- Yazar Biyografisi (TEİS)
Abdullah Zühtü - Madde Yazarı: Doç. Dr. M. Onur HASDEDEOĞLU
- Eser Yazılış Tarihi:1898
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yenileşme Dönemi Türk Edebiyatı
- Dönemi:19. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Mensur
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Hikâye (Öykü)
- Yayın Tarihi:06/04/2022
REHGÜZÂR-I MATBUATTA (ABDULLAH ZÜHTÜ)
hikâye-hatıratAbdullah Zühtü (d. 1869 - ö. 29 Mayıs 1925)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Abdullah Zühtü’nün 1884-1898 yılları arasında İkdam gazetesinde yazdığı hatıra, sohbet ve hikâye gibi birkaç edebî türü birden bünyesinde barındıran yirmi biri telif, dördü Fransızcadan tercüme toplam yirmi beş ayrı yazıdan müteşekkil eseri. Eserde yer alan “Gülüm” ve “Muamma-yı Ruh” François Coppée’den; “Rehgüzar-ı Sefalette” Octave Mirbeau’dan, “Timsal-i Yâr” ise şairi belirtilmeyen Fransızca bir manzumeden tercüme edilmiştir.
Selma Günaydın'a göre eserdeki parçaların bazıları, hikâyeyi hatırlatır bir görünümdeyse de bazılarının hikâye tanımına giremeyeceği söylenebilir. Parçalar, daha çok bir gazetecinin, çevresindeki insanlara ve onların hayatlarına dair gözlemlerini hatırlatmakta ve hatta kendi yaşantısını edebî bir üslupla anlattığı izlenimini doğurmaktadır. Bu metinler, bir romancı olarak tahkiye yeteneğini en iyi şekilde kullanan bir gazetecinin, gündelik hayattan devşirdiği gözlemlerinin kâğıt üzerine aktarılmış hâli gibidir. Zengin bir şahıs kadrosunun bulunduğu bu parçalarda toplumun hemen her kesiminden örneklere rastlamak mümkündür. Müslümanlar, gayrimüslimler, kadınlar, erkekler, çocuklar, zenginler, fakirler, tiyatrocular, kantocular bu parçalarda en çok dikkat çeken kahramanlardandır. Bununla birlikte bu parçalarda dönemin İstanbul’unun fiziksel özelliklerinin yanı sıra toplumun her kesiminden insanların sosyal hayatını en canlı ve doğal biçimiyle görmek mümkündür.
Eserin dilinin de yazıldığı dönemin genel dil ve üslup özellikleri göz önünde bulundurulduğunda oldukça sade ve anlaşılır olması dikkat çekicidir. Bunda Abdullah Zühtü’nün gazeteci kimliğinin büyük payı vardır.
Abdullah Zühtü’nün biyografisi için bk. “Abdullah Zühtü”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/abdullah-zuhtu
Eserden Örnekler
“Ben Viyola’yı gördüğüm zaman pek fakir idim. Tabii -arkadaşımızın yaşı yirmi sekizdir- pek tecrübesiz pek saf yürekli pek hassas bir genç idim.” (Abdullah Zühdî 2017: 67)
“Yazmak tasavvurunda bulunduğum bir romanın sefalete ait olan kısmını tasvir edebilmek, romana kahraman olabilecek bir sefil intihap etmek için sefillerin evkât-güzâr oldukları mahalleri gidip görmeye karar vermiştim. Bu kararımı ahval ve temayülat-ı beşeriyeyi tetkik hususunda tecârib-i kâmilesi bulunan bir refikime açtım. Bilâteemmül ‘Küpeli’ye gitmeliyiz, aradığını orada bulabilirsin’ dedi.” (Abdullah Zühdî 2017: 72)
Kaynakça
Abdullah Zühdî (2017). Rehgüzâr-ı Matbuatta. (hzl. Selma Günaydın). İstanbul: Cümle Yayınları.
Bayram, Sibel (2019). Bir Ara Nesil Hikâyecisi Abdullah Zühdü Hayatı-Eserleri-Hikâyeciliği. İstanbul: Kriter Yayınevi.
Günaydın, Selma (2017). “Abdullah Zühdî ve Rehgüzâr-ı Matbuatta Adlı Eseri”. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi. (44): 159-172.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | MATMAZEL YÜZ MİLYON (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
2 | FİRARİ BİR KIZ (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
3 | ESRÂR-I MÜDHÎŞE (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
4 | MARSUEN'İN MİLYONLARI (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
5 | BEŞ YÜZ BİN FRANK (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
6 | MÜTEEHHİL (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
7 | ADELİNA'NIN ESRARI (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
8 | GÜLLER DİKENLER (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. M. Onur HASDEDEOĞLU |
Görüntüle | ||
9 | ŞANLI ASKER (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. M. Onur HASDEDEOĞLU |
Görüntüle | ||
10 | YANDIM AMAN! [KANTOSU] (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
11 | BİR GECE (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. M. Onur HASDEDEOĞLU |
Görüntüle | ||
12 | LEYDİ (ABDULLAH ZÜHTÜ) | Abdullah Zühtü | Doç. Dr. Dilek ÇETİNDAŞ |
Görüntüle | ||
13 | MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) | Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
14 | SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) | Abdülvehhâb, Bolulu | Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek |
Görüntüle | ||
15 | BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) | Ahmed Hamdi, Şirvânî | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
16 | LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) | Ahmed Lütfî Efendi | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
17 | LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) | Ahmed Vefîk Paşa | Diğer Hamza Havuz |
Görüntüle | ||
18 | ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) | Avnî, Yenişehirli | Dr. Bihter Gürışık Köksal |
Görüntüle | ||
19 | BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) | Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı | Prof. Dr. Mücahit Kaçar |
Görüntüle | ||
20 | HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) | Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
21 | SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) | Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu | Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ |
Görüntüle | ||
22 | SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) | Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey | Doç. Dr. Macit Balık |
Görüntüle |