Müellifin semâ, vecd, raks/devran ve zikir kavramlarını incelediği fıkhî eseri. Eserin zahriyyesinde Fî Devrani’s-Sûfiyye adı; serlevhasında ise “Hâzihi Risâle-i Tahkikiyye min te’lif-i şeyhinâ eş-Şeyh Sünbül Efendi Kuddise sirruhu” kaydı yer almaktadır. Kitabın başlangıç kısmında Kanuni Sultan Süleyman için yazılan dua cümlesi, eserin Kanuni’nin 926/1520 yılında tahta geçtikten sonra kaleme alındığını göstermektedir.

Risâle-i Tahkikiyye Türkçe ve Arapça iki nüsha halinde kütüphane kayıtlarında yer almaktadır. Eser, devrân veya sema uygulamasına “haramdır” diyen dönemin müftü ve ulemasına verilmiş cevap niteliği taşımaktadır. İstanbul Kadısı Sarıgörez’in de içinde yer aldığı bir grup ulema; sema, vecd, devran, zikrullah vb. cehri zikir konularına haram fetvası vermiş; bu tür uygulamaların raks olduğunu ve caiz olmadığını belirtmiştir. Bunun üzerine Sünbül Sinan Efendi yapılan uygulamayı sufilerin bir araya toplanarak daire şeklinde halka tutup ayakta Allah’ı zikretmek şeklinde tanımlamış ve bunun cevazına dair hükümleri ifade etmiştir. Eserin başlangıcında samimi dostlarının, bazı arkadaş ve talebelerin ısrarlı istekleri üzerine görüşlerini kitaplaştırdığını, konuya dair aleyhteki iddiaların şüphelerin usul ve bilgi açısından tutarlı olmadığını ifade etmiştir. Bu anlamda eserini oluştururken Allah’ın Kitabı'na, Peygamberin sünnettine müracaat ettiğini belirtmiştir.

Eser üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde zikir ehlinin toplu bir halde halkalar halinde döne döne devran yapmaları bir rakstır diyenlerin sözlerinin yanlışlığı üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde raksın icmâen haramdır ve raksı helal sayan kâfirdir diyenlerin görüşlerinin batıllığı üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölüm ise konuyla ilgili aleyhte delil olarak sunulan tefsir kitaplarındaki kapalı kısımların asıl maksadını izah amacıyla yazılmıştır. Eser hakkında Yunus Bozbuğa tarafından Bir Fevâ Tercih ve Tahrîc Örneği Olarak Sünbül Sinan Efendi’nin Risalet-i Tahkikiyyesi adlı yüksek lisans tezi hazırlanmıştır. 

Yusuf Sünbül Sinan’ın biyografisi için bk. “Sünbül, Şeyh Yusuf Sünbül Sinan Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/sunbul-seyh-yusuf-sunbul-sinan