RİSÂLE-İ ARŞİYYE (MISRÎ)
varlık ve yaratılış konulu eser
Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed (d. 1027/1618- ö. 1105/1694)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Niyâzî-i Mısrî'nin, Bakara Sûresi 30-31. âyetlerini işari tarzda tefsir ettiği risâlesi. Eserin başlığı, "Mısrî hazretlerinin mahkûm-ı tebâyi’ olmayup mahkûm-ı ilm-i esmâ-yı arşiyye olduklarını müş’ir te’lîf buyurdukları risâledir." şeklinde kayıtlıdır. Mısrî, eserini vefatından bir yıl önce yazmıştır. Müellif, ilgili âyetlerin yorumundan sonra 1104/1693 yılında müritleriyle gittiği Edirne’de başına gelenleri anlatır. Burada Yeniçeri ağası ve başkalarının halkı kendileri aleyhine kışkırttıklarından dolayı fitneye sebebiyet vermemek için çekilmeyi "mahkûm-ı ilm-i esmâ" şeklinde açıklayarak “İnni a’lemu mâ [lâ] ta‘lemun” âyetinin mazharı olduğunu ifade eder (Doğramacı 1988: 65-66).

Eserin yazma nüshaları Süleymaniye Yazma Eserler Kütüphanesi H. Mahmud Efendi Böl. 3346/6; Mihrişah Böl. 384, vv. 80b-82a; Reşid Ef. 1218 nolu mecmualarda geçmektedir. Eser günümüz Türkçesine Baha Doğramacı tarafından aktarılmıştır.

Müellifin biyografisi için bk. "Niyâzî-i Mısrî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/niyazii-misri

Eserden Örnekler


Melekler Allahu subhânehu ve teâlâ hazretlerine suâl eylediler. Yâ rabbenâ ne aceb tebâyi-i arziyyeden halk olanı halîfe edersin. Tebâyi’den halk olanın iktizâsı fitne vü fesâd ve sefk-i dimâdır. Melâike[yi] envâr-ı semâviyyeden halk eyledin. Bunların iktizâsı tehlîl ü tahmîd ve tesbîh ü takdîsdir. Sana halîfe olmağa bunlar lâyık iken bunları halife etmedin (Niyâzî-i Mısrî, Mehmed b. Ali el-Malatî. Risâle-i Arşiyye. 81a).

Kaynakça


Aşkar, Mustafa (2011). Niyâzî-i Mısrî: Hayâtı, Eserleri, Görüşleri. 2. Baskı. İstanbul: İnsan Yay.

Doğramacı, Baha (1988). Niyazi-i Mısrî: Hayatı ve Eserleri. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.

Erdoğan, Kenan (2008). Niyâzî-i Mısrî: Hayatı, Edebî Kişiliği, Eserleri ve Divanı (Tenkitli Metin). 2. Baskı. Ankara: Akçağ Yay.

Niyâzî-i Mısrî, Mehmed b. Ali el-Malatî, Risâle-i Arşiyye. Süleymaniye Kütüphanesi. Mihrişah Sultan Bölümü 384, v. 80b-81a.

Atıf Bilgileri


Ülgen, Muhammed. "RİSÂLE-İ ARŞİYYE (MISRÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-i-arsiyye-misri. [Erişim Tarihi: 22 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN-I İLÂHİYÂT (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Murat VANLI
Görüntüle
2 MECMÛA-İ KELİMÂT-I KUDSİYYE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Diğer Ömer Aksan
Görüntüle
3 MECMÛA-İ ŞEYH MISRÎ EFENDİ (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed Akın ZENGİN
Görüntüle
4 RİSÂLE-İ ES’İLE VE ECVİBE-İ MUTASAVVIFÂNE (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
5 TA‘BİRÂTÜ’L-VÂKI‘AT (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Doç. Dr. Mevlüt Gülmez
Görüntüle
6 RİSÂLE-İ HASANEYN (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed Akın ZENGİN
Görüntüle
7 RİSÂLE-İ VAHDET-İ VÜCÛD (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
8 RİSÂLE-İ HIZRİYYE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
9 RİSÂLE-İ EŞRÂTU’S-S‘AT (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle
10 RİSALE-İ TEVHÎD (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/ Mehmed Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle
11 RİSÂLE Fİ-DEVERÂN-I SÛFİYYE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
12 ŞERH-İ ESMÂU’L-HÜSNÂ (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Diğer Ezrail Karakurt
Görüntüle
13 ŞERH-İ NUTK-I YÛNUS EMRE (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK
Görüntüle
14 TESBİ‘-İ KASÎDE-İ BÜR’DE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Prof. Dr. Sadık Yazar
Görüntüle
15 ED-DEVRETÜ’L-ARŞİYYE (MISRÎ) Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed Dr. Muhammed Ülgen
Görüntüle
16 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
17 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
18 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
19 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
20 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
21 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
22 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
23 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
24 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
25 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle