Sahhâflar Şeyhi-zâde Es’ad Efendi'nin Türkçede kullanılan bazı kelimelerin imlasını, tarih düşürmenin kurallarını ve bu vadide eser vermiş bazı şairlerin kısa biyografilerini ihtiva eden eseri. Esad Mehmed Efendi, eserinde tarihin menşei, tarifi, şiirdeki sanatlar ve kusurlar hakkında örnekleriyle bilgiler vererek bir nevi teorisini yazmaktadır. Sürûrî Mecmûası‘ndan ve bazı şairlerden seçtiği tarihleri bir nevi şerh ederek kendi fikirlerini açıklamaktadır. Tarih düşürmede uyulması gereken imlâ özellikleri ile ilgili bazı tekliflerini sunmaktadır.

Şâhidü’l-Müverrihîn’in bilinen 4 yazma nüshası vardır: Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi, Nu. 1034; Fâtih Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, Tarih 362-A;  Fâtih Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, Tarih 362-B; Fâtih Millet Kütüphanesi, Ali Emîrî, Tarih 363. Esad Mehmed Efendi, vak’anüvis ve nakîbü’l-eşrâf iken eserini tertip etmiş ve muhtelif tarihlerde ve çeşitli ebatlarda yazmıştır. Şâhidü’l-Müverrihîn’in ismi, ebced hesabıyla yazılış tarihi olan 1247/1831 senesini göstermektedir. Mukaddimesinde yazılış tarihini gösteren cümleler bulunmaktadır (Oğraş 2005: 161). Şâhidü’l-Müverrihîn’in basıldığına dair kayıtlar var ise de eser basılmamıştır (Mehmed Cemâleddîn 1314: 81). Arkeoloji Müzesi Kütüphanesi’ndeki 1034 numaralı nüsha Esad Mehmed Efendi hattıyla olan nüshaların en zenginidir. Onun dışındakilerin hepsi noksandır. Eserin baş tarafındaki başlıklar ve içindeki bilgiler ufak tefek değişikliklerle birbirine uymakta ise de ilerleyen sayfalarda birçok kısım Millet Kütüphanesi'ndeki 362-A, 362-B, 363 numaralı nüshalarda yoktur. Nüshaların kenarlarına hâşiyeler ve derkenarlar yazarak anlattığı konu ile ilgili ek bilgiler vermekte ve bazı düzeltmeler yapmaktadır. Bu özellik diğer eserlerinde de vardır. 

Fâtih Millet Kütüphanesi Ali Emîrî, Tarih 362-A, 362-B ve 363 numaralı nüshaların sonunda bazı şairlerin isimleri ve kısa hal tercümeleri vardır. Ancak bu biyografiler yarım kalmıştır ve tamamlanmamıştır. Bağçe-i Safâ-endûz (bk. Oğraş 2021) adlı eserinden farklı olarak sadece tarih düşüren şiirlere yer vermek istemiştir. Rıza Oğraş, eseri yayımlamış (1995) ve sonra da esere dair bir doktora çalışması yapmıştır (2017).

Müellifin biyografisi için bk. "Es'ad, Sahhâflar Şeyhi-zâde Es'ad Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/esad-sahhaflar-seyhizade-esad-efendi