RİSÂLE FÎ MEBDE'İ İNSÂN
dinî, tasavvufî ve ahlâkî eser
Zâtî, Süleymân Efendi (d. 1095/1684 - ö. 1175/1761)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Zâtî Efendi’nin (d. 1095/1684 - ö. 1175/1761) tasavvufî düşünceye dair Türkçe, küçük mensur bir eseri. Risâle fî Mebde'i İnsân, “İnsanın başlangıcı hakkında bir risâle” anlamına gelmektedir.  Zâtî Efendi’den bahseden kaynaklarda adı geçmeyen bu eser, Selami Şimşek tarafından tespit edilmiştir. Tek nüshası İzmir Millî Kütüphânesi’nde (nr. 1443/3) kayıtlı bulunan ve telif sebebi belli olmayan eserde Zâtî Efendi, insanın yaratılışı, mürşid-i kâmil, hakîkat-ı Muhammediyye ve rûh gibi konulara temas etmiştir. Selami Şimşek tarafından mezkur nüsha esas alınarak Latin harfleriyle yayımlanmıştır (2021: 549-555).

Yazarın biyografisi için bk. "Zâtî, Süleyman Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/zati-suleyman-efendi 

Eserden Örnekler


Yekûlü ehl-i vahdet ve ehl-i tasavvuf mebde-i insân Arş-ı A‘lâ’dan olub akl-ı küll, ümmü’l-kitâb, kalem-i a‘lâ, nefs-i küll, kitâb-ı mübîn, levh-i mahfûz deyu ıtlâk olunub ba‘dehu Kürsî’ye nüzûl idüb ba‘dehu seb‘a semâvâta dâhil ve âlem-i melekûtu geşt ü güzâr kılub ba‘dehu gelüb müfredât-ı anâsıra dâhil ve hâric olub, andan mürekkebât-ı mevâlide dahl olub me‘âdin ve nebâtâtdan, hayvânâtdan vücûd-ı insâniyyeye ana sulbüne gelüb ba‘dehu ana rahmine düşüb ba‘dehu anâsır kisvesin giyüb havâss-ı hamse-i zâhirî ve havâss-ı hamse-i bâtınî ile tezyîn olub âlem-i şehâdete gelen kimsenin âlem-i mülke duhûlünün mebdei Arş olıcak Arş-ı A‘lâ’dan ana beline ve andan ana rahmine nuzûl eden rûh mudur, nefs midir, cisim midir beyân oluna (Şimşek, 2021: 549).

Kaynakça


Şimşek, Selami (2020). Anadolu’da Kurulmuş Bir Tarikat: Celvetîlik. İstanbul: Ketebe Yay.

Şimşek, Selami (2021). Keşanlı Süleyman Zâtî Efendi Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri (İnceleme-Metinler). Ankara: Gece Kitaplığı Yay.

Zâtî Süleymân Efendi. Risâle fî Mebde-i İnsân. İzmir Millî Kütüphanesi, nr. 1443/3.

Atıf Bilgileri


Şimşek, Selami. "RİSÂLE FÎ MEBDE'İ İNSÂN". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-fi-mebde-i-insan-tees-1286. [Erişim Tarihi: 02 Mayıs 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 DÎVÂN (ZÂTÎ) Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
2 SEVÂNİHÜ'N-NEVÂDİR FÎ MA'RİFETİ'L-ANÂSIR Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
3 ŞERH-İ MU'AMMÂ-YI NAKŞÎ TERCÜME-İ HAZRET-İ ZÂTÎ Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
4 MİFTÂHÜ'L-MESÂ'İL (ZÂTÎ) Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
5 ŞERH-İ KASÎDE-İ FERÎDE-İ HAZRET-İ İSMÂ'İL HAKKI Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
6 GÜLŞEN-İ VAHDET ŞERHİ (ZÂTÎ) Zâtî, Süleymân Efendi Prof. Dr. Selami Şimşek
Görüntüle
7 ŞEMÂ'İL-İ ŞERÎF TERCÜMESİ Ayn-ı Ekber, Şeyh Mehmed Doç. Dr. Erdem Can Öztürk
Görüntüle
8 MAKTEL-İ HÜSEYN / KİTÂB-I KERBELÂ (BEKÂYÎ) Bekâyî, Darendeli Bekâyî Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 KISSA-İ ERVE Bilâl Efendi, Oflu Dr. Öğr. Üyesi Tuba Onat Çakıroğlu
Görüntüle
10 DÎVÂN (CEMÂLÎ-İ UŞŞÂKÎ) CEMÂLÎ, Şeyh Seyyid Mehmed Cemâleddin Efendi Dr. Öğr. Üyesi Fazile Eren Kaya
Görüntüle
11 DÎVÂN (HÂMİD) Hâmid, Enderûnlu Mehmed Prof. Dr. İbrahim Halil Tuğluk
Görüntüle
12 DÎVÂN (HİLMÎ) Hilmî, Yusûf-zâde Abdullâh Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 EL-KASRU'L-METÎN Fİ TERCEMETİ BUSTÂNİ'L-ÂRİFÎN İshâk, Ebûishâk-zâde İshâk Efendi Dr. Necmettin Azak
Görüntüle
14 DÎVÂN (İZZÎ) İZZÎ, Eşref-zâde İzzeddîn Ahmed Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
15 DÎVÂN (MÜSELLEM) Müsellem, Ebulvefâ Şeyh Ahmed Müsellem Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle
16 İNSÂN-NÂME Nazîr/Nazîrâ, İbrahim Nazîr Çelebi Efendi ismail Aksoyak
Görüntüle