SEFÎNETÜ'Ş-ŞU'ARÂ (FEHÎM)
tezkire
Fehîm, Hoca Süleymân (d. 1203/1789 - ö. 1262/1846)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Devletşah Tezkiresi’nin biyografik ve tarihî kaynaklardan yapılan ilavelerle genişletildiği tercüme eser. Sefînetü’ş-Şu’arâ’nın yazma nüshasının hatime bölümünde 1233 (1817-18) tarihinde tamamlandığı kayıtlıdır. Süleymân Fehîm Tezkire-i Devletşâh’ın anlaşılmasının güçlüğünden bahsederek ilim tahsil edenlere kolaylık sağlama düşüncesiyle eseri çevirdiğini belirtilir.

Eserin başında Şâh Semerkandî’nin Tezkire-i Devletşâh, Sâm Mirza b. Şah İsmâil Safevî’nin Tuhfe-i Sâmî, Molla Câmî’nin Nefehâtü’l-üns, Mîrek-i Taşkendî’nin Mecmû’a-i Şehrî ve Gülî isimli eseriyle çeşitli tarih kitaplarından faydalanıldığı ifade edilir. Eserin muhtevası kısa bir giriş, şiirin nitelikleri hakkındaki düşünceler, dokuz Arap şairinin biyografisi (Zikr-i Şu‘ârâ-yı Arâb) ve şiirlerinden örnekler, dört tabaka ve bir zeyl şeklindedir. Birinci tabakada 146, ikinci tabakada 9, üçüncü tabakada 37, dördüncü tabakada 20, zeyil kısmında 7 şairin biyografisine ve şiirlerinden örneklere yer verilmektedir. Eserin sonunda mütercimin ve Ahmed Cevdet Paşa, Fatîn, Nazîf Ahmed Bey, Tâlib Efendi, Kıbrısî-zâde İsmâîl Hakkı ve Fehîm’in talebelerinden Mehmed Sa’îd’in eserin basım tarihi için düştükleri tarih manzumeleri yer almaktadır. Tezkire-i Devletşâh’ta yer almayan şairler Alî Şîr Nevâyî ve Sâm Mîrzâ tezkirelerinden alınmıştır. Giriş ve şiir hakkında düşüncelerin dile getirildiği kısımlardaki ağır ve ağdalı dilin sonraki kısımlarda nispeten daha anlaşılır ve sade olduğu söylenebilir.

Eserin İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi TY 22, Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi Hâlet Efendi Koleksiyonu 347 ve Millî Kütüphane 06 Hk 1621 numarada kayıtlı yazma nüshaları ile 1259/1843 yılında Tabhâne-i Âmire’de basılmış matbu nüshası bulunmaktadır. Eser üzerine Bilal Şahin (1996) tarafından bir yüksek lisans tezi hazırlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. "Fehîm, Hoca Süleymân".Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fehim-hoca-suleyman 

Eserden Örnekler


İsmi Hüseyn bin Âlim bin Hasan el-Hüseynî. An-‘asl Gûr tevabi‘inden Kezîv-nâm mahalden olup Herât’da sâkin ve ekser evkâtı seyâhatla güzâr iderdi. Âlim ü ârif, rumûz u hakâyıkda kenz-i ma‘ânî ve fazl u kemâlde Cüneyd-i Sânî mabbûb-ı e‘âlî vü edânî idi. Hikâyet nakl olınur ki Şeyh Şihâbü'd-dîn-i Suhreverdî mürîdlerinden Şeyh Fahrü'd-dîn-i Irâkî ve Şeyh Evhadî ve Seyyid Hüseynî ki bu üç fâzıl ittifâken bir sene Kirmân’da Şeyh Evhadü'd-dîn hazretlerinün hân-kâhında erba‘îne girdiler. Bu halvetleri ve âlem-i melekûta seferleri hâlinde Şeyh Irâkî Lemâ‘at ve Şeyh Evhadî Tercî‘ ve Seyyid Hüseyn Zâdü'l-Müsâfirîn isimlerinde üç kıt‘a kitâb te’lîf ve şeyhlerine teberrüken arz eylediler. Şeyhleri lede'l-mutâla‘a ma‘den-i hakîkâtden me’hûz bu üç gevher-i bi-nazîr hıfz-ı Bârîde ola diyü du‘â eyledi… (Şahin 1996:108).

Kaynakça


Süleymân Fehîm Efendi (1259). Sefînetü’ş-Şu’arâ. İstanbul: Tabhâne-i Âmire.

Şahin, Bilal (1996). Fehim Süleymân’ın Sefînetü’ş-şu‘arâsı. Yüksek Lisans Tezi. Erciyes Üniversitesi. 

Atıf Bilgileri


Selçuk, Bahir. "SEFÎNETÜ'Ş-ŞU'ARÂ (FEHÎM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/sefinetu-s-su-ara-fehim. [Erişim Tarihi: 18 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂNÇE (FEHÎM) Fehîm, Hoca Süleymân Bahir Selçuk
Görüntüle
2 GAZELLİYÂT-I SÂ'İB ŞERHİ (FEHÎM) Fehîm, Hoca Süleymân Bahir Selçuk
Görüntüle
3 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
4 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
5 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
6 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
7 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
8 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
9 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
10 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
11 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle