- Yazar Biyografisi (TEİS)
Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi - Madde Yazarı: Prof. Dr. İlhan Genç
- Eser Yazılış Tarihi:1213/1799
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:18. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum-Mensur
- Niteliği:Tercüme
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:19/08/2022
RİSÂLE-İ TERCEMETÜ'L-AŞK / MESLEKÜ'L-ENVÂR VE TERCEMETÜ'L-AŞK TERCÜMESİ
dinî/ahlakî eserNeş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi (d. 1148/1735 - ö. 1222/1807)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Hoca Neş’et’in (d. 1148/1735 - ö. 1222/1807) Meslekü’l-Envâr ve Menbau’l-Esrâr Tercümesi olarak da bilinen eseri. Neş’et’in şeyhi ve hocası Mehmed Emin Efendi, ilk olarak bu eseri Meslekü’l-Envâr adıyla yazmış, Neş’et ise bu eseri Türkçe’ye tercüme etmiştir. Eserin sadece bir tercüme olduğu düşünülmemeli, Neş’et’in bu eserin muhtevasına katkılarının olduğu da dikkate alınmalıdır. Ayrıca şairin gerçekten kıymetli bu eseriyle nesir sahasında da büyük bir muvaffakiyet gösterdiği ve bu hususta da devrinde takdir edildiği görülmektedir. Hoca Neş’et, adı geçen eserinin mukaddimesinde eserin niçin telif edildiğini ve eserin yazılmasına kimin vesile olduğunu açıklamıştır. Hamdele ve salveleden sonra, kitabın müellifinin eseri sadarete ve dervişana sadece bir tuhfe olarak yazmadığını, hakikat vadisinin heveslileri ve tarikat yolcuları olan dostlarına yol gösterici olmak üzere yazdığını, ayrıca müellifin bu eseri “Risale-i Şerife-i Meslekü’l-Envâr ve Menba’u’l-Esrâr” ismiyle, mukaddime, erkân-ı erba’a, fusûl–i isnaaşere (12 fasıl) ve bir hâtime üzere tertip ettiğini belirtmiştir. Neş’et'in bu eserde sadece bir tercüme yapmadığı, kendisinin bu hususlarda büyük bir vukûfiyetle mevzuları Türkçeye adeta bir telif eseri mahiyetinde kazandırdığı anlaşılmaktadır. Eserin hâtime kısmında “devair” ile “makamat” izah edilmiş, Neş’et bunların akıl ve idrakin ötesinde olduğunu, bunların her birinin ancak “seyr ü sülûk” ile idrak edilebileceğini belirtmiştir. Eserin, müellifçe yazılan hâtime bölümünün tercümesinden sonra Neş’et, “Hatime-i Tercemetü’l–Aşk” başlığıyla bir son bölüm daha ilave etmiş ve burada eseri tercüme ettiğinden dolayı dostlarından Fatiha isteyip yad edilmeyi beklemiştir. Eser, Neş’et’in yazdığı bir tarihle son bulmuştur (Genç 2005: 97).
Eserin tenkitli metni Yunus Emre Varol tarafından yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır (2019).
Şairin biyografisi için bk. "Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/neset-hoca-suleyman-neset-efendi
Eserden Örnekler
Târîh Berây–ı Hıtâm
Arz-ı cemâl itdi bu Yûsuf-cemâl
Hamd-i Hudâ oldı bu zîbâ eser
Hüsn-i hıtâm ile hemîn cilveger
Secde-i şükr eylese n'ola kalem
Çün eseri oldı bu zîbâ-rakam
Meslekü’l-Envâr’ı idüp terceme
Şems hediye eyledi bu âleme
Hâne-i Neş’et ki perîşân-makâl
Böyle ider arz hemîn hasbihâl
Tab’-ı cüvân-bahtı o dem pîr idi
Her dü cihân kâmına dil-sîr idi
.......
Avn-i Hakk u himmet-i pîrân ile
Buldı ser-encâm bu kâmum hele
Cevher ile cevheri sırtı hemîn
Târîh eyleye ta’miye-i nâzenîn
İsmi ile târîhi geldi temâm
Tercemetü'l-Aşk bu lafz-ı be-nâm (Neş'et yz. 1b-5b).
Kaynakça
Genç, İlhan (2005). Hoca Neş’et Hayatı, Edebî Kişiliği ve Divânı’nın Tenkidli Metni. İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Varol, Yunus Emre (2019). Hoca Neş’et’in Tercemetü’l-Aşk Adlı Eseri (İnceleme-Tenkitli Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi.
Hoca Neş’et (yz.). Risâle—i Tercemetü'l—Aşk, İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, TY.,No:1618, yp. 1b-5b.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN (NEŞ'ET) | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
2 | TERCEME-İ ŞERH-İ DÜ BEYT (NEŞ'ET) | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
3 | RİSÂLE-İ HÜSNİYYE | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Prof. Dr. İlhan Genç |
Görüntüle | ||
4 | TÛFÂN-I MA'RİFET | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
5 | MUHARRERÂT-I HUSÛSİYYE-İ NEŞ'ET | Neş'et, Hoca Süleyman Neş'et Efendi | Araş. Gör. Yunus Emre Varol |
Görüntüle | ||
6 | MANZÛME-İ DURÛB-I EMSÂL (HIFZÎ) | Hıfzî | Dr. Öğr. Üyesi BAHANUR ÖZKAN BAHAR |
Görüntüle | ||
7 | NA'T MECMÛ'ASI (HÜSEYİN AYVANSARÂYÎ) (Rıfat Kütük Şahsi Kütüphanesi) | Ayvansarâyî, Hâfız Hüseyin | Diğer Aybala Sena KÜTÜK |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (KESBÎ /KİSBÎ) | Kesbî/Kisbî, Kesbî Mehmed Efendi | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
9 | TERCÜME-İ DURÛB-I EMSÂL-İ ARABİYYE (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullah Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
10 | TERCÜME-İ LUTFU'T-TEDBÎR fî SİYÂSÂTİ'L-MÜLÛK (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
11 | TERCÜME-İ EL-BERKU’L-YEMÂNÎ FÎ FETHİ’L-OSMÂNÎ (KUDSÎ, ABDULLÂH EFENDİ) | Kudsî, Abdullâh Efendi | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
12 | DÎVÂN (TEKİRDAĞLI AHMED LÜTFÎ) | Lütfî, Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Ahmet Serdar Erkan |
Görüntüle | ||
13 | MÜSTEVCEBÜ’L-HALÂS FÎ TEFSÎR-İ SÛRETİ’L-İHLÂS (TÂHİR, MEKKÎ-ZÂDE MEHMED) | Tâhir, Mekkî-zâde Mehmed Tâhir Efendi (?/? – ö. 1128/1716) | Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN |
Görüntüle | ||
14 | AHSENÜ'L-HABER MİN KELÂMİ SEYYİDİ'L-BEŞER (VÂSIF, ŞA'BÂN-ZÂDE ABDULLÂH VÂSIF ÇELEBİ) | Vâsıf, Şa'bân-zâde Abdullâh Vâsıf Çelebi | Diğer Nükran ERBAŞ Dr. Öğr. Üyesi Muhammed İkbâl Güler |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂNÇE (ABDÎ / VASSÂF) | Abdî (Vassâf), Abdullâh Efendi | Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk |
Görüntüle |