NUMÛNE-İ EDEBİYÂT-I ADLİYYE (ALÎ NAZÎF SÜRÛRÎ)
Hukuk
Alî Nazîf Sürûrî (ö. 1936) Tal’at (ö. ?)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Alî Nazîf Sürûrî (ö. 1936) ve Tal’at Bey (ö. ?/?) tarafından hukuki terimleri açıklamak amacıyla kaleme alınan eser. Osmanlı dönemi hukuk sistemine ait terimlerin ve  pratiklerin anlatıldığı esere Sultan II. Abdülhamid övgüsüyle başlayan müellifler, akabinde yer alan “İfâdemiz” başlığı altında eserin yazılma sebebini açıklamışlardır. Osmanlı döneminde hukuk kurallarından bahseden eserlerin olduğunu, ancak saklı kalan ifadelerin anlamayı zorlaştırdığını belirten müellifler, bu eseri anlaşılması güç hukuk terimlerini anlaşılır kılmak ve yüzyılda ortaya çıkan hukuki gelişmeleri edebiyat diliyle açıklamak amacıyla yazmışlardır.

Eserin yazılma sebebi belirtildikten sonra “Kânûn” başlığı altında kanun kavramının ne olduğu, Osmanlı döneminde nasıl işlendiği ve yapılan son kanuni düzenlemelerin nasıl bir seyir izlediği bilgileri yer almaktadır. Sonrasında gelen “Usûl-i Muhâkemât-ı Cezâiyye Kânûnı Şerhi” başlığı altında, 1879 tarihli Ceza Muhakemesi Kanunu yorumlanmıştır. Bu bölümden sonra, bazı mesleki ve kurumsal başlıklar altında hukuki terimler açıklanmış, güncel olaylardan anekdotlara yer verilmiş ve adli vakalara dair yaşanmış öyküler anlatılmıştır. Kanunlara dair terimlerin Fransızca karşılıklarının da verildiği bir bölüm vardır. Bu kısımda, son üç yılın cinayet vakalarının istatistiksel bir listesi yer alır ve bu listeden sonra eser sonlandırılır (Polat 2016: 14).

Müellifin biyografisi için bk. "Ali Nazif Süruri". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/ali-nazif-sururi

Eserden Örnekler


İfâdemiz

"Edebiyât-ı Adliyye" ki tefsîr-i kavânîne müte'allik âsâr-ı hükmiyyede meknûz olan efkâr-ı âliyeyi nakş u tasvîr ider bir rehber-i hakîkat-âverdir. Her biri ömrümüzden bir günün mahsûlü binâenaleyh hâtırası olan mütenevvi' âsârımızı perâkendelikten kurtarıb şu mecmû'aya kayd ile enzâr-ı âmmeye arza mutecâsir olduk. Maksadımız hidmettir. İfâdâtımız müfîd ve nâfi' görülür ise hem müfîd hem de müstefîd olmuş oluruz ki bu bir fazîletdir. Mağbût-ı âsâr olan şu asr-ı mes'ûd u âlîde eli kalem tutanların birer sûretle hidmet ve o yolda maddî ve ma'nevî kesb-i mes'ûdiyet etdiklerini görerek ahz-ı şevk u şeref edenlerden olduğumuzu sâye-i maârif-vâye-i Hazret-i Pâdişâhîde şimdiye kadar...(Alî Nazîf Sürûrî; Tal'at 1309/1891:  3-4). 

Kaynakça


Alî Nazîf Sürûrî; Tal'at (1309/1891). Numûne-i Edebiyât-ı Adliyye. İstanbul: Mahmut Bey Matbaası.

Polat, Kadim (2016). Alî Nazîf’in Zînetü’l-Kelâm’ı ve Türk Belâgatindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi.

Atıf Bilgileri


Polat, Kadim. "NUMÛNE-İ EDEBİYÂT-I ADLİYYE (ALÎ NAZÎF SÜRÛRÎ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/numune-i-edebiyat-i-adliyye-ali-nazif-sururi. [Erişim Tarihi: 25 Haziran 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 TERCÜME-İ MİFTÂHU’L-BEDÂYİ’ (ALİ NAZİF SÜRURİ) Alî Nazîf Sürûrî Araş. Gör. Kadim Polat
Görüntüle
2 ZÎNETÜ'L-KELÂM (ALİ NAZİF SÜRURİ) Alî Nazîf Sürûrî Araş. Gör. Kadim Polat
Görüntüle
3 MÎZÂNÜ'L-BELÂGA (ABDURRAHMAN SÜREYYÂ) Abdurrahman Süreyyâ, Mîrdûhî-zâde Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
4 SÜNÛHÂT (ABDÜLVEHHÂB) Abdülvehhâb, Bolulu Dr. Öğr. Üyesi Adem Özbek
Görüntüle
5 BELÂGAT-I LİSÂN-I OSMÂNÎ (AHMED HAMDİ) Ahmed Hamdi, Şirvânî Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
6 LUGAT-I KÂMÛS (AHMED LÜTFÎ) Ahmed Lütfî Efendi Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
7 LEHCE-İ OSMÂNÎ (AHMET VEFİK PAŞA) Ahmed Vefîk Paşa Diğer Hamza Havuz
Görüntüle
8 ISTILÂHÂT LÜGATİ (YENİŞEHİRLİ AVNÎ) Avnî, Yenişehirli Dr. Bihter Gürışık Köksal
Görüntüle
9 BELÂGAT-I OSMÂNİYYE (CEVDET PAŞA) Cevdet Paşa, Ahmed Cevdet Paşa, Lofçalı Prof. Dr. Mücahit Kaçar
Görüntüle
10 HADÎKATÜ'L-BEYÂN (HACI İBRÂHİM EFENDİ) Hakkı, Hacı İbrâhim Hakkı Efendi Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
11 SEFÎNETÜ’L-İNŞÂ (HÂLET) Hâlet, İbrâhim Hâlet Bey, İstanbullu Araş. Gör. MUSTAFA KILIÇ
Görüntüle
12 SEVDÂ-YI NİHÂN (HÂLİD) Hâlid, Yenişehirli-zâde Hâlid Eyyûb Bey Doç. Dr. Macit Balık
Görüntüle