SEFÎNETÜ'L-VÜZERÂ
kaptan-ı derya biyografileri
Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi (d. ?/? - ö. 1226/1811-12)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sefînetü’l-Vüzerâ, Kazasker Mehmed Hafîd Efendi’nin Osmanlı Devleti’nde kaptan-ı deryalık görevinde bulunan kişilerin biyografilerini kronolojik sıra ile verdiği eseri. Kaptan-ı deryaların hayat hikâyelerini anlatan ilk eserdir. Kitabın telif tarihi, her ne kadar tam olarak bilinmiyorsa da Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa’ya ithaf edilmesi ve onun kaptanlığının ilk yıllarını anlatması dikkate alınırsa 1206/1792’den sonra yazılmış olduğu kabul edilebilir. İstanbul muhasarasına katılan Baltaoğlu Süleyman Bey’den 1792’de kaptan-ı deryalığa getirilen Küçük Hüseyin Paşa’ya kadar kaptan paşalardan söz edilmektedir. Mukaddimede Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa’nın donanmada yaptığı yenilik ve düzenlemelerin unutulmamasını sağlamak adına, Hadîkatü’l-Vüzerâ model kabul edilerek eserin yazıldığı ve esere “vezirlerin gemisi” anlamına gelen Sefînetü’l-Vüzerâ adı verildiği belirtilmiştir. “Kapdan” kelimesinin kökeni hakkında kısa açıklama yapan yazar, kaptan-ı deryalık yapanları kronolojik olarak anlatır. Klasik dönemdeki biyografi yazarlarından farklı bir tarz takip eden Mehmed Hafîd Efendi, bahis konusu ettiği şahsın kaptan-ı derya oluşu, görevden ayrılışı veya vefatını anlatmışır. Bu yüzden eserdeki biyografiler oldukça muhtasardır. Eserde kullanılan kaynaklar zikredilmemişse de yazarın bazı tarih kitapları, Nev‘î-zâde Atâyî ve Şeyhî Mehmed’in Şakâ’ik zeyillerinden istifade ettiği görülmektedir. İsmet Parmaksızoğlu, Sefînetü’l-Vüzerâ’nın yazma nüshalarını karşılaştırarak yayıma hazırlamış, ayrıca Hafîd Efendi’nin bıraktığı yerden 1865’te kaptan-ı derya olan Halil İbrahim Paşa’ya kadar bu göreve getirilen kaptan paşaların biyografilerini de esere eklemiştir.

Yazarın biyogafisi için bk. “Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hafid-mehmed-hafid-efendi

Eserden Örnekler


Hâfız Ahmed Paşa

Harem-i hümâyûndan çıkup 1016’da kapudan olup 1017’de donanma ile İskenderiyye’ye varup Mısr hazînesini getirdi. Donanma İskenderiyye’de iken harb-i korsan gemileri Mısr’a giden alay gemileri üzerine düşüp Rodos’da bozup üç dört gemi aldıkdan sonra kapudan gelüp alay gemilerin bozulmuş bulup der-i devlete geldükde bu sebebden ma‘zûl oldu. (Parmaksızoğlu 1952: 25).

Mustafâ Paşa

Surna-zen dimekle ma‘rûfdur. 1065 Receb’inin on beşinde kapudan olup donanma ile çıkup Boğaz’da küffâr ile cenk etdi. Girid’e varup Menekşehisârı’nı küffâr muhasara itmişken imdâd ve tahlîs eyledi. Der-i devlete geldükden sonra kâ’im-makâm ve bir iki gün vezîr-i a‘zam olmuş iken Erzurum eyâleti virilüp gönderildi. (Parmaksızoğlu 1952: 36)

Kaynakça


Özcan, Abdülkadir (1997). “Hafîd Efendi”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. XV. İstanbul: TDV Yay. 111-112.

Parmaksızoğlu, İsmet (hzl.) (1952). Kazasker Mehmed Hafîd - Sefînetü'l-Vüzerâ. İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Basımevi.

Atıf Bilgileri


Ekinci, Ramazan. "SEFÎNETÜ'L-VÜZERÂ". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/sefinetu-l-vuzera-tees-1. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
2 MEHÂHU'L-MİYÂH Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
3 TERCÜME-İ SÎ-FASL Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
4 MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) Hıfzî Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR
Görüntüle
5 NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin Diğer Aybala Sena KÜTÜK
Görüntüle
6 DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
7 TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullah Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
8 TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
9 TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) Kudsî, Abdullâh Efendi Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
10 DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi Diğer Ahmet Serdar Erkan
Görüntüle
11 MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
12 AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi Diğer Nükran ERBAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler
Görüntüle
13 DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle