RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM)
tasavvufî kaside
Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân (d. 841/1437-38? - ö. 901/1495-96?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Abdurrahîm Karahisârî’nin tasavvufun mertebeleri hakkında yazdığı kaside. Akşemseddîn, halifesi Karahisarî’nin bu manzumesini Risâle-i Nûriyye adlı eserine almıştır. Risâle-i Nûriyye’nin tahminen 838-841/1435-38 tarihleri arasında kaleme alındığına (Yıldız 2016: 215) bakarak Karahisarî'nin eserini bu yıldan önce telif ettiğini söylemek mümkündür. Risâle fi’l-Mebde’i ve’l-Ma’âd, aruz vezninin “mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün mefâ’îlün” kalıbıyla kaleme alınmış olan, seyr ü sülûkun yüz mertebesinin anlatıldığı 27 beyitlik bir kasidedir. Karahisârî, bir başka eseri Münyetü’l-Ebrâr ve Gunyetü’l Ahyâr’da “…fi’l-mebde’i ve’l ma’âd işaretiyle bu yüz makamı ale’t-tertîb nazm ettim...” diyerek eserinden kısaca bahsetmiştir (Gedik 1998: 29, 32-34; Orhan, 2019: 249, 251-253).

Şairin biyografisi için bk. “Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdurrahim-abdurrahim-karahisari   

Eserden Örnekler


Risâle fi’l-Mebde’i ve’l-Ma’âd'dan

Menâzil yüzdür ey sâlik meşâyihden rivâyet kıl

Ale’t-tertîb nazmumdan bidâyâtı bidâyet kıl

Makâm-ı ma’rifet bulsan fenâ oldun bekâ buldun

İrüp tahkîka telbîs it vücûdun halka rahmet kıl


Bulur tecrîd ü takrîdi irersin cem’ ü tevhîde

Dinilmez vasfı tevhîdün zihî devlet beşâret kıl


Eyâ sırr-ı Hudâgânî meşîhat tahtınun şâhı

Du'â Abdu'r-rahîm itsün kabûl eyle icâbet kıl (Orhan 2019: 251-253)

Kaynakça


Gedik, Sadi (1998). Münyetü’l-Ebrâr ve Gunyetü’l-Ahyâr (Metin-Sözlük)(62b-92b). Yüksek Lisans Tezi. Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi.

Orhan, Abdullah Taha (2019). Abdurrahim Karahisârî'nin Tasavvufî Görüşleri ve Münyetü'l Ebrâr ve Gunyetü'l-Ahyâr İsimli Eseri (Metin ve İnceleme). Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Yıldız, Muhammed Ali (2016). "Akşemseddin’in Eserlerine Genel Bir Bakış". Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 5 (9): 212-225.

Yurd, Ali İhsan ve M. Kaçalin (1994). Akşemseddin, Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.

Atıf Bilgileri


Ceylan, Ece. "RİSÂLE Fİ’L-MEBDE’İ VE’L-MA’ÂD (ABDURRAHÎM)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-fi-l-mebde-i-ve-l-ma-ad-abdurrahim. [Erişim Tarihi: 02 Nisan 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TERCÜME-İ KASÎDE-İ BÜRDE (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Doç. Dr. Bünyamin Ayçiçeği
Görüntüle
2 VAHDET-NÂME (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Prof. Dr. Mehmet Sarı
Görüntüle
3 MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan
Görüntüle
4 CÂMASB-NÂME (ABDÎ) Abdî, Mûsâ Prof. Dr. Müjgân Çakır
Görüntüle
5 NEKÂVETÜ’L-EDVÂR (HÂCE ABDÜLAZÎZ) Abdülazîz, Abdülkâdir-zâde, Hâce Abdülazîz, Usta Abdülazîz Doç. Dr. Recep Uslu
Görüntüle
6 DÎVÂN (ADLÎ) Adlî, Sultân Bâyezîd-i Velî bin Fâtih Sultân Mehmed Prof. Dr. YAVUZ BAYRAM
Görüntüle
7 DÎVÂN-I TÜRKÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
8 DÎVÂN-I FÂRİSÎ (ADNÎ) Adnî, Mahmûd Paşa Dr. Öğr. Üyesi Hulusi Eren
Görüntüle
9 DÎVÂN (ÂFİTÂBÎ) Âfitâbî Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
10 DÎVÂN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Doç. Dr. Osman Kufacı
Görüntüle
11 HÜSREV Ü ŞÎRÎN (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
12 HÜSN Ü DİL (ÂHÎ) Âhî, Benli Hasan, Dilsiz Dânişmend Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
13 ENVÂRÜ’L-ÂŞIKÎN (AHMED-İ BÎCȂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed-i Bîcân, Şeyh Ahmed-i Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Dr. Öğr. Üyesi abdullah uğur
Görüntüle