RÛH (SIRRÎ PAŞA)
dinî-tasavvufî eser
Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli (d. 1260/1844 - ö. 1313/1895)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Sırrî Paşa’nın rûhla ilgili düşüncelerinin yer aldığı eseri. Eserde; Kur’an ayetleri ve hadisler esas alınarak rûh tanımlanması yapılmıştır. Bununla birlikte bazı büyük âlimlerin, filozofların, felsefecilerin ve kelamcıların ruhla ilgili görüşlerine de yer verilmiştir.

Müellifin Ankara valiliği esnasında telifini tamamladığını bildirdiği eserde İsrâ sûresinin ruhla ilgili 85. âyeti üzerinde durulmaktadır. Ruh konusunun düşünce tarihinin çok geniş bir meselesi olduğunu vurgulayan müellif, zaman zaman kendi şiirlerinden örnekler verir (Kurnaz 2009:128). Uzun bir mukaddime bölümüyle başlayan eserde; Rûh-ı cismânî, Rûh-ı Rabbânî, Telvîh-i Yesîr, İstiksâ, Kasîde-i Rûhiyye (İbni Sînâ’nın yirmi beyitlik kasidesi) bölümleri vardır.

Eser, İstanbul’da 1303/1886 senesinde 63 sayfa hâlinde basılmıştır. İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Sayısal Arşiv ve e-Kaynaklarında HCE_Osm_00214 demirbaş numarasıyla, Atatürk Üniversitesi Seyfettin Özege Koleksiyonu 0120560, 0133317 demirbaş numaralarıyla kayıtlıdır.

Eserle ilgili Mustafa Ertaş yüksek lisan tezi hazırlamıştır. Ayrıca Tuğba Günal’in İnsana Dair Bir Değerlendirme: Giritli Sırrî Paşa’nın Ruh Risâlesi çalışması kıymetli bilgiler içerir.

Şairin biyografisi için bk. “Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sirri-pasa-selim-sirri-pasa-giritkandiyeli

Eserden Örnekler


Perverde olunca cevher-i cân

Neş’et ki kün fe-kân içinde


Âdem, oluverdi ehl-i irfân

Bir demde, firişte-gân içinde


İnsan bu müsâfirhâne-i bî-bakâya gelir gider, ama nereden gelir, nereye gider bilir mi? Heyhât!

İnsan nedir?

Kâinât içinde bir zerredir.

Hayır, değil insan, menşe-i insan olan şu cihân bile azamet-i kâinâta nisbetle zerre olamaz!

Dünya nedir?

Bir güzergâh-ı fenâdır ki, bundan geçmedikçe bâkiyât-ı sâlihâta zafer müyesser olamaz.

Biz neyiz?

Bu sahrâ-yı serîu’l- fenâda konar, göçer bir mahlûkuz ki, nefes aldıkça mesâfe-i kalîlüˈl- mikdâr hayattan birer hatve katʻ eyleriz.

Hayât nedir?

Berk-ı hâtif (kim göz yumub açınca zamanı güzer eyler). Öyleyse bu mahlûk-u acîbi ehemmiyyetlendiren nedir? […] (Sırrî Girıdî 1305: 15-16).


Kaynakça


Ertaş, Mustafa (2010). Sırrî Giridi’nin “Ruh” Risalesinin Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.

Girîdî, Sırrî (1305). Ruh. İstanbul: Şirket-i Mürettebiye Matbaası.

Gülşen, Ekrem (2010). “19. Yüzyılda Bir Osmanlı Valisi: Giritli Sırrı Paşa ve Tefsir Anlayışı”. Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (22): 161:188.

Kurnaz, Cemal (2009). “Sırrı Paşa”. İslâm Ansiklopedisi. C.37. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 127-129.

Atıf Bilgileri


ZENGİN, Akın. "RÛH (SIRRÎ PAŞA)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ruh-sirri-pasa. [Erişim Tarihi: 27 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 AHSENÜ'L-KASAS (SIRRÎ PAŞA) Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
2 ÂSÂR-I HÂME-İ SIRRI PAŞA (SIRRÎ) Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
3 GALATÂT (SIRRÎ PAŞA) Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
4 MEKTÛBÂT-I SIRRÎ PAŞA (SIRRÎ PAŞA) Sırrî Paşa, Selim Sırrî Paşa, Girit-Kandiyeli Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
5 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
6 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
9 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
10 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
11 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle