Ömer Fuâdî Efendi’nin dinî- tasavvufî nitelikli eseri. Mevlânâ Celâleddîn Rûmî'nin Mesnevî-i Manevî adlı eserindeki “Gül solup gülşen harap olduysa da gül bahçesinin kokusunu gül suyundan bulayım.” manasındaki beyitten esinlenerek kaleme aldığı risalesinde Fuâdî, esmâ ve sıfatları yönünden Allah’ın tecellisinin mertebelerini ve sâlikin seyr-i sülûk yolculuğundaki makamlarını açıklar. Gül remzini kullanan müellif, Hz. Peygamber’i güle, ashab-ı kiramı da gül suyuna benzetmekte; Hz. Muhammed ve ashab-ı kiram sevgisini dile getirmektedir. Hz. Muhammed’in vefatıyla gül mevsimi geçip gitmiş ve insan, harap olmuş bir gülistânda kalakalmıştır. Tekrar gül kokusu duyabilmek için de, gülsuyu (gülâb) mesâbesinde olan mürşid-i kâmillere tâbi olmalıdır.

Besmeleyle başlayan risale; Allah’a hamd u sena, Hz. Muhammed, dört halife ve ashaba dua içeren bölümlerden sonra sebeb-i telif ile devam etmektedir. Burada Mevlânâ'nın Mesnevî’sindeki bir beyte yer veren Fuâdî; Cenâb-ı Hakk’ın tecellisine şahit olan kâmil kimselerin, sonsuza kadar O'nun zâtının cemâlini seyredeceğini, sevgilinin ayrılığı ile gamlanmayacaklarını belirtir ve Şeyh Şaban Efendi'yi de bu kâmil kimseler arasında gösterip metheder. Şair bu bölümde eserini, kemal sahiplerinin izahlarından yararlanarak Cenâb-ı Hakk'ın tecellisinin mertebelerini açıklamak amacıyla kaleme aldığını dile getirir. Risalenin ana bölümü ise iki kısımdan oluşur. Birinci bölümde Allah’ın esmâ ve sıfatları yönünden tecellisinin üç mertebesi ele alınırken; “Makâle-i Lübbiyye” adını taşıyan ikinci bölümde tecellinin mertebelerinden ve sâlikin seyr-i sülûk yolculuğundaki makamlarından bahsedilir. Gülâbiyye Risalesi, genel olarak mensur olmakla birlikte eserde manzum bölümlere de rastlanılır. Şiir örneklerinin yanı sıra Hz. Muhammed’e atfedilen bir söze, Cüneyd-i Bağdâdî ile Abdulkâdir Geylânî’nin sözlerine ve Hasan Basrî ile Ömer bin Abdülazîz arasındaki bir mektuba vd. risalesinde yer veren Ömer Fuâdî, yer yer ele aldığı konuyla alakalı olarak ayet ve hadislere, kelâm-ı kibardan misallere de başvurur. Risalenin dili ise Arapça-Farsça kelime ve tamlamamalardan oluşan secili bir dildir (Akdağ 2016: 235-237; Demirel 2018: 52-55; Ünal 2008: 8).

Risâle-i Gülâbiyye’nin birçok nüshası bulunmaktadır. Demirel (2018) çalışmasında Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmut Efendi Bölümü 2287 numarada bulunan yazmanın 239b-245b arasında yer alan risalenin 1013/1604 tarihli ve müellif nüshası olduğunu belirtir (Demirel 2018: 54). Diğer nüshalar; İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 614/16, İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 628/3, İ.B.B. Atatürk Kitaplığı Osman Ergin Yazmaları 969/7, Milli Kütüphane Yazmaları 06 Mil Yz A 2196/6, Koyunoğlu Müzesi Kütüphanesi Türkçe Yazmaları 10763, İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emiri Koleksiyonu 34 Ae Şeriyye 1181/6, İstanbul Yapı Kredi Sermet Çifter Araştırma Kütüphanesi Türkçe Yazmaları 938/2 ve Mısır Milli Kütüphanesi Türkçe Yazmaları Mecâmi Türkî 8 vd. numarada bulunmaktadır. Akdağ (2016) çalışmasında, hem müellife ve eserine dair bilgilere hem de risalenin transkripsiyonlu hâline yer vermiştir. Demirel (2018) ise yüksek lisans tezinde Fuâdî’nin Türkçe risalelerini ele alırken bu risalesine de değinmiştir.

Fuâdî'nin biyografisi için bk. “Fuâdî, Ömer”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/fuadi-omer