REVAN (GÜRCİSTAN) SEFERİ TARİHİ (SUBHÎ)
1584 Gürcistan Seferi konulu gazavat-nâme
Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî (d. ?/? - ö. 1014/Nisan 1606)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Osmanlı tarihçisi ve şehnâmecisi Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî’nin eseri. Eserde Ferhad Paşa’nın 1584 yılındaki Gürcistan seferi anlatılır. İçeriğinde adı ile ilgili herhangi bir bilgi bulunmayan eser; bazı kaynaklarda Târîh-i Gazavât-ı Osman Paşa (Karatay 1961: 233) veya Revaniyye (Babingger 184; Bursalı Mehmed Tahir 148) gibi isimlerle anılmıştır.

Sanatlı bir dille kaleme alınan bu mensur eserde Arapça, Farsça ve Türkçe manzumeler de bulunur. Başlıkları Farsça olan eserin giriş kısmında, sefer için yapılan hazırlıklardan bahsedilir. Daha sonra Gürcistan’ın Lori ve Tomanis kaleleri ve bölgedeki Kızılbaşlar hakkında bilgiler verilir. Ordunun bölgede kazandığı başarılar, İmam Kulu Han ile yapılan savaş ve yazarın Rıdvan Paşa ile birlikte Simon Han’a karşı verdikleri mücadele canlı bir şekilde tasvir edilir. Eser dönemin padişahına övgü ve dua ile sona erer (Levend 2000: 91, Afyoncu 2003: 137, Yıldız 2021: 29-30).

Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesi Revan 1300 numarada kayıtlı 33 varaklık bu eser, Kenan Yıldız (2021) tarafından yüksek lisans tezi olarak hazırlanmıştır.

Yazarın biyografisi için bk. “Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/subhi-talikizade-mehmed-subhi 

Eserden Örnekler


Bu hakîr-i nâ-murâd ve dilgîr-i nâ-şâd gam-gîn-i nâ-kâm Subhî-i müstehâm eş-şehîr bi-Taʻlikî-zâde caʻaleʻllahu’l-fevze ve’l-felâh-zâdenin abâ vu ecdâdından niçe vüzerâ-i ʻizâm ve mevâli-i süreyyâ-nizâm  selâtîn-i sâlife-i ʻOsmâniyye’ye hidmet idegelüp el-veledü’n-necîb yaktedî bi-vâlidihi’l-edîb mûcibince devletlü pâdişâh-ı zıllullahın âstâne-i ʻizzet-penâhın on iki, on üç yıl kıblegâh idinüp vâsıl-ı merâm olmak üzre iken cülûs-ı saʻâdet-me’nûs vâkiʻ olmak ile emsâlim menâsıb-ı ʻâliye ve hemsâlim merâtib-i gâliyeye vâsıl (3b) olup (Yıldız 2021: 46).

Kopdı gice içre kıyâmet güni

Leyle-i endûh u nedâmet güni


Zelzeleden ditredi kûy-i zemîn

Belki düşüp tas-ı sipihre tanîn


Ditredi bu heybetle püşt-i gâv

Hing-i felek kıldı yeri gâv gâv


Şene-i esbân u sahîl-i semend

Küngüre-i ʻarşa bırakdı kemend


Velveleden toldı zemîn ü zemân

Çıkdı göge zemzeme-i el-amân (23b; Yıldız 2021: 81)

Kaynakça


Afyoncu, Erhan (2003). "Osmanlı Siyasi Tarihinin Ana kaynakları: Kronikler". Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi V: 101-172.

Babinger, Franz (2000). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. Çev. Coşkun Üçok. Ankara: KB Yay.

Bursalı Mehmed Tahir (1975). Osmanlı Müellifleri. C.III. hzl. İsmail Özen ve Fikri Yavuz. İstanbul: Meral Yay.

Fehmi Edhem Karatay (1961). Topkapı Sarayı Kütüphanesi Türkçe Yazmalar Kataloğu. C. I. İstanbul: Topkapı Sarayı Müzesi Yay.

Levend, Agâh Sırrı (2000). Gazavâtnâmeler ve Mihaloğlu Ali Bey’in Gazavâtnâmesi. Ankara: TTK Yay.

Yıldız, Kenan (2021).Tâlikîzâde Mehmed Subhî’nin Gürcistan Seferi Tarihçesi (Tahlil ve Metin). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Şahin, Kürşat Şamil. "REVAN (GÜRCİSTAN) SEFERİ TARİHİ (SUBHÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/revan-gurcistan-seferi-tarihi-subhi. [Erişim Tarihi: 08 Ağustos 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 FİRÂSET-NÂME (TA'LÎKÎ-ZÂDE) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Mehmet Gürbüz
Görüntüle
2 TEBRÎZİYYE (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Dr. Necmiye Özbek Arslan
Görüntüle
3 ŞEMÂ'İL-NÂME-İ ÂL-İ OSMÂN (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Dr. UĞUR ÖZTÜRK
Görüntüle
4 ŞEH-NÂME-İ HÜMÂYÛN (YANIK SEFERİ) (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Dr. UĞUR ÖZTÜRK
Görüntüle
5 FETİH-NÂME-İ EĞRİ/ŞEH-NÂME-İ SULTÂN MEHMED (SUBHÎ) Subhî, Ta'lîkî-zâde Mehmed Subhî Araş. Gör. Kübra Akatay
Görüntüle
6 DÎVÂN (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
7 MÜNŞE’ÂT (CA’FER) Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi Dr. Fatma Meliha Şen
Görüntüle
8 TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş
Görüntüle
9 KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî Doç. Dr. Himmet BÜKE
Görüntüle
10 HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
11 ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) İdrîs, İdrîs-i Bitlisî Doç. Dr. ADNAN OKTAY
Görüntüle
12 ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) Mesîhî, Îsâ Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
13 DÎVÂN (ŞÂMÎ) Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey Prof. Dr. Yunus KAPLAN
Görüntüle
14 HEFT PEYKER (ABDÎ) Abdî Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ
Görüntüle
15 CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) Abdî Prof. Dr. Adnan Ince
Görüntüle