Nefsin mertebelerine ilişkin manzum risale. Eserin adı kütüphane kayıtlarında Manzûme-i Tasavvuf olarak geçmekte olup ilk varakta “Hâzâ Risâle-i Tarîkat-ı Nidâî” başlığı yer almaktadır. Risâle, 6 varaktan ve mesnevî nazım şekliyle yazılmış olan 129 beyitten oluşmaktadır. Eserde herhangi bir istinsah tarihi belirtilmemiştir (Gökdemir 2019: 514).

Eserin konusunu nefsin mertebeleri oluşturmaktadır. Nidâî, hakikate ulaşmanın yollarını bilmeyenlere Risâle’sindeki beyitleri ezberlemelerini tavsiye etmektedir. Eser giriş kısmı dışında Sıfat-ı Nefs-i Emmâre, Sıfat-ı Nefs-i Levvâme, Sıfat-ı Nefs-i Mülheme, Sıfat-ı Nefs-i Mutmainne, Sıfat-ı Nefs-i Râziye, Sıfat-ı Nefs-i Marziyye ve Sıfat-ı Nefs-i Sitte başlıklı bölümlerden ibarettir. Risâle, 7 beyitten oluşan ve Nidâî’nin kendi gönlüne hitap ettiği bir gazelle son bulmaktadır. Sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır (Gökdemir 2019: 514-515, 525).

Tasavvufta ve bilhassa Halvetiyye geleneğinde nefsin yedi mertebesi söz konusu edilirken Nidâî, Risâle’de nefsi altı mertebe olarak ele almıştır. Bu anlamda eser, Mevlevi bir şairin nefsin mertebeleri konusundaki görüşlerini ihtiva etmesi yönüyle önemlidir (Gökdemir 2019: 525-526).

Risâle’nin bilinen tek nüshası vardır (Gökdemir 2019: 514). Eserin muhteva incelemesi ve transkripsiyonlu metni Atila Gökdemir tarafından makale olarak yayımlanmıştır.

Nidâî’nin biyografisi için bk. “Nidâî, Şa‘bân Nidâî Ankaravî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nidai-mehmed-celebi-ankaravi