RÜBÂ'İYYÂT (FAZLÎ)
Kara Fazlî'nin 1000 rübaisini derleyip tertip ettiği eseri
Fazlî (d. ?/? - ö. 971/1564)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Fazlî'nin rübâilerini ihtiva eden eser. Klasik biyografik kaynaklarında bahsi geçtiği hâlde ((Âşık Çelebi 2010: 1195, İsen 1994: 320, Solmaz 2005: 465) yakın zamana kadar nüshasına ulaşılmayan bu eser, Sadık Yazar’ın bir makale ile tanıttığı bir yazmada tespit edilmiştir. Önemli bir kısmı kopuk olan bu yazma, Kara Fazlî’nin mürettep divanı ile Gül ü Bülbül adlı mesnevisini de ihtiva eder. Mezkur yazmanın 75a-118b yaprakları arasındaki sayfa kenarlarında Fazlî’nin 1000 rübaisini bir araya getirip tertip ettiği müstakil eseri yer almaktadır. Mensur bir mukaddime bölümü ile başlayan eserin bu ilk kısmında şair, eserini neden kaleme aldığını açıklar. Bu bağlamda, kısa bir hamdele ve salveleden sonra yazar, hayatının farklı dönemlerinde kaleme aldığı rübaileri bir araya getirip tertip etmek istediğini; bu talebi doğrultusunda topladığı rübailerini “fasl” adını verdiği dört ana bölümde topladığını ifade eder. Bu şekilde dört fasl üzere tertip edilmesi dolayısıyla da şair eserine Çâr Fasl ismini verdiğini belirtir. Eser bu dört ana bölümden sonra mensur bir hâtime bölümü ile sonlandırılmaktadır. Eserin bulunduğu yazmada mevcut olan kopukluktan ötürü, eserde bir araya getirilip dört ana konu etrafında tertip edilen 1000 rübaiden 415 rubai (479. Rubai ile 895. Rubai arası) eksiktir. Eserin sonunda bulunan hâtime bölümü de yine sondan eksiktir (Yazar 2017: 547).

Sadık Yazar'ın eseri tanıtan bir makalesi vardır (2017). 

Yazarın biyografisi için bk. "Fazlî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fazli 

Eserden Örnekler


Hamd olsun ana ki cisme cân ol virdi

Cân-ile tene tâb u tevân ol virdi

İnsâna dehân virüp dehân içre zebân

Lutf-ile zebâna hem beyân ol virdi (Kara Fazlî: 76b)

Der-tevhîd-i Bârî ‘azze ismuhû

İy zât-ile vâhid ü sıfât-ile kesîr

Yok zât u sıfâtuna ne şebîh ü ne nazîr

Zâtunı beyân leyse ke-mislihî şey’

Şerh-i sıfatun ve huve semî‘un ve basîr (Kara Fazlî: 77a)

Kaynakça


Âşık Çelebi (2010). Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). Hzl. Filiz Kılıç. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

İsen, Mustafa (1994). Künhü'l-Ahbar'ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kara Fazlî. Sî Fasl. Yazma Bağışlar 7213. 75a-118b (derkenar).

Solmaz, Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’arâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.

Yazar, Sadık (2017). “Kara Fazlî’nin Eserlerine Dair Yeni Bilgiler”. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 18: 525-562.

Atıf Bilgileri


Yazar, Sadık. "RÜBÂ'İYYÂT (FAZLÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ruba-iyyat-fazli. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 LÜCCETÜ'L–ESRÂR (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
2 HÜMÂ VÜ HÜMÂYÛN (KARA FAZLÎ) Fazlî, Mehmed Prof. Dr. Osman HORATA
Görüntüle
3 GÜL Ü BÜLBÜL (FAZLÎ) Fazlî Prof. Dr. Gencay Zavotçu
Görüntüle
4 NAHLİSTÂN (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
5 [DÎVÂN] (FAZLÎ) Fazlî Dr. Öğr. Üyesi Mustafa Özkat
Görüntüle
6 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
10 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
15 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle