RİSÂLE FÎ LAFZ-I ÇELEBİ (HASAN KÂFÎ)
Çelebi sözcüğü etimolojisi
Hasan Kâfî (d. 951/1544 – ö. 1025/1616)

ISBN: 978-9944-237-87-1


16. yy.da dil, mantık, kelam, fıkıh, siyaset ve biyografi alanında Arapça eserleri ile tanınan ve tam adı Hasan b. Turhân b. Dâvûd b. Ya’kûb el-Akhisârî olan Hasan Kâfî’nin 983/1575 senesinde İstanbul'dan medrese eğitimini tamamlayıp, Akhisar kasabasına döndükten sonra kaleme aldığı risale.

Mevcut yazmalardan sadece Amasya Yazma Eser Kütüphanesi nüshasında “Hazâ Risâle Fî-Lafz-ı Çelebî (20b)” başlığı ile kaleme alınan risale, Hasan Kâfî’nin dil alanındaki iki eserinden birisidir. Risâle Fî-Lafz-ı Çelebî adlı eseri, Çelebî sözcüğünün menşei üzerine açıklamalardan müteşekkildir. Şair, diğer eserlerinde olduğu gibi bu eserinde de açıklamalarda bulunurken Bakara Suresi, Âl-i İmran Suresi, Abese Suresi ve Alâk Suresinden ayetlere yer vermiştir. Bir beyitlik manzumun bulunduğu risale, mensur bölümlere ayrılmıştır.

Risalenin dili Arapçadır. Risale, küçük bir eser olması sebebiyle yazmaların içerisinde yer almaktadır. Mevcut nüshaların en hacimlisi Konya Bölge Yazma Eser Kütüphanesi 42.Kon.3480/3 numarada kayıtlı yazmanın içerisindedir. Bu yazmanın dışında İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi Esad Efendi Koleksiyonu numara 3814’te, Amasya Yazma Eser Kütüphanesi numara 918/11’de ve Manisa İl Halk Kütüphanesi numara 45 Hk 5836/10’da kayıtlı yazmaların içerisinde mevcuttur. Ayrıca Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi 946 numarada kayıtlı nüshası vardır.

Risalenin Boşnakça tercümesi, Fehim Nametak tarafından, Izabrani Spisi (1983) adlı eser içerisinde yayınlanmıştır.

Yazarın  biyografisi için bk. “Hasan Kâfî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/hasan-kafi

Eserden Örnekler


    


Kaynakça


Hasan Kâfî. Risâle fî Beyân-ı Lafz-ı Çelebi. Konya Bölge Yazma Eser Ktp. Nu: 42.Kon.3480/3.

Hasan Kâfî. Risâle fî Tahkîki Lafzı Çelebi. İstanbul Süleymaniye Ktp. Esad Efendi Koleksiyonu Nu: 3814.

Hasan Kâfî. Risâle fî-Lafz-ı Çelebî. Amasya Yazma Eser Ktp. Nu: 918/11.

Hasan Kâfî. Risâle fî Tahkîk-i Lafz-ı Çelebi. Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Ktp. Nu: 946. 

Hasan Kâfî. Risâle-i Lafz-ı Çelebi. Manisa İl Halk Ktp. Nu: 45 Hk 5836/10.

Ljubović, Amir- Fehim Nametak (trc.). (1983). "Risâle fî Tahkîki Lafzı Çelebî". Izabrani Spisi. Sarajevo. 87-89.


Atıf Bilgileri


UZUN, Oğuzhan. "RİSÂLE FÎ LAFZ-I ÇELEBİ (HASAN KÂFÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-fi-lafz-i-celebi-hasan-kafi. [Erişim Tarihi: 29 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 USÛLÜ'L-HİKEM FÎ NİZÂMİ'L-'ÂLEM (HASAN KÂFÎ) Hasan Kâfî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
2 TEMHÎSÜ'T-TAHLÎS FÎ İLMİ'L-BELÂGA (HASAN KÂFÎ) Hasan Kâfî Doç. Dr. Kadri Hüsnü Yılmaz
Görüntüle
3 Şerh-i Temhîsi’t-Telhîs (HASAN KÂFÎ) Hasan Kâfî Doç. Dr. Kadri Hüsnü Yılmaz
Görüntüle
4 NİZÂMU’L-ULEMÂ İLÂ HATEMİ’L-ENBİYÂ (HASAN KÂFÎ) Hasan Kâfî Dr. Öğr. Üyesi Oğuzhan UZUN
Görüntüle
5 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
6 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
8 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
9 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
10 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
12 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
14 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle