RİSÂLE-İ VİRDİYYE (FUÂDÎ)
tasavvufî eser
Fuâdî, Ömer (d. 966?/1559? - ö. 1046/1636)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Halvetîlik Tarîkatı’nın Şâbâniyye kolu şeyhlerinden Ömer Fuâdî ’nin Şâbâniyye Tarîkatı’nın âdâb, erkân ve usullerini ele aldığı eseri (Fuâdî 1232/3). Fuâdî, Risâleyi tarîkatın ikinci pîri kabul edilen Seyyid Yahya Şirvânî (ö.867/1464)’den (Vicdânî 1995:281) itibaren okunan duaları, anlamlarını, tarîkat hâl ve usullerinin öğrenilmesi amacıyla yazmıştır. (Fuâdî 1232/3, vr. 2a) Esere adını veren vird kelimesi, günlük olarak düzenli bir şekilde belli zamanlarda okunan âyet, hadis ve büyüklerin sözlerinden derlenen dualardır (Uludağ 2005: 381).

Fuâdî’nin, Halvetîliğin Şâbâniyye Kolu kurucusu Şeyh Şabân-ı Velî (ö. 976/1569)’yi bizzat görmüş olması (Yazar 2007: 61) eserini önemli ve güvenilir kılar. Çünkü Risâle-i Virdiyye sayesinde Şâbâniyye vird ve usulleri başta olmak üzere tarîkatla ilgili pek çok konu ilk haliyle yazıya geçirilmiş ve gelecek kuşaklara aktarılmıştır. Bu anlamda Fuâdî'nin mensubu bulunduğu tarîkatın tanınması noktasında büyük katkıları olmuştur. 

Risâle'nin yazım şekli, ebatı ve yaprak sayısı nüshalara göre farklılık gösterir (Ünal, 2008: 85) Yaşadığı dönemin ağır nesir diliyle kıyaslandığında (Zavotçu 2007: 111), eserlerinde öğreticiliği ön planda tutan Fuâdî’nin risalesinin dili anlaşılır kabul edilebilir (Yazar 2001: 54). Osmanlı Türkçesiyle yazılmış olan Risâle’de Arapça ve Farsça ibareler de bulunur. Tasavvufî bir eser olmasına rağmen fıkhî, itikâdî ve sosyal konuları da ele alır (Ünal 2008: 89). Eserde konular “lâyihâ, beyân-ı diğer” şeklinde tasnif edilmekle beraber, sistematik bir metot takip edilmez. Hamdele ve salvele ile başlayan risalede telif sebebinden sonra, tarîkat ehlinin kılık kıyafet şekilleri, şerîat-tarîkat bütünlüğü, rüya, zikir çeşitleri, halvet ve ayrıntılı bir şekilde vird konuları ele alınır. Fuâdî eserinde ele aldığı konuları âyet ve hadislerle temellendirir. Yeri geldikçe önceki târikât büyüklerinin isimlerini zikreder. Ele aldığı konularla ilgili farklı kitaplardan uzun alıntılara yer verir. Risâle mensur olmakla beraber manzum bölümleri de bulunur (Fuâdî 1232/3).

Risâle’nin Süleymaniye Kütüphanesi, Ankara Milli Kütüphane, Çorum Hasan Paşa İl Halk Kütüphanesi ve Kastamonu İl Halk Kütüphanesi’nde nüshaları mevcuttur.

Risâle hakkında Asuman Ünal tarafından "Ömer Fuâdî'nin Risâle-i Virdiyye Adlı Eserindeki Tasavvufî Görüşleri" adlı bir  Yüksek Lisans Tezi hazırlanmıştır (Ünal, 2008).

Fuâdî'nin biyografisi için bk. "Fuâdi, Ömer". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü.http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fuadi-omer

Eserden Örnekler


Bimihi'l-a'zam ve bi-hamdihi'l-efhâm ve bi-salâtihî Rasûlihi'l-Ekrem ve bi-salâti âlihî ve ashâbihî zi'l-maârifi ve'l-hikem. Ey tâlib-i sâdık ve muhibb-i âşık! Mâlûm-ı damîr-i münîr olsun ki bu hakîr ve fakîr ve pür-taksîr derviş Ömerü'l-Fuâdî kutb-ı zaman ve gavs-ı insan ve ma'rûf-ı cihân Kastamonu'da türbe-i pür-envâr ve merkad-i mazhar-ı kerâmet ve esrârlarında medfûn Şâbân Efendi Sultan Âsitânesi'nde kendi hulefâ-i izâmından istihkâk-ı tâm ile onbir yıl irşâd-ı tâlibân iddi (Ünal 2008: 95). 

Kaynakça


Ömer Fuâdî. Risâle-i Virdiyye. Kastamonu İl Halk Kütüphanesi. No. 1232/3. vr. 1b. 

Sâdık Vicdânî (1995). Tomar-ı Turuk-ı Aiyye. (haz. İrfan Gündüz). İstanbul: Enderun Kitabevi.

Uludağ, Süleyman (2005). Tasavvuf Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yay.

Ünal, Asuman (2008). Ömer Fuâdî’nin Risâle-i Virdiyye Adlı Eserindeki Tasavvufî Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

Yazar, İlyas (2007). "Ömer Fuâdî". İslâm Ansiklopedisi. C.34. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yay. 61-63.

Yazar, İlyas (2001). Ömer Fuâdî Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Bülbüliyyesi’nin Metni. İstanbul: Hamle yay.

Zavotçu, Gencay (2007). Türk Edebiyâtında Hâbnâme Geleneği ve Ömer Fuâdî’nin Hâbiyye Risâlesi. Kocaeli: Şeyh Şâbân-ı Velî Vakfı Yay.

Atıf Bilgileri


ünal özcan, asuman. "RİSÂLE-İ VİRDİYYE (FUÂDÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-i-virdiyye-tees-1554. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MENÂKIB-I ŞA'BÂN-I VELÎ (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
2 BÜLBÜLİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Doç. Dr. İlyas YAZAR
Görüntüle
3 TÜRBENÂME (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
4 RİSÂLE-İ HÂBİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Prof. Dr. Gencay Zavotçu
Görüntüle
5 HAYÂTİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
6 KASİDE-İ PENDİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Prof. Dr. Hakan Yekbaş
Görüntüle
7 MUSLİHU'N-NEFS (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Diğer Sevda Tuğçe Kahriman
Görüntüle
8 RİSÂLE-İ ASELİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Fuâdi Efendi Diğer Sevda Tuğçe Kahriman
Görüntüle
9 RİSÂLE-İ GÜLLÂBİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
10 RİSÂLE-İ HALVET (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Diğer Sevda Tuğçe Kahriman
Görüntüle
11 RİSÂLE-İ MÜSELLESÂT (MÜSELLESÂT-I TÂSİYYE) (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Diğer Sevda Tuğçe Kahriman
Görüntüle
12 RİSÂLE-İ TEVHÎDİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
13 RİSÂLE-İ ZİKR (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
14 RİSÂLE-İ SADEFİYYE (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Diğer Sevda Tuğçe Kahriman
Görüntüle
15 SİLSİLENÂME (FUÂDÎ) Fuâdî, Ömer Dr. Mutlu Melis Özgeriş
Görüntüle
16 TEZKİRE-İ ŞU'ARÂ (SÂLİH AYNÎ MEHMED EFENDİ)  Aynî, Sâlih Aynî Mehmed Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
17 DÎVÂN (EŞREF-İ SÂNÎ) Eşref-i Sânî, Şeyh Seyyid Öğretmen Kevser Kıroğlu
Görüntüle
18 TECELLİYÂT (FENÂYÎ, CENNET MEHMED EFENDİ) Fenâyî, Cennet Mehmed Efendi Prof. Dr. ABDULLAH AYDIN
Görüntüle
19 ÂDÂB-I HURDE-İ TARîKÂT (HİMMET/ABDÎ, BOLULU ŞEYH HİMMET EFENDİ) Himmet/Abdî, Bolulu Şeyh Himmet Efendi Araş. Gör. Emrah Baş
Görüntüle
20 VAHDETNÂME (LÂMEKÂNÎ) Lâmekânî, Hüseyin Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
21 MECMÛA-İ ŞEYH MISRÎ EFENDİ (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed Akın ZENGİN
Görüntüle
22 RİSÂLE-İ VAHDET-İ VÜCÛD (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
23 RİSÂLE-İ EŞRÂTU’S-S‘AT (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle
24 RİSALE-İ TEVHÎD (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/ Mehmed Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle
25 ED-DEVRETÜ’L-ARŞİYYE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle