Nefis mertebelerine dair Türkçe bir eserdir. Sâdık Efendi’nin Erzurum’da bulunduğu sırada 1185/1770 yılında kaleme aldığı bu risâlede, insanlar “ehl-i dünyâ: dünyâ ehli”, “ehl-i ukbâ: âhiret ehli” ve “ehlüllâh: Allah ehli” şeklinde üç gruba ayrılmış ve her bir grubun nefis mertebeleri ele alınmıştır. Eserin geniş bir tanıtımı ve özetini yapan Ramazan Muslu’nun da ifade ettiği gibi (2006: 531-544). Sâdık Efendi bu risâlesinde, Hz. Peygamber’e isnad edilen “Dünya âhiret ehline, âhiret de dünya ehline haramdır. Allah ehline (ehlullah) ise her ikisi de haramdır.” sözünü naklettikten sonra insanların bu üç sınıftan hangisine dâhil olduğunu yine kendisinin tespit edebilmesi için bu eseri yazdığını kaydeder. Bu maksatla önce dünya ehlinin nefs-i emmâresi ve levvâmesini anlatan müellif, daha sonra ukbâ ehli ile Allâh ehli’nin nefs-i emmâresi, levvâmesi ve mülhimesini ayet ve hadisler eşliğinde açıklamaya çalışır. Bu konuyu bitirdikten sonra da nefs-i mülhimenin başındaki sâlikleri bekleyen tehlikeler üzerinde duran Sâdık Efendi, mülhime’nin orta ve son hâlini de anlatarak risâlesini sonlandırır. Sâdık Efendi’nin külliyâtında yer alan bu risâlenin müstakil nüshaları da bulunmaktadır. Sade bir dil ve anlatımla yazılan eser Sadık Yazar’ın yazarın hayatı ve eserlerine dair bir incelemesiyle birlikte Aytekin Yıldız tarafından neşredilmiştir (Muhammed Sâdık 2014).

Yazarın biyografisi için bk. “Sadık Muhammed Erzincanî”.Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/%20madde-detay/sadik-muhammed-erzincani