RİSÂLE FÎ HAKKI'S-SEMÂ (RÜSÛHî, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ)
semâ ve devrân risâlesi
Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi (d. ?/? - ö. 1041/1631)

ISBN: 978-9944-237-87-1


17. yüzyıl Mevlevî Şeyhi İsmâîl Rüsûhî Efendi’nin Mevlevîlikteki semâ’ kavramına ilişkin Arapça eseri. Rüsûhî Efendi’nin yaşadığı dönem, Osmanlı’da Kadızâdeliler ile Sivasîler olarak yaygınlaşmış iki zümrenin fıkha ve güncel hayata ilişkin kimi konularda hararetli tartışmalara sahne olan bir zaman dilimidir. Bir Mevlevî şeyhi olması hasebiyle İsmâîl Rüsûhî Efendi de bu sıcak tartışmalarda taraf olmuş, Kadızâdelilerin fikirlerine karşı birçok eser yazmıştır. Risâle fî Hakkı's-Semâ’ adlı risâle de bunlardan biridir. Kâtip Çelebi’nin verdiği bilgilere göre bu eser dönemin müftülerinden Muhammed Efendi’nin semâ ve devrânın haram olduğuna dair yazdığı esere bir cevap mahiyetinde kaleme alınmıştır. Rüsûhî Efendi, semâ ve devrânın haram olmadığını savunur. Risâle fî Hakkı’s-Semâ’ önce Arapça olarak telif edilmiş, daha sonra Huccetü’s-Semâ’ adıyla genişletilerek tercüme edilmiştir. Semih Ceyhan, risâlenin bilinen tek nüshasının Vatikan’da olduğunu belirtir (Biblioteca Vaticana (Vat Turco) 137/7, vr. 347-362) (2005: 207).

Risâle fî Hakkı's-Semâ’ın Arapça metni yaygınlaşmamış, Huccetü’s-Semâ’ adıyla aynı müellif tarafından Türkçeye tercüme edilen risâle meşhur olmuştur.

Yazarın biyografisi için bk. "RüsûhÎ, Şeyh İsmail Rüsûhî Efendi". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/rusuhi-seyh-ismail-efendi

Eserden Örnekler


.

Kaynakça


Arpaguş, Safi (2007). “Hüccetü’s-Semâ’-XVII. Yüzyıl Osmanlı Toplumunda Musıki, Semâ ve Devran Hakkındaki Dinî Tartışmalar ve İsmail Ankaravî’nin Semâ Müdafaası”. Marife, (3): 369-399.

Aytan, M. Serhan (1995). İsmail Ankaravi ve Huccetü’s-Semâ.  Sanatta Yeterlik Tezi. İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.

Ceyhan, Semih (2005). İsmâîl Ankaravî ve Mesnevî Şerhi. Doktora Tezi.  Bursa: Uludağ Üniversitesi.

Tanyıldız, Ahmet (2010). İsmâîl Rusûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû’atu’l-Letâyif ve Matmûratu’l-Ma’ârif) (I. Cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük). Doktora Tezi. Kayseri: Erciyes Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


TANYILDIZ, Ahmet. "RİSÂLE FÎ HAKKI'S-SEMÂ (RÜSÛHî, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/risale-fi-hakki-s-sema-rusuhi-seyh-ismail-efendi. [Erişim Tarihi: 05 Ağustos 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HUCCETU'S-SEMÂ' (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
2 RİSÂLETÜ'T-TENZÎHİYYE FÎ ŞE'Nİ'L-MEVLEVİYYE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
3 RİSÂLE-Yİ USÛL-I TARÎKAT VE BEY’AT (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
4 SÜLÛKNÂME-Yİ ŞEYH İSMÂÎL (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
5 MİNHÂCU’L-FUKÂRÂ (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
6 DERECÂTU’S-SÂLİKÎN (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
7 RİSÂLE-Yİ UYÛN-I İSNÂ AŞERE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
8 MAKÂSIDU’L-ALİYYE FÎ ŞERHİ’T-TÂİYYE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
9 ŞERH-İ KASÎDE-İ MÎMİYYE EL-HAMRİYYE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂ'İL ANKARAVÎ EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâ'il Ankaravî Efendi Dr. Öğr. Üyesi MUHAMMET İNCE
Görüntüle
10 HİKEMU’L-MUNDERİCE FÎ ŞERHİ’L-MUNFERİCE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
11 İZÂHU’L-HİKEM/ŞERHU HEYÂKİLİ’N-NÛR (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
12 ZUBDETÜ'L-FUHÛS FÎ NAKŞİ'L-FUSÛS (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
13 FUTÛHÂT-I AYNİYYE (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
14 MİSBÂHU’L-ESRÂR (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
15 ŞERH-İ EHÂDÎS-İ ERBA’ÎN (RÜSÛHÎ, ŞEYH İSMÂÎL EFENDİ) Rüsûhî, Şeyh İsmâîl Efendi Prof. Dr. Ahmet TANYILDIZ
Görüntüle
16 LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) Mahmud Cemaleddin el-Hulvî Diğer Özlem Şamlı
Görüntüle
17 AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) Za'îfî, Muhammed Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
18 KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) Feyzî-i Kefevî Prof. Dr. Adem Ceyhan
Görüntüle
19 ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) Iyânî, Cafer Iyânî Bey Prof. Dr. Osman Ünlü
Görüntüle
20 RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) Kefevî, Hüseyin ismail Aksoyak
Görüntüle
21 ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafa b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
22 HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) Mustafâ b. Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
23 HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) Mustafâ bin Bâlî Araş. Gör. Oğuzhan Et
Görüntüle
24 TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
25 KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) Şikârî Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür
Görüntüle