Niyazi Mısrî'nin Limni’de hapiste iken Hz. Peygamber’in (s.a.v.) torunları Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin’i yüceltme amaçlı yazdığı risalesi. Müstakil bir eser özelliği göstermeyen risalenin sayfa sayısı (7-8 sayfa) nüshalara göre farklılık gösterir. Risâle-i Hasaneyn, Niyâzî‐i Mısrî’nin Mevâidü'l-İrfân adlı eserinin 59. mâidesiyle aynı konuları ihtiva etmektedir. Mevâidü'l-İrfân’ın bu bölümünün dışında da sıklıkla Hz. Hasan ve Hüseyin’den söz edildiği görülür.

Eserin başlangıcında Niyâzî‐i Mısrî: “Bu risâle-i tesvîdden murâdı taraf-ı sultandan dünyalık recâsı içün değildir. Yâhud eşrâfdan ve meşâyihden ve ulemâdan ve şâir ehl-i İslâm'dan pesend-i âferîn içün değildir. Ve kavm-i Vânî'nin istihzasından ve suhriyyesinden halâs içün değildir. Ancak bir emânetdir. Taraf-ı Hakk'dan vahy olundum hidmetimdir, bi-lâ garaz ashabına teslîm eyledim. ” (Meral 2012: 55) diyerek eseri yazma amacını açıklar. Onun gayesi ne sultandan bir rica ne de bir başkasından övgü almaktır;  yalnızca Hakk tarafından kendisine verilen bir emaneti teslim etmek istediğini söyler. Hz. Muhammed ve Ehl-i Beyt muhibbi Niyazi‐i Mısrî’ye tahammül ötesi eziyetlere katlanma gücü veren örnek kişi, uğruna canını ve malını feda ettiği Hz. Hüseyin olmuştur (Eğri 2014: 228).

Risâle-i Hasaneyn’de Niyâzî‐i Mısrî, Hz. Rasûlüllah'ın (s.a.) torunları Hz. Hasan ve Hüseyin'in peygamber olduklarını, gerek bazı âyetlere kendince verdiği anlamlarla gerekse cifr hesaplarıyla ispatlamaya çalışır (Aşkar 1998: 168). Risâle-i Hasaneyn’de ortaya koyulan nübüvvet ve risâlet bahsinin, bütün konuların üzerinde bir mânâda olduğu düşüncesindeyiz. Niyâzî‐i Mısrî, günümüz tabiri ile marjinal ifadeleri olan bir zâttır. Dinin en temel meselelerinden biri olan nübüvvet ve risâlet bahislerini, Sünnî ve Şiî ulemâdan başka türlü anlamış ve anlatmış, yine Sünnî ve Şiî ulemânın bir kısmının Mehdi hakkındaki kabullerine tamamen ters gelebilecek Mehdî izahları yapmıştır (Meral 2012: 18-19). Genel kabullerin dışında bir düşünce yapısıyla oluşturulan bu eser İslami çevrelerde birçok tartışmaya konu olmuştur.

Eserin yazma nüshaları şunlardır: Leiden Üniversitesi Kütüphanesi, Special Collections, Or.23.647; Süleymaniye Kütüphanesi, İzmir, 426; İzmir Milli Kütüphanesi, Türkçe yazmalar, 1126/1; Millet Kütüphanesi, Ali Emiri, Şer‘iyye, AEsry963; Konya Bölge Yazma Eserler Kütüphanesi, 1792/9; Milli Kütüphane - Ankara, Milli Kütüphane, Yazmalar, A 6732/3; Berlin Staatsbibliothek, Tübinger Depot, Ms. or. quart 1401(Meral 2012: 22-23). Bu nüshaların dışında eserle alakalı olan birçok kayda rastlanmıştır. Eser Hasan Rıza tarafından 1271/1855 tarihinde bastırılmıştır.

Risâle-i Hasaneyn ile ilgili yapılan çalışmalardan Arzu Meral’in “Risâle-i Hasaneyn” kitabı Leiden Üniversitesi Kütüphanesi nüshası esas alınarak yazılmıştır. İçerisinde orijinal metin, sadeleştirilmiş metin ve eser hakkında ayrıntılı bilgiler vardır. Ayrıca eserle ilgili İsmail Hakkı Altuntaş’ın “Risâle-i Hasaneyn Niyâzî‐i Mısrî Kaddese’llâhü Sırrahu’l-Âli” adlı çalışması vardır.

Şairin biyografisi için bk. “Niyâzî-i Mısrî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/niyazii-misri