- Yazar Biyografisi (TEİS)
Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed - Madde Yazarı: Dr. Muhammed Ülgen
- Eser Yazılış Tarihi:1076/1666
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:17. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap-Latin
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Dinî-Tasavvufî-Ahlaki Eser
- Yayın Tarihi:06/06/2022
RİSÂLE Fİ-DEVERÂN-I SÛFİYYE (MISRÎ)
semâ ve raksın meşruiyetiNiyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed (d. 1027/1618- ö. 1105/1694)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Niyâzî-i Mısrî'nin semâ’ ve raksın meşruiyeti ile ilgili Şeyhülislam Ebu’s-Suûd efendinin yanı sıra farklı âlimlerin görüşlerine/fetvalarına yer verdiği, ağırlıklı olarak Arapça kısmen de Türkçe kaleme aldığı bir risalesi.
Niyâzî-i Mısrî eserinde deverânın raksa benzetilmesinin yanlışlığını ve raksın semâdan farklı olduğunu belirtmektedir. Semâ’ ve deverânın caiz olduğu düşüncesini İmâm-ı Şafiî, İmam-ı Gazzâlî, Şehâbeddin Sühreverdî ve Necîbüddin es-Sühreverdî gibi kimselerin fetvalarıyla desteklemektedir. Bu konuda farklı düşüncelere sahip olanların sözlerinin ise dayanaksız olduğunu ifade etmektedir.
Bir bölümden oluşan risâlede ele alınan konular şu şekilde tasnif edilmiştir: 1. Hakiki ilim ehlinin özellikleri ve onları takip etmedeki usuller. 2. İlim ehlinin semâları; Kur’an ve sünnete göre sahih ve fasık semâ. 3. Evliyanın semâya bakışları. 4. Semâ ve raks ile ilgili bazı fetvalar. 5. Tasavvuf ehlinin ve hikmet sahibi kimselerin semâ konusundaki bazı ifadeleri. 6. Semâya dair sorulan suallere verilen cevaplar. 7. Meşhur mutasavvıfların semâ hakkındaki görüşleri. 8. Bid’at ve gerçek ilim sahipleri. 9. Gınâ/şarkının beyânı. 10. Semâ’ı reddedenlerin delilleri (Dülger 1998: 24-44).
Eserin üç yazma nüshası vardır: Süleymaniye Kütüphanesi Pertev Paşa bölümü 620/9; İ. Hakkı Konyalı Kütüphanesi 455 (Risâle fî Hak Devrân); Süleymaniye Kütüphanesi Haşim Paşa Bölümü 31 (Turûk-u Âliyenin Zikir ve Âyinini Men Ris.) (Dülger 1998: 18). Risâle ilgili yüksek lisans çalışması yapan Dülger, eserin çevirisine de yer verir.
Müellifin biyografisi için bk. "Niyâzî-i Mısrî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/niyazii-misri
Eserden Örnekler
Biz âlim ve fâzıl olanların bazısını kendi meclislerinde zikrin yüceltilmesi için izin veriyor hâlde gördük. Âlimlerin meclislerinde geçen mezkûr zikir heyeti zikr ediyorlar ve biz zamanın en iyileri olan değerli âli[m]lerimizden bir çoğunu[n] bu zikrin câiz olduğuna dair fetva verdiklerine şahit olduk. Hanefî ve Şafiî şeyhlerin ve ulemanın te’lif ettikleri kitapların çoğunda onlar bu zikri câiz kılıp bunun büyük bir faydası ve menfaati olduğunu açıklamışlardır. Biz de tecrübe ettik ve onların açıklamış oldukları şeylere çok defa şahit olduk. Gerçi bu açıklama ve delil getirme inkârcılarda sabit fikirlerini sürekli gündeme getirmeden ve inkâr etmeden başka bir şey arttırmaz (Dülger 1998: 31-32).
Kaynakça
Dülger, Yusuf (1998). Semâ Risâleleri. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
Aşkar, Mustafa (2011). Niyâzî-i Mısrî: Hayâtı, Eserleri, Görüşleri. 2. Baskı. İstanbul: İnsan Yay.
Durmuş, Ali (2021). “Kadızâdeliler ile Halvetîler Arasında Semâ-Deverân Tartışmaları ve Kadızâdelilerin Deverân Aleyhtarlığının Altında Yatan Sebeplerin Mezhebî-Tasavvufî Aidiyetleri Açısından Analizi”. Kalemname [Kırıkkale Üniversitesi İslâmî İlimler Fakültesi Dergisi (KİİFAD)] VI (11): 34-64.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | DÎVÂN-I İLÂHİYÂT (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed | Dr. Öğr. Üyesi Murat VANLI |
Görüntüle | ||
2 | MECMÛA-İ KELİMÂT-I KUDSİYYE (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Diğer Ömer Aksan |
Görüntüle | ||
3 | MECMÛA-İ ŞEYH MISRÎ EFENDİ (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
4 | RİSÂLE-İ ES’İLE VE ECVİBE-İ MUTASAVVIFÂNE (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Dr. Muhammed Ülgen |
Görüntüle | ||
5 | TA‘BİRÂTÜ’L-VÂKI‘AT (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Doç. Dr. Mevlüt Gülmez |
Görüntüle | ||
6 | RİSÂLE-İ HASANEYN (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed | Akın ZENGİN |
Görüntüle | ||
7 | RİSÂLE-İ VAHDET-İ VÜCÛD (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Dr. Muhammed Ülgen |
Görüntüle | ||
8 | RİSÂLE-İ HIZRİYYE (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Dr. Muhammed Ülgen |
Görüntüle | ||
9 | RİSÂLE-İ EŞRÂTU’S-S‘AT (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/Mehmed | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle | ||
10 | RİSÂLE-İ ARŞİYYE (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Dr. Muhammed Ülgen |
Görüntüle | ||
11 | RİSALE-İ TEVHÎD (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-İ Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Öğretmen TALAT OLGUN |
Görüntüle | ||
12 | ŞERH-İ ESMÂU’L-HÜSNÂ (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Diğer Ezrail Karakurt |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ NUTK-I YÛNUS EMRE (NİYÂZÎ-İ MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/Mehmed | Araş. Gör. Dr. MUHAMMET AKİF TİYEK |
Görüntüle | ||
14 | TESBİ‘-İ KASÎDE-İ BÜR’DE (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Prof. Dr. Sadık Yazar |
Görüntüle | ||
15 | ED-DEVRETÜ’L-ARŞİYYE (MISRÎ) | Niyâzî-i Mısrî, Muhammed/ Mehmed | Dr. Muhammed Ülgen |
Görüntüle | ||
16 | LEMEZÂT-I HULVİYYE EZ LEMEÂT-I ULVİYYE (MAHMUD CEMALEDDİN HULVÎ) | Mahmud Cemaleddin el-Hulvî | Diğer Özlem Şamlı |
Görüntüle | ||
17 | AHBÂRÜ’L-'İBER (ZA’ÎFÎ, MUHAMMED) | Za'îfî, Muhammed | Dr. Necmiye Özbek Arslan |
Görüntüle | ||
18 | KIRK HADİS TERCÜMESİ (FEYZÎ-İ KEFEVÎ) | Feyzî-i Kefevî | Prof. Dr. Adem Ceyhan |
Görüntüle | ||
19 | ZÜBDETÜ'N-NESÂYİH VE UMDETÜ'T-TEVÂRÎH (IYÂNÎ) | Iyânî, Cafer Iyânî Bey | Prof. Dr. Osman Ünlü |
Görüntüle | ||
20 | RÂZ-NÂME FÎ MENÂKIBİ'L-ULEMÂ VE'L-MEŞÂYİH VE'L-FUZELÂ (KEFEVÎ HÜSEYİN) | Kefevî, Hüseyin | ismail Aksoyak |
Görüntüle | ||
21 | ES-SEYFÜ'L-MESLÛLÜ FÎ ŞERHİ'R-RESÛLİ (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafa b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
22 | HADÎS-İ ŞERÎFLER MECMUASI (MUSTAFÂ b. BÂLÎ) | Mustafâ b. Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
23 | HÂŞİYE ALÂ ŞERHİ MİFTÂH (MUSTAFA b. BÂLÎ) | Mustafâ bin Bâlî | Araş. Gör. Oğuzhan Et |
Görüntüle | ||
24 | TUHFE-İ ŞEMSÎ (ŞEMSÎ) | Şemsî, İsfendiyar-zâde Şemsî Ahmed Paşa | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
25 | KARAMAN-NÂME (ŞİKÂRÎ) | Şikârî | Araş. Gör. Mizan Coşkun Özgür |
Görüntüle |