- Yazar Biyografisi (TEİS)
Fakîrî - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Özlem Çayıldak
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Sakiname
- Yayın Tarihi:30/01/2022
SÂKÎ-NÂME (FAKÎRÎ)
saki-nâmeFakîrî (d. ?/? - ö. 932/1526)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Fakîrî tarafından kaleme alınan sâki-nâme. Sâkî-nâme, 106 beyitlik küçük bir eser olup fe’ûlün fe’ûlün fe’ûlün fe’ûl kalıbıyla mesnevi nazım şeklinde yazılmıştır.
Sâkî-nâmelere genellikle sakiye seslenişle başlanır. Fakîrî de sâkî-nâmenin birçok yerinde sakiye seslenmekte baharın geldiğini, sakinin gül renkli şarabı sunmasını, sakinin sunacağı şarapla kendine geleceğini ve gamdan kurtulacağını söyler. Fakîrî Sâkî-nâme'sinde elest meclisinin sakisi, Cem’in iki âlemi aydınlatan kadehi, hakikat şarabı, vahdet kadehi gibi tasavvufi unsurları kullanarak eserinde bahsettiği şarabın aşk şarabı olduğuna vurgu yapmış ve yanlış anlaşılıp suizanda bulunulmamasını istemiştir.
İki varaktan ibaret olan bu manzume İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi'ndeki bir mecmua ile (TY, nu: 4097) Atatürk Üniversitesi Agah Sırrı Levend kitapları arasındaki bir yazmanın içinde mevcut olup Mehmet Arslan tarafından yayımlanmıştır (2012).
Şairin biyografisi için bk. “Fakîrî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fakîrî
Eserden Örnekler
Gel ey sâkî-i bezm-gâh-ı elest
Beni neşve-i ‘aşk ile eyle mest
Dili meclis-i ‘aşka irşâd kıl
Mey-i şevk ile göñlümi şâd kıl
Beni kıl o bezm-i safâya sezâ
Mey-i ‘aşk ola aña hâlet-fezâ
Şu bezme ilet kim bu cân u teni
Düşünde dahi görmeye Cem anı
[…]
Kanı sâkiyâ ol gül-i sürh-gûn
Bahâr irdi geldi zamân-ı cünûn
Hezârân nef’i olup yer yerin
Gül ü lâle alımş ele sâgarın
Temûz irdi sâkî mey-i nâb sun
Harâretle öldüm meded âb sun
Başı olmasa kûh-ı humdan revân
Kurur idi cûy-ı surâhî hemân
Hazân irdi gitdi çemen demleri
Getür sâkiyâ hâneye sâgarı (Arslan 2012: 430).
Kaynakça
Arslan, Mehmet (2012). "Sâkî-nâmeler". Osmanlı Edebiyat-Tarih-Kültür Araştırmaları I. İstanbul. Kitabevi Yay.
Aşcı, Gülnevil (2014). Sâkî-nâmelerde Şarap. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
Canım, Rıdvan (2009). “Sâkî-nâme”. İslâm Ansiklopedisi. C. 36. İstanbul. TDV Yay. 13-14.
Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.
Canım, Rıdvan (1988). Türk Edebiyatında Sâkî-nâme ve İşret-nâme. Ankara: Akçağ Yay.
Çelik, Büşra (2019). "16. Yüzyıl Şairlerinden Fakîrî ve Şiirleri". Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları Dergisi [ESTAD] 2 (2): 787-844.
Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1979). “Fakîrî”. C. 3. İstanbul: Dergâh Yay. 151.
Yılmaz, Kâşif (1995). “Fakîrî”. İslâm Ansiklopedisi. C. 12. İstanbul: TDV Yay. 131-132.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
| # | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | RİSÂLE-İ TA'RÎFÂT (FAKÎRÎ) | Fakîrî | Doç. Dr. Taner GÖK |
Görüntüle | ||
| 2 | ŞEHR-ENGÎZ-İ İSTANBUL (FAKÎRÎ) | Fakîrî | Doç. Dr. Taner GÖK |
Görüntüle | ||
| 3 | LETÂ'İF (FAKÎRî) | Fakîrî | Dr. Öğr. Üyesi Ayşe Korkmaz |
Görüntüle | ||
| 4 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 5 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
| 6 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
| 7 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
| 8 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 9 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
| 10 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 11 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
| 12 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
| 13 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |