- Yazar Biyografisi (TEİS)
Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi - Madde Yazarı: Doç. Dr. Ramazan Ekinci
- Eser Yazılış Tarihi:1792'den sonra
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Tezkire
- Yayın Tarihi:04/10/2021
SEFÎNETÜ'L-VÜZERÂ
kaptan-ı derya biyografileriHafîd, Mehmed Hafîd Efendi (d. ?/? - ö. 1226/1811-12)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Sefînetü’l-Vüzerâ, Kazasker Mehmed Hafîd Efendi’nin Osmanlı Devleti’nde kaptan-ı deryalık görevinde bulunan kişilerin biyografilerini kronolojik sıra ile verdiği eseri. Kaptan-ı deryaların hayat hikâyelerini anlatan ilk eserdir. Kitabın telif tarihi, her ne kadar tam olarak bilinmiyorsa da Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa’ya ithaf edilmesi ve onun kaptanlığının ilk yıllarını anlatması dikkate alınırsa 1206/1792’den sonra yazılmış olduğu kabul edilebilir. İstanbul muhasarasına katılan Baltaoğlu Süleyman Bey’den 1792’de kaptan-ı deryalığa getirilen Küçük Hüseyin Paşa’ya kadar kaptan paşalardan söz edilmektedir. Mukaddimede Kaptan-ı Derya Küçük Hüseyin Paşa’nın donanmada yaptığı yenilik ve düzenlemelerin unutulmamasını sağlamak adına, Hadîkatü’l-Vüzerâ model kabul edilerek eserin yazıldığı ve esere “vezirlerin gemisi” anlamına gelen Sefînetü’l-Vüzerâ adı verildiği belirtilmiştir. “Kapdan” kelimesinin kökeni hakkında kısa açıklama yapan yazar, kaptan-ı deryalık yapanları kronolojik olarak anlatır. Klasik dönemdeki biyografi yazarlarından farklı bir tarz takip eden Mehmed Hafîd Efendi, bahis konusu ettiği şahsın kaptan-ı derya oluşu, görevden ayrılışı veya vefatını anlatmışır. Bu yüzden eserdeki biyografiler oldukça muhtasardır. Eserde kullanılan kaynaklar zikredilmemişse de yazarın bazı tarih kitapları, Nev‘î-zâde Atâyî ve Şeyhî Mehmed’in Şakâ’ik zeyillerinden istifade ettiği görülmektedir. İsmet Parmaksızoğlu, Sefînetü’l-Vüzerâ’nın yazma nüshalarını karşılaştırarak yayıma hazırlamış, ayrıca Hafîd Efendi’nin bıraktığı yerden 1865’te kaptan-ı derya olan Halil İbrahim Paşa’ya kadar bu göreve getirilen kaptan paşaların biyografilerini de esere eklemiştir.
Yazarın biyogafisi için bk. “Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi”, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hafid-mehmed-hafid-efendi
Eserden Örnekler
Hâfız Ahmed Paşa
Harem-i hümâyûndan çıkup 1016’da kapudan olup 1017’de donanma ile İskenderiyye’ye varup Mısr hazînesini getirdi. Donanma İskenderiyye’de iken harb-i korsan gemileri Mısr’a giden alay gemileri üzerine düşüp Rodos’da bozup üç dört gemi aldıkdan sonra kapudan gelüp alay gemilerin bozulmuş bulup der-i devlete geldükde bu sebebden ma‘zûl oldu. (Parmaksızoğlu 1952: 25).
Mustafâ Paşa
Surna-zen dimekle ma‘rûfdur. 1065 Receb’inin on beşinde kapudan olup donanma ile çıkup Boğaz’da küffâr ile cenk etdi. Girid’e varup Menekşehisârı’nı küffâr muhasara itmişken imdâd ve tahlîs eyledi. Der-i devlete geldükden sonra kâ’im-makâm ve bir iki gün vezîr-i a‘zam olmuş iken Erzurum eyâleti virilüp gönderildi. (Parmaksızoğlu 1952: 36)
Kaynakça
Özcan, Abdülkadir (1997). “Hafîd Efendi”. TDV İslam Ansiklopedisi. C. XV. İstanbul: TDV Yay. 111-112.
Parmaksızoğlu, İsmet (hzl.) (1952). Kazasker Mehmed Hafîd - Sefînetü'l-Vüzerâ. İstanbul: Şirket-i Mürettibiye Basımevi.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
2 | MEHÂHU'L-MİYÂH | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
3 | TERCÜME-İ SÎ-FASL | Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi | Doç. Dr. Ramazan Ekinci |
Görüntüle | ||
4 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
5 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
6 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
8 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
11 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
12 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
13 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |