- Yazar Biyografisi (TEİS)
İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi - Madde Yazarı: Dr. Öğr. Üyesi Orhan KILIÇARSLAN
- Eser Yazılış Tarihi:?/?
- Yazıldığı Saha:Anadolu-Osmanlı
- Edebiyat Alanı:Yazılı Edebiyat / Divan Edebiyatı
- Dönemi:16. Yüzyıl
- Dili:Türkçe
- Alfabesi:Arap
- Yapısı:Manzum
- Niteliği:Telif
- Türü/Formu:Pendname
- Yayın Tarihi:29/08/2022
PEND-NÂME (İLÂHÎ)
nasihat-nâmeİlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi (d. ?/? - ö. ?/?)
ISBN: 978-9944-237-87-1
Şeyh Ahmed İlâhî’nin dinî-tasavvufî nasihatler içeren mesnevisi. Mesnevinin başlığında Fatih Sultan Mehmed (ö. 1481)’e yazıldığı bilgisi bulunmaktadır. 45 beyitten oluşan mesnevi aruzun fâ‘ilâtün fâ‘ilâtün fâ‘ilün kalıbıyla yazılmıştır. Eserde, nasihatnamelerde ele alınan genel konulardan olan “dünyanın faniliği, kişiye eziyetler göstermesi, hilesine aldanılmaması, gösteriş ve süsünden sakınılması, gönül bağlanmaması” gerektiği üzerinde durulmuştur. Adalet kavramına vurguların yapıldığı mısralar yanında ârif-câhil, âkil-gâfil karşılaştırmalarına da yer yer başvurulmuştur. Vaiz üslubunun hâkim olduğu mesnevide nasihatname türünde sıklıkla kullanılan terkiplere yer verilmiştir. Mesnevinin tasvirler yapılan beyitlerinde daha canlı bir anlatımın olduğu görülmektedir.
Pend-nâme’nin bir nüshası, Süleymaniye Kütüphanesi Murad Molla Koleksiyonu 1425 numarada kayıtlı bir yazmanın 80b-82b varakları arasında tespit edilmiştir (Kuru 2014: 775). Mesnevi, şekil ve muhteva özelliklerinin incelendiği bir çalışma ile birlikte yayımlanmıştır (Kuru 2014).
Şairin biyografisi için bk. “İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ilahi-seyh-ahmed-ilahi-efendi
Eserden Örnekler
Kim ki geldi bu cihânda bir zamân
Kaygusında aglayu ser-câvidân
Bu bekâsuz menbaʿ-ı tagyîrdür
Uymamak nakşına hoş tedbîrdür
Eliyle aldadı cebbârlar
Mekrile azdurdı çok mekkârlar
Ben senüñ memlûkuñam dut beni
Soñra döner kim kaçan gördüm seni
Yıllarda mihnet ile yâr olur
Bir nefesde döner ü agyâr olur
Gidesin ardınca ol senden kaçar
Kemterîsiñ kor seni gayra kaçar
Bir bezeklü yüzi var telbîs ile
Bu muvâfık yârdur İblîs ile
Gaflet ile esridür câhilleri
Gösterir yüz sayd ider ʿâkılleri
ʿÂrif olan nakşına virmez göñül
Nice kim hakkla bulmışdur sübül
Tanımış kim bu cihân mekkârdur
Yâr sûretlü ʿaceb agniyâdur (Kuru 2014: 780-781)
Kaynakça
Kuru, Esra (2014). “Şeyh Ahmed İlâhî ve Pend-Nâme’si”. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 9/9: 771-784.
Atıf Bilgileri
Benzer Eserler
# | Madde | Yazar | Madde Yazarı | İşlem | ||
---|---|---|---|---|---|---|
1 | ŞAKÂYIKU'L-HAKÂYIK Lİ-SULTÂNİ'L-HAKÂYIK (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Dr. Bilal Güzel |
Görüntüle | ||
2 | DÎVÂN (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
3 | HIZIR-NÂME/KİTÂB-I MOLLÂ İLÂHÎ/NECÂTÜ'L-ERVÂH (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
4 | KENZÜ'L-ESRÂR (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Dr. Nuriye İnci |
Görüntüle | ||
5 | RİSALE-İ TEVHÎDİYYE (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Dr. Nuriye İnci |
Görüntüle | ||
6 | TASAVVUF RİSALESİ (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Dr. Öğr. Üyesi Şebnem Şerife Şahinkaya |
Görüntüle | ||
7 | TERCÜME-İ MİFTÂHÜ'L-GAYB (İLÂHÎ) | İlâhî, Şeyh Ahmed İlâhî Efendi | Doç. Dr. Çetin Kaska |
Görüntüle | ||
8 | DÎVÂN (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
9 | MÜNŞE’ÂT (CA’FER) | Ca’fer, Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi | Dr. Fatma Meliha Şen |
Görüntüle | ||
10 | TERCEME-İ CÂMEŞÛY-NÂME (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Dr. Öğr. Üyesi Ozan Kolbaş |
Görüntüle | ||
11 | KİTÂB-I TÂLİ'-İ MEVLÛD / TÂLİ’-İ MEVLÛD-İ KEBÎR (FİRDEVSÎ) | Firdevsî, Şerefeddîn Mûsâ, Uzun Firdevsî, Firdevsî-i Rûmî, Firdevsî-i Tavîl, Türk Firdevsî | Doç. Dr. Himmet BÜKE |
Görüntüle | ||
12 | HEŞT BİHİŞT / KİTÂBÜ’S-SIFÂTİ’S-SEMÂNİYYE FÎ ZİKRİ’L-KAYÂSIRETİ’L-OSMÂNİYYE (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlîsî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
13 | ŞERH-İ MESNEVÎ-İ MA’NEVÎ (İDRÎS) | İdrîs, İdrîs-i Bitlisî | Doç. Dr. ADNAN OKTAY |
Görüntüle | ||
14 | ŞEHRENGÎZ DER-MEDH-İ CÜVÂNÂN-I EDİRNE / ŞEHRENGÎZ-İ EDİRNE (MESÎHÎ) | Mesîhî, Îsâ | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
15 | DÎVÂN (ŞÂMÎ) | Şâmî, Şâmlıoğlu Mustafâ Bey | Prof. Dr. Yunus KAPLAN |
Görüntüle | ||
16 | HEFT PEYKER (ABDÎ) | Abdî | Dr. Öğr. Üyesi ASLI AYTAÇ |
Görüntüle | ||
17 | CEMŞÎD Ü HURŞÎD (ABDÎ) | Abdî | Prof. Dr. Adnan Ince |
Görüntüle |