Kefeli Hüseyin'in tezkire, letaif ve fal türlerinin her birine dahil edilebilecek mensur eseri. Râz-nâme, tezkire ve latife özellikleri taşısa da; şahısların başlarından geçen enteresan hikâyeleri ve bu hikâyelere uygun olarak Kurân-ı Kerim, Mesnevi ve özellikle Divan-ı Hâfız’dan bakılan falları toplayan edebî bir fal-nâme örneğidir. Bu bakımdan eser kendi türünde tektir.

Toplam 192 hikâyenin bulunduğu Râz-nâme'de  çok önemli bir karardan sıradan bir olaya kadar pek çok konu işlenir. Âşık-maşuk ilişkisi; Hâfız, Câmî, Mevlâna ve Bahauddîn-i Nakşbend gibi büyüklere dil uzatanlara haddini bildirme; seyahatler; savaş, sefer, fetih ve isyan; sağlığa kavuşma; mansıp, intisâp ve hediye; hapisten kurtulma; mezar ziyaretleri ile rind ve sarhoşlara dair hikâyeler olmak üzere pek çok konu bu eserde ele alınmıştır. Ayrıca Divan Edebiyatı’nda sanatkârların psikolojilerini yansıttıkları hasb-i hâl tarzının güzel örneklerini eserde görmek de mümkündür.

Eserde Kefe ve Kefeliler sık sık geçer. Böylece müellif hemşerilerinin hikâyelerine yer vererek memleketine olan sevgisini açıkça belli eder. Kefelilerin hikâyeleri ile mansıp konulu hikâyelerde Osmanlı sosyal yaşamından simalar daha da ön plâna çıkar. Mevlâna, Câmî ve Hâfız’a saygısını her fırsatta dile getiren müellif, bu şahsiyetlere ve eserlerine yönelik olumsuz görüşler ileri sürenleri acımasızca eleştirir. Müellif, eserine Hâfız ile ilgili bir hikâye ile başlamakla kalmaz; sekiz hikâyesini doğrudan Hâfız’a ayırır. Hikâyeler, mensur ağırlıklı olmakla birlikte genellikle manzum olarak biter. Dolayısıyla bu manzum parçalar çoğu zaman fal hikâyesinin sonucunu verir. Bu bakımdan Râz-nâme’deki manzum parçalar, diğer mensur-manzum karışık metinlerdeki manzum parçalara göre çok daha fonksiyoneldir. 

Eser, Türkçe atasözü ve deyimler bakımından çok zengin değildir. Az sayıda geçen Eski Anadolu Türkçesi’ne ait gramer özellikleri hikâyelerin derlendiği eserlerin yazıldığı yüzyıldan kaynaklanmaktadır. Eser, üslûp bakımından bölüm bölüm farklılık gösterir. Giriş bölümünün dili diğer bölümlere oranla daha ağırdır. Dolayısıyla giriş bölümü ile kişilerin meslek hayatlarına dair bölümlerin haricinde orta ve sade bir üslûbun tercih edildiğini söyleyebiliriz. 

Râz-nâme'de hikâyeler bazen çok uzun bazen de kısadır. Bazı hikâyeler, 5-6 sayfa sürer. Bazıları ise bir cümleden ibarettir. Bir cümlelik hikâyelerde kelime sayısı 50 ila 100 arasında değişir. Bu şekilde kaleme alınan hikâyelerin sayısı 40 civarındadır. Dolayısıyla eserin yaklaşık % 25’i kısa ve genellikle de bir cümlede her şeyin nakledildiği hikâyelerden oluşmaktadır. Geri kalan hikâyeler konuya göre oldukça uzun olabilmektedir. Eserdeki hikâyelerin kaynakları yazılı ve sözlü kaynaklar olmak üzere ikiye ayrılabilir. Müellif ister sözlü kaynaktan derlemiş isterse yazılı kaynaktan aktarmış olsun hikâyelerin kaynaklarını vermekte oldukça titiz davranır. Hikâyeyi sözlü kaynaktan derlemiş ise hikâyeyi kimden derlediğini, hangi yerde ve ne zaman geçtiğini ve fal bakılan kitabın adı özenle kaydeder. Yazılı kaynaklardan aldığı hikâyeleri ise hangi kaynakta olduğunu söylemekle yetinmez hikâyenin hangi kısımda veya hangi bapta olduğunu da belirtir. Eserin yazılı kaynakları İran sahasında yazılan Farsça eserler ile Kurân-ı Kerim, hadis ve tefsir kitaplarıdır. Râz-nâme’deki Şah İsmail’in mezar ziyareti ile ilgili hikâye İran kaynaklarında da geçer. Dolayısıyla bazı hikâyeler, her iki saha için ortaktır. Kaynakların çeşitli olması kadar onlardan yapılan alıntı yöntemleri de farklı farklıdır. Hikâyelerde bazı bölümler Hadîkatü’s-Süedâ ve Mecâlisü’n-Nefâis gibi eserlerden aynen alınmıştır. Râz-nâme'de adı en çok geçen yazılı kaynak Hâfız Divanı’dır. Bununla birlikte Hâfız’a ait olduğu belirtilen beyitlerinden bazıları Hâfız Divanı neşirlerinde bulunmamaktadır. Müellif, hikâyelerden bir bölümünü tanıdığı kimselerden veya sohbet meclislerinde dinleyerek yazıya aktarmıştır. Hem anlatıcıların yanlış bilgi verebileceğini hem de yazıya geçirme esnasındaki hata yapabileceğini göz önünde bulundurursak Hâfız adına kaydedilen bazı beyitlerin başka şairlere ait olma ihtimali artacaktır.

Râz-nâme'deki hikâye kahramanları çoğunlukla sosyal statü ve bilimsel kariyer bakımından toplumun üst tabakasına mensup kişilerdir. Bu sebeple, devrin şartları göz önüne alındığında azamî düzeyde dinî/ilmî bilgiye sahip olmaları da doğal ve gereklidir. Hikâyelerde coğrafî yer adlarının yanında sosyal mekânlardan da söz edildiği görülür. Sosyal çevreler meclis ve encümen tabirleriyle anılır. Oralarda her tür konu sohbet geleneği çerçevesinde konuşulur. Bu bakımdan Râz-nâme meclis, meclis adabı ve sohbet geleneğine dair zengin bir malzeme ihtiva eder. 

İ.  Hakkı Aksoyak, Râz-nâme'nin 36 nüshasından hareketle oluşturduğu tenkitli metni incelemeyle birlikte yayınlamıştır (2004). 

Yazarın biyografisi için bk. "Kefevî, Hüseyin". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/kefevi-huseyin