RAVZATÜ’L-VÂSILÎN (MARMARAVÎ)
tasavvufi meseleler
Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî (d. 839/1435-1436 - ö. 910/1505)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Marmaravî, Ahmed Şemseddin'in dini-tasavvufi meselelere dair eseri. Allah’a hamd ve salâttan sonra Yüce Allah’ın sıfatlarından kısa bir bahisle başlayan eserde, daha sonra Yüce Allah’ın kıdem ve yaratma sıfatlarıyla ilgili kelâm ilmine ait bazı meseleler, soru-cevap ile öğretim yönteminin ustalıkla kullanılmak suretiyle tartışılır. İnsanın iç dünyasıyla ilgili iyi veya kötü birtakım ruh halleri ve bunların rüyalara etkisi ise sekiz bölümde çeşitli örnekler verilerek tasavvufî açıdan incelenir. Bundan sonra enfüsî ve âfâkî olarak ikiye ayrılan çeşitli rüyaların anlatılarak yorumlandığı fasıl gelir. Marmaravî, burada tasavvuf ehlinin rüyalarını enfüsî, sıradan insanların rüyalarını ise âfâkî olarak adlandırır. İnsanların gördüğü rüyalar ile hayvanların rüyaları da karşılaştırmalı olarak anlatılır. Devamında ise gönle gelen ilhamlar, hatıralar ve hileli / tuzak niteliğindeki kötü duyguların işlendiği bölüm vardır. Yine soru-cevap şeklinde çeşitli konular anlatılarak risâle son bulur.

Marmaravî’nin, Cenâb-ı Hakk’ın zât-ı ahadiyetine dair konular ve esmâsından bazılarının manalarını Müslüman halk tabakasından hemen herkesin kolayca anlayabileceği sadelikte anlattığı Ravzatü’l-Vâsılîn’i, Hakk’a vuslat yolcusu olan saliklerin ve en güzel kıvamda yaratılan insanın iç dünyasına ilişkin bazı halleri de anlatır. İnsanın iyi ve kötü ahlâkını, insan vücudunda bulunan iyi ve kötü sıfatları; sıfat-ı unsuriyye, sıfat-ı semâviyye, sıfat-ı mâdeniyye, sıfat-ı nebâtiyye, sıfat-ı hayvâniyye, sıfat-ı cinniyye, sıfat-ı melekiyye ve sıfat-ı insâniyye olarak ayrı ayrı açıklar.

Marmaravî’nin diğer mensur eserlerine benzer tarzda eski Anadolu Türkçesinin dil ve üslup özelliklerini yansıtan Ravzatü’l-Vâsılîn’in söz varlığı, Türkçe’nin fiil zenginliğini ve ifade imkânlarını göstermesi açısından önemli bir yere sahiptir. Türkçe kelimelerin çoğunluğunu fiillerin oluşturduğu eserde, fiillerin bir kısmının birden fazla farklı anlamı barındırması ve yazarın eserde yer yer deyimleşmiş ifadelerden faydalanması da ifade zenginliği açısından değerlidir.

Çeşitli kütüphanelerde biri Es’ile ve Ecvibe mine’l-Kelâm ve’t-Tarîka, biri isimsiz ve 20’si de Ravzatü’l-Vâsılîn adıyla kayıtlı toplam 22 adet elyazması nüshası bulunan eser, müellifinin hayatı, eserleri ve tasavvufî görüşleri üzerine doktora tezi hazırlayan Ahmet Ögke (2001: 502-524) tarafından yayınlanmıştır.

Müellifin biyografisi için bk. Şemseddin Marmaravî, Ahmed, Yiğitbaşı Velî, Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/semseddin-marmaravi-ahmed-yigitbasi

Eserden Örnekler


Ve cemî’-i mahlûkattan mükerrem halk olunan da bu insândır ve vücûdunda biribirinden içeri yedi iklîm olan da bu insândır. Ve cemî’-i eşyâya vücûdu câmi’ olduğu için deryâ-i muhît de denilen bu insândır. Ve on sekiz bin âleme câmi’ olduğu için âlem-i kübrâ denilen dahi bu insândır. Bu arz olunan emâneti kabûl eden de bu insândır. Ve Âdem cennetten inip bu dünyâda garîb olduğu misilli âlem-i ervâhdan inip berzah ilinde ve tabîat ilinde ve bâtın ilinde garîb olan da bu insândır. Ve gökde kitâb inende ilm-i ledünnî verilen de bu insândır.

Bu medholunan hemen ol bir insân değildir. Ol bir insânın mükerremliği medhinde, hod Hak’tan gayrı âciz kalmışlardır. Ammâ, sâir insânın mükerremliği medhinde YİĞİTBAŞI demekle ma’rûf olan bu fakîr AHMED dahi âciz kalmıştır. Zîrâ sâir eşyâ gibi bu insânın zâhirde seferi vardır. Ammâ insânın içinde biribirinden içeri olan yedi iklîme bir seferi dahi vardır ki, Hak Teâlâ ol seferi bir mahlûka dahi vermiş değildir ve göstermiş değildir ve bildirmiş değildir. Ve dahi ol ilde hiç bir insân, bir insânın hâline muttali’ olmuş da değildir. Zîrâ her insân kendi içinden söz eder. Ve sâirin içinde olan seferi ne bilsin?

Bu insânın içi bir mübârek ildir ki, ol ilden Hakk’a yol bulmuşlardır ve seferleri de mübârek olmuştur. Ve dahi insânın içinde biribirinden içeri olan yedi iklîmin cümlesinde tefâvüt ile sır ili ve ledünnî ili de derler. Ve diline ledünnî dili de derler. Berzah ili ve tabîat ili bu cümlenin şerhidir. Zîrâ berzah iline kalb âlemi de derler. Ve bâtın ili de derler (Ravzatü’l-Vâsılîn, 77b-78a).

Kaynakça


Akkuş, Mehmet (1988). “Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri I-II (Yiğitbaşı Velî)”. İlim ve Sanat (21-22): 29-33 / 60-63.

Akkuş, Mehmet (2009). “15. Asrın “Yiğitbaşı Velîsi” Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî’nin Hayatı ve Eserleri”. Manisalı Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Sempozyumu, 26 Nisan 2008. Bildiriler. Manisa: Yiğitbaşı Vakfı Yay. 9-25.

Marmaravî, Yiğitbaşı Velî Ahmed Şemseddîn. Ravzatü’l-Vâsılîn. Millet Kütüphanesi. Ali Emirî Efendi. “Şer’iyye”. 1343/2. vr. 75b-93b.

Ögke, Ahmet (2000). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri ve Tasavvufî Görüşleri. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

Ögke, Ahmet (2001). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî: Hayatı, Eserleri, Görüşleri. İstanbul: İnsan Yay.

Ögke, Ahmet (2015). Yiğitbaşı Veli Ahmed Şemseddîn-i Marmaravî Hz. Manisa: Şehzadeler Belediyesi Kültür Yay.

Uludağ, Süleyman (1989). “Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı”. İslâm Ansiklopedisi. C. 2. İstanbul: TDV Yay. 135-136.

Atıf Bilgileri


ÖGKE, AHMET. "RAVZATÜ’L-VÂSILÎN (MARMARAVÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/ravzatu-l-vasilin-marmaravi. [Erişim Tarihi: 24 Kasım 2024].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 CÂMİ’U’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
2 RİSÂLE-İ TEVHÎD (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
3 MUKADDİMETÜ’S-SÂLİHA (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
4 KEŞFÜ’L-ESRÂR (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
5 İRFÂNÜ’L-MA’ÂRİF (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
6 HURDE-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
7 RİSÂLETÜ’L-HÜDÂ Lİ-ULİ’L-İHTİDÂ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
8 ATVÂR-NÂME-İ SEB’A (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
9 TABAKÂTÜ’L-EVLİYÂ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
10 RİSÂLE-İ MAKÂLÂT-I ŞEYH MUHYİDDÎN-İ ARABÎ (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
11 AHVÂLÜ’L-EBRÂR VE’L-MUKARREBÎN (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
12 BAHREYNÜ’L-AŞK (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
13 SİLSİLE-İ EHL-İ TARÎKAT (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
14 USÛL-İ VUSÛL-İ İLÂHİYYE (MARMARAVÎ) Marmaravî, Ahmed Şemseddin, Yiğitbaşı Velî Prof. Dr. AHMET ÖGKE
Görüntüle
15 MENÂKIBÜ’L-ÂRİFÎN (EFLÂKÎ) Eflâkî, Eflâkî Dede, Eflâkî Ahmed Ârifî, Ârifî Doç. Dr. Mehmet Ünal
Görüntüle
16 MEVHÛB-I MAHBÛB (ŞEYHOĞLU) Şeyhoğlu, Baba Yusuf Sivrihisarî Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
17 MÜNYETÜ'L-EBRÂR VE GUNYETÜ'L-AHYÂR (ABDURRAHÎM) Abdurrahîm, Abdurrahîm Karahisârî, Şeyh Abdurrahîm Karahisârî, Abdurrahîmu’l-Karahisârî, Abdurrahîm Sultân, Abdurrahîm Mısırlı-zâde, Mısırlı-zâde, Mısrîoğlu, Mısrî Sultân Dr. Öğr. Üyesi Abdullah Taha Orhan
Görüntüle
18 TABSİRATÜ’L-MÜBTEDİ VE TEZKİRETÜ-İ-MÜNTEHİ (KONEVÎ) Konevî, Sadreddin Doç. Dr. Mevlüt Gülmez
Görüntüle
19 KİTÂBÜ’L-MÜNTEHÂ EL-MÜŞTEHÂ ALE’L-FÜSÛS (AHMED BÎCÂN) Ahmed-i Bîcân, Ahmed Bîcân, Yazıcıoğlu Ahmed Bîcân, Şeyh Ahmed Bîcân Efendi bin Sâlih Efendi, Ahmed İbnü’l-Kâtib Dr. Mehmet Bilal Yamak
Görüntüle
20 RİSÂLE-İ ZİKRULLAH (AKŞEMSEDDİN) Akşemseddin, Şemseddin Muhammed Araş. Gör. Harun ALKAN
Görüntüle
21 MİSBÂHU’L-ÜNS BEYNE’L-MA’KÛL VE’L-MEŞHÛD FÎ-ŞERHİ MİFTÂHİ’L-GAYB (FENÂRÎ) Fenârî, Mollâ Fenârî, Şemseddîn Muhammed b. Hamza, Şemseddîn Muhammed Efendi Diğer Edibe Taş
Görüntüle
22 ŞERH-İ HADİS-İ ERBÂİN (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba Prof. Dr. Enbiya Yıldırım
Görüntüle
23 ZİKİR RİSÂLESİ/ KELİME-İ TEVHİD ZİKRİ RİSÂLESİ (SOMUNCU BABA) Somuncu Baba, Hamîdüddîn-i Aksarâyî Diğer Tuğba Nurlu Ertürk
Görüntüle
24 KÂŞİFÜ'L-ESTÂR AN VECHİ'L-ESRÂR (ŞEYH HÂMİD-İ VELÎ) Şeyh Hâmid-i Velî Öğretmen TALAT OLGUN
Görüntüle