RİSÂLE-İ ŞİKÂYET-İ RÛZİGÂR (NEV’Î)
mektup
Nev'î, Yahyâ (d. 940/1533-ö. 1007/1599)

ISBN: 978-9944-237-87-1



Nev'î’nin Cigala-zâde Sinan Paşa’ya hitaben yazdığı talep-nâme türünde mektubu. Tek nüshası Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya nr. 2893’te kayıtlı Fezâ'ilü’l-Vüzerâ ve Hasâ'ilü’l-Ümerâ adlı eserinin sonunda 8b-10a varakları arasındadır.
Kaynaklarda Nev'î’nin azline dair herhangi bir bilgi mevcut olmamakla birlikte mezkur talep-nâmesinden hareketle Nev'î’nin bir azil süreci yaşadığını ve bu sürecin nihayete ermesi için bu mektubu yazdığını söylemek mümkündür. Mektupta yer alan “hâliyen sâl-i sinnüm kurb-ı hamsîne fâyiz” ifadesinden bu mektubu elli yaşına yaklaştığı bir zamanda kaleme aldığı anlaşılmaktadır.
Nev'î, mektubun giriş kısmında, zamaneden şikayet eder, dünyanın huzur ve rahat yurdu olmadığı hususuna vurgu yapar. Yaşının elliye varmasına rağmen hala isteğine kavuşamadığını, parasız pulsuz, fakirlik içinde yaşamını sürdüğünü itiraf eder. Fakat bütün bu olumsuzluklara rağmen ümidini yitirmez. Hz. Muhammed'in münafıklarla yaşadığı bir hadiseyi anlatarak “her zorluktan sonra bir kolaylığın olduğunu” belirten ayet ve hadislerle teselli bulur. Mektubun sonunda azil sürecinin sonlandırılarak kendisine bir mansıbın verilmesini talep eder. Muhatabına dua ettikten sonra mektubunu noktalar.
Mektupta genel olarak edebî bir dil ön plandadır. Secili ifadeler, edebî sanatlarla yüklü anlatımlar kendini gösterir. Türkçe, Arapça ve Farsça şiir parçalarına metnin akışına uygun olarak yer verdiği görülür. Eser, bütün bu edebî hususiyetleriyle dönemin kayda değer edebî mektup örneklerinden biri sayılmalıdır (Yalçınkaya 2019).     
Risâle-i Şikâyet-i Rûzigâr, Mehmet Akif Yalçınkaya tarafından yayınlanmıştır (2019).
Yazarın biyografisi için bk. “Nev'î, Yahyâ”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğühttp://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/nevi-yahya 

Eserden Örnekler


Risâle-i Şikâyet-i Rûzigâr ve İsâbet-i Gubâr-ı Çarh-ı Gaddâr li-Muharriri’l-Hakîr

                            Olmadı devlet müsâ'id kıldı istiğnâ murâd

                            Rûzgâr el virmedi kaldum ayakda nâ-murâd

        Li-münşîhi  Ve hizbu’l-fazli leyse lehüm nasîrun

                             Yuzâhimuhum sagîrun ev kebîrun

Dirîgâ kazâ-yı âsmânîye fezâ-yı endîşe-i insânî teng ve râh-ı câygâh-ı takdîrde pâ-yı peyk-i tedbîr süst ü leng arsagâh-ı zehârife sâhat-ı serây-ı dünyâ diyü ad komışlar ve muhil-i serâh-ı ebedîyi mahall-i râhat-âbâd okumışlar. Dünyâya itimâd perdedârını bâd kılup vü perde-i ankebûta istinâd itmege benzer. Hasretâ rûzgâr-ı mütehâlifü’l-âsârun şütür-mürgvâr evzâ'ı bir vech ile nâ-hemvârdur ki tarab u neşâtı mürg-i tâyir ü tîr-i per-tâb gibi pür-şitâb ü tîz-güzârdur vü ribât-ı hâtır-ı erbâb-ı dilde endûh-ı kûh-karârınun bu'd-i ikâmeti hattâ yelice’l-cemelu fî-semmi’l-hıyâtdur (Yalçınkaya 2019: 328).

                                                                                                                                                                                                                                                  


Kaynakça


Yalçınkaya, Mehmet Akif (2019). “Malkaralı Nev'î’nin Edebî Bir Mektubu: Risâle-i Şikâyet-i Rûzigâr”. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi 3 (2): 320-333.


Atıf Bilgileri


YALÇINKAYA, MEHMET AKİF. "RİSÂLE-İ ŞİKÂYET-İ RÛZİGÂR (NEV’Î)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-i-sikayet-i-ruzigar-nev-i. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (NEV'Î) Nev’î, Yahyâ Tuba Durmuş
Görüntüle
2 TERCÜME-İ HADÎS-İ ERBAÎN (NEV'Î) Nev'î, Yahyâ Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
3 HASB-İ HÂL (NEV'Î) Nev’î, Yahyâ Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
4 GÜL-İ SAD-BERG (NEV'Î) Nev’î, Yahyâ Prof. Dr. İbrahim Çetin DERDİYOK
Görüntüle
5 TERCÜME-İ MÜNŞEÂT-I HÂCE-İ CİHÂN (NEV’Î) Nev'î, Yahyâ Doç. Dr. Hasan Gültekin
Görüntüle
6 NETÂYİCÜ'L-FÜNÛN ve MEHÂSİNÜ'L-MÜTÛN (NEV'Î) Nev’î, Yahyâ Araş. Gör. Burhan Can
Görüntüle
7 RİSÂLE-İ NEVÂ-YI ‘UŞŞÂK (NEV’Î) NEV’Î, Yahyâ Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
8 FASLUN FÎ FAZÎLETİ’L-‘IŞK (NEV’Î) Nev'î, Yahyâ Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
9 FEZÂ'İLÜ'L-VÜZERÂ VE HASÂİLÜ'L-ÜMERÂ (NEV’Î) Nev'î Yahyâ Doç. Dr. Fatih Koyuncu
Görüntüle
10 SİNAN PAŞA’YA MEKTUP (NEV'Î) Nev’î, Yahyâ Dr. Bilal Güzel
Görüntüle
11 GEVHER-İ RÂZ (NEV’Î) Nev'î, Yahyâ Dr. Bilal Güzel
Görüntüle
12 LEYLÂ VÜ MECNÛN (NEV’Î) Nev'î, Yahyâ Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
13 TERCEME-İ KISSA-İ HIZR U MÛSÂ (NEV'Î) Nev'î, Yahyâ Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
14 MÜNÂZARA-İ TÛTÎ VÜ ZÂG (NEV’Î) Nev'î, Yahyâ Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
15 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
16 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
17 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
18 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
19 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
20 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
21 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
22 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
23 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
24 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle