Eserden Örnekler


Güftâr ender âmeden-i haber-i vefât-ı hazret-i merhûm-ı saʿîdü’l-hayât Sultân Murâd-ı şehîdü’l-memât (III. Murad’ın vefat haberi).

Bu pâdişâhun rûh-ı bâhirü’l-fütûhı hazîz-ı hâkden evc-i eflâke ‘urûc ve hümâ-yı kudsî-i nefsleri kafes-i bî-sebât-ı bedenden hurûc eyledüginün haber-i vahşet-eseri gelüp, her ne denlü ki bu haber-i hûş-berün sadâ-yı melâlet-efzâsını pûşîde vü pinhân tutmakda tertîb-i muqaddemât buyurdılar.

[…]

Halkı galata düşürmek içün, hazret-i Paşa birâderi Mahmûd Paşa fevt olmışdur diyüp emmâ şehr-i Belgradun içinde sâkin olan kefere-i fecere şâ’îʿ oldı. Pâdişâhun fevti haberi Paşaya gelmezden mukaddem iki gün Galata kâfirleri Kırala haber uçurmışlardı. Paşanun pûşîde tutdugından ne olur? Sultan Murad fevt olmışdur diyü söz kaçurmışlar (Woodhead 1983: 362).

Kaynakça


Woodhead, Christine (2010). “Ta’lîkî-zâde Mehmed Subhî”. İslâm Ansiklopedisi. C.39. İstanbul: TDV Yay. 510-511.

Woodhead, Christine (1983). Şehnâme-i Hümâyûn. A History of the Ottoman Campaign into Hungary 1593-94. Berlin : Klaus Schwarz Verlag.

Şanlı, Saadet (1989). Şehnâmeci Ta’lîkî-zâde’ye Göre Osmanlı Padişahlarının Şairlikleri. Ta’lîkî-zâde Şehnâmesi (V. Hassa) nın Edisyon Kritiği. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


ÖZTÜRK, UĞUR. "ŞEH-NÂME-İ HÜMÂYÛN (YANIK SEFERİ) (SUBHÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/seh-name-i-humayun-yanik-seferi-subhi. [Erişim Tarihi: 08 Ağustos 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 FİRÂSET-NÂME (TA'LÎKÎ-ZÂDE) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Mehmet Gürbüz
Görüntüle
2 REVAN (GÜRCİSTAN) SEFERİ TARİHİ (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Doç. Dr. Kürşat Şamil Şahin
Görüntüle
3 TEBRÎZİYYE (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
4 ŞEMÂ'İL-NÂME-İ ÂL-İ OSMÂN (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Dr. UĞUR ÖZTÜRK
Görüntüle
5 FETİH-NÂME-İ EĞRİ/ŞEH-NÂME-İ SULTÂN MEHMED (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Araş. Gör. Kübra Akatay
Görüntüle
6 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
10 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
15 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle