- Yazar Biyografisi (TEİS)
Lâmi'î, Mahmûd b. Osmân - Madde Yazarı: Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
- Eser Yazılış Tarihi:1526'dan önce.
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Bilinmiyor
- Niteliği:Bilinmiyor
- Türü/Formu:Diğer
- Yayın Tarihi:10/03/2022
RİSÂLE-İ ARÛZ (LÂMİ’Î ÇELEBİ)
aruz risalesiLâmi'î, Mahmûd b. Osmân (d. 878/1472-3 - ö. 938/1532)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Lâmi’î Çelebi’nin aruza dair risalesi. Lâmi’î Çelebi Şerefü’l-İnsân (yt.1526) adlı eserinin girişinde Risâle-i Arûz isminde bir eser yazdığını kaydeder (Eğri 2009: 31). Ancak bu eserin varlığı ile ilgili kaynaklarda ihtilaflı bilgiler mevcuttur. Eserin tek nüshasının Manisa İl Halk Kütüphanesi’nde olduğu (Ayan 1994: 60; Kut 1977: 166) kaydedilse de, bu eser Lâmi’î’nin Lugat-ı Manzûm (yt.?)’udur (Öztahtalı 2004: 32). Bu eserin başlıklarının da aruz bahirleriyle yazılması bu karışıklığa sebebiyet vermiş olabilir. Günay Kut, Şerefü’l-İnsân’ın Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi’ndeki bir nüshasında eser adının Risâle-i ‘Arûz-ı Fârisî olarak geçtiğini ancak eserin metni mevcut olmadığı için dili hakkında kesin bir bilgi verilemeyeceğini kaydeder (2021). Bu bilgiden hareketle, Molla Câmî (ö.1492)’nin de Farsça bir Risâle-i Arûz’unun bulunması, Câmî-i Rûm olarak bilinen Lâmi’î’nin, bu eseri Molla Câmî’den tercüme ettiğini düşündürmektedir. Yine başka bir çalışmada ise Konya Yazma Eserler Kütüphanesi’ne kayıtlı Evzân-ı ‘Arûz ismindeki bir yazmanın Lami’î’nin aruz risalesi olma ihtimali değerlendirilir (Öztürk 2015: 49-50) ancak yazmanın içeriğinden ayrıntılı şekilde bahsedilmez. Mezkur kütüphane kataloğunda eserin müellifi Lami’î Çelebi olarak kayıtlıdır ve yazma incelendiğinde 6b’de eserin başlığında kırmızı mürekkeple Lâmi’î Çelebi yazılmıştır. Hemen altında da “Evzân-ı ‘Arûz u Buhûr” başlığı kayıtlıdır (Lâmi’î Çelebi, 6b). Yazma eserden hareketle Öztürk’ün çalışmasında verdiği bilgi doğru görünmektedir ancak metnin içeriği bu eserin farklı bir eserden alıntılandığını göstermektedir. Bu metin Alî b. Hüseyin Hüsâmeddîn Amasî (ö. 875/1470)'nin Risâletün Mine'l-‘arûz ve Istılâhı'ş-Şi‘r isimli eserinin bir bölümüdür. Dolayısıyla Konya Yazma Eserler Kütüphanesi’ndeki mezkur yazmanın da Lâmi’î’ye ait olduğunu söylemek güçtür. Bu hâliyle, Lâmi’î Çelebi’nin bizzat kendisinin haber verdiği Risâle-i ‘Arûz / Risâle-i ‘Arûz-ı Fârîsî / Resâ’il-i ‘Arûz isimli eserin henüz bir nüshası tespit edilememiştir.
Şairin biyografisi için bk. “Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân”. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lamii-celebi-mahmud-osman
Kaynakça
Ayan, Gönül (1994).
“Lâmiʻî Çelebi’nin Hayatı, Edebi Kişiliği ve Eserleri”. Selçuk Üniversitesi
Türkiyat Araştırmaları Dergisi I (1): 43-65.
Coşkun, Menderes (2003).
“Edebî Terimler ve Aruzla İlgili Bir Eser: Alî b. Hüseyin Hüsâmeddîn Amasî’nin
Risâletün Mine’l-Arûz ve Istılâhi’ş-Şi’r’i”. Türk Kültürü İncelemeleri
Dergisi (8): 97-130.
Eğri, Sadettin (2011). Lâmiʻî
Çelebi, Şerefü’l-İnsân. 2 Cilt. Boston: Harvard Üniversitesi Yakındoğu
Dilleri ve Medeniyetleri Bölümü Yay.
Gönültaş, Güler (1986). Manisa
İl Halk Kütüphanesi Türkçe El Yazmaları Kataloğu. Manisa: Türk
Kütüphaneciler Derneği Yay.
Kut, Günay (2003).
“Lâmiʻî Çelebi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. C. 27.
İstanbul: TDV Yay. 96-97.
Kut, Günay (2005). “Bursa
ve Manisa İl Halk Kütüphanesindeki Bazı Türkçe Yazmalar Üzerine”. Yazmalar
Arasında Eski Türk Edebiyatı Araştırmaları I. İstanbul: Simurg Yay.
157-178.
Kut, Günay (2005).
“Lâmiʻî Chelebi and His Works”. Yazmalar Arasında Eski Türk Edebiyatı
Araştırmaları I. İstanbul: Simurg Yay. 127-156.
Kut, Günay (2021). “Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân”. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/lamii-celebi-mahmud-osman.
[Erişim tarihi: 01.03.2022]
Lâmi’î Çelebi. Evzân-ı
‘Arûz, Konya İl Halk Kütüphanesi. 42 Kon 5811/2. 6b-10a.
Öztahtalı, İbrahim
İmran (2004). Lâmiʻî Çelebi ve
Lügat-ı Manzûmu (Tuhfe-i Lâmiʻî). Bursa: Gaye Kitabevi.
Öztürk,
Erdem Can (2015). Lâmi’î Çelebi’nin Şevâhidü’n-Nübüvve Tercümesi
(İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin). Ankara: Gece Kitaplığı.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞEVÂHİDÜ'N-NÜBÜVVE (LÂMİ'Î ÇELEBİ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. Erdem Can Öztürk |
Görüntüle | ||
2 | FÜTÛHU'L-MÜCÂHİDÎN/NEFAHÂTÜ'L-ÜNS TERCÜMESİ (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Dr. Öğr. Üyesi Songül Karaca |
Görüntüle | ||
3 | VÎS Ü RÂMÎN/ VEYSE VÜ RÂMÎN (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. murat öztürk |
Görüntüle | ||
4 | HüSN Ü DİL (LÂMİ’Î ÇELEBİ ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal |
Görüntüle | ||
5 | MÜNÂZARA-İ BAHÂR U ŞİTÂ/ MÜNÂZARA-İ SULTÂN-I BAHÂR BÂ-ŞEHRİYÂR-I ŞİTÂ (LÂMİ'Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. Sadettin Eğri |
Görüntüle | ||
6 | ŞERH-İ DÎBÂCE-İ GÜLİSTÂN (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. Mehmet Nuri Çınarcı |
Görüntüle | ||
7 | MÜNŞE'ÂT-I LÂMİ’Î (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Prof. Dr. Hasan Ali ESİR |
Görüntüle | ||
8 | HALL-İ MU’AMMÂ-YI MÎR HÜSEYN / ŞERH-İ ESMÂ’-İ HÜSNÂ / MİR’ÂTÜ’L-ESMÂ / CÂM-I CİHÂN-NÜMÂ / TEFE’Ü’L-NÂME (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Araş. Gör. Songül Akboğa |
Görüntüle | ||
9 | MENÂKIB-I ÜVEYSÜ'L-KARÂNÎ (LÂMİ’Î ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Dr. Öğr. Üyesi Orhan KILIÇARSLAN |
Görüntüle | ||
10 | ʻİBRET-NÂME/ ʻİBRET-NÜMÂ (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osman | Dr. Öğr. Üyesi ATİYE NAZLI |
Görüntüle | ||
11 | HEFT PEYKER (LÂMİ’Î ÇELEBİ ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
12 | MEVLİDÜ'R-RESÛL (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. SÜLEYMAN EROĞLU |
Görüntüle | ||
13 | MAKTEL-İ İMAM HÜSEYİN/MAKTEL-İ ÂL-İ RESÛL (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren |
Görüntüle | ||
14 | SALÂMÂN U ABSÂL (LÂMİ'Î ÇELEBİ) | Lâmi’î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. Erdoğan ULUDAĞ |
Görüntüle | ||
15 | ŞEM' Ü PERVÂNE (LÂMİ’Î ÇELEBİ) | Lâmi'î Çelebi, Mahmûd b. Osmân | Doç. Dr. Sadık Armutlu |
Görüntüle | ||
16 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
17 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
18 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
19 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
20 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
21 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
22 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
23 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
24 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
25 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |