Roman, hikâye, şiir, manzum oyun, manzum tarih yazarı Vecihi’nin roman türündeki eseri. Eser 1314/1896 yılında yazılmıştır. Eserde; Hâmi Efendi’nin oğlu Mukaddem Bey ve onların câriyeleri Perizâd’ın kızı Dilâra arasındaki aşk anlatılır. Çocuklukları süresince özellikle Dilâra, Mukaddem’e karşı yazar anlatıcının “tıflâne bir muhabbet” olarak nitelediği bir sevgi duyar (Özcan 2008: 82). Bu tıflâne sevgi ilerleyen zamanlarda bir gençlik aşkına dönüşür.

Romanın ana kahramanı Mukaddem Bey, ailesi tarafından özenle yetiştirilir. Babası Hami Efendi çok zengin birisidir. Onun vefatından sonra Mukaddem Bey ve arkadaşı Mahir bu serveti içkili, kadınlı eğlencelerle yemeye başlarlar. Bu eğlencelerin birinde Anjel adında bir kadınla tanışıp onunla beraber olur. Mukadddem Bey, babasının servetini bu şekilde bitirir. Anjel, Mukadddem Bey’den sürekli bir şeyler istemektedir. Mukadddem Bey’in maddi gücü buna yetmez ve konaklarındaki cariyeyi yani Dilâra’yı satmaya karar verir. Ancak Mukadddem Bey’in annesi bu duruma sert bir şekilde karşı çıkar. Bu durumdan Dilâra da çok üzgündür. Mukadddem Bey’e bir aşk mektubu yazar ancak karşılık bulamaz bunun üzerine konaktan ayrılır. Dilâra, Latif Bey’in konağına satılır. Latif Bey onunla evlenmek ister ancak Dilâra hâlen Mukadddem Bey’i düşünmektedir. Dilâra sonunda teklifi kabul eder ve mutlu bir hayat sürer. Mukadddem Bey ise elinde avucunda ne kadar para varsa hepsini Anjel ile birlikte tüketir. Sefil bir duruma düşer. Öldüğü zaman bir bardak suya muhtaçtır (Karagülle 2004: 210-211).

Eser, süslü ve ağdalı bir dille yazmıştır. Uzun cümleler, Arapça ve Farsça tamlamalar sıklıkla kullanılmış dramatik bir üslûp tercih edilmiştir. Eser 1314/1896 Mahmutbey Matbaasında basılmıştır. Eserin dijital kaydına Atatürk Üniversitesi Merkez Kütüphanesi Seyfettin Özege koleksiyonu 0100697 demirbaş numaralı dosyadan ulaşılmaktadır.

Vecihi’nin biyografisi için bk. “Vecihi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü  http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/vecihi