NİGARİSTAN-İ DARA
tezkire
Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî (d. 1175/76/1762/63 - ö. 1242/43/1827/28)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Dünbülî’nin Feth Ali Şah dönemindeki şairlerin biyografilerini içeren eseri. 1241’de tamamlanan eserde müellifin muasırı olan 212 şairin biyografisi yer almaktadır. Eser beş nigârhâneden oluşmaktadır, ilk nigârhâne’de, Feth Ali Şah, ikinci nigârhânede şehzadeler ve bazı emirler, üç, dört ve beşinci nigârhânelerde şairlerin hayat hikâyeleri ile şiirlerine yer verilmiştir. Eserde müellif abartıdan uzak durmuş, her şairin iyi ve kötü özelliğini beyan etmiştir. Müellif bu eserini Encumen-i Hâkân adlı tezkireyi örnek alarak hazırlamıştır. Eserde sadece Azerbaycan’daki şairler değil, Şîrâz ve Isfahân’daki şairlerin biyografilerine de yer vermiştir. Sade, akıcı bir dil ile yazılan eserde anlaşılması zor kavramlar bulunmaktadır. Eserde Âzer-i Bîgdilî, Âzâd-i Habeşî, Esîr-i Tebrîzî, Umîd-i Isfahânî, Enver-i Şîrâzî, Enîs-i Isfahânî, Bâkî-i Isfahânî, Bahâr-i Dârâbî, Bîdil-i Şîrâzî, Tesellî-i Şîrâzî, Sâbit-i Halhâlî, Celâl-i Yezdî, Cihân-i Kâcâr, Hasret-i Hemedânî, Haşmet-i Kâcâr, Hayret-i Zend, Hürrem-i Âzerbâycânî, Hüsrev-i Kâcâr, Dânîş-i Isfahânî, Devlet-i Kâcâr, Rehî-i Isfahânî, Sepehr-i Kâşânî, Sehâb-i Isfahânî, Surûş-i Isfahânî, Şâpûr-i Kâcâr, Sâdık-i Tefrişî, Safî-i Isfahânî, Tabîb-i Isfahânî, Andelîb-i Kâşânî, Gâlib-i Isfahânî, Firdes-i Şîrâzî, Fedâî-i Erdestânî, Kâfî-i Isfahânî, Nedîm-i Mâzenderânî, Nusret-i Tâlişî, Nesîr-i Isfahânî, Vefâ-i Ferâhânî, Yârî-i Isfahânî, Yağmâ-i Cendakî, Vîsâl-i Şîrâzî, Vâmık-i Yezdî, Vâlih-i Isfahânî, Nevâ-i Zend, Nevâî-i Kâşânî, Nezîr-i Kirmânşâhî, Nesîb-i Isfahânî, Neşâtî-i Mâzenderânî, Nâmî-i Isfahânî, Mevlâ-i Isfahânî, Mûnis-i Bârfrûş, Menzûr-i Şîrâzî, Mansûr-i Isfahânî, Meftûn-i Dünbülî, Müştâk-i Isfahânî, Müşfik-i Kirmânşâhî, Muhît-i Ferâhânî, Mahzûn-i Kazvînî, Mahrûm-i Şîrâzî, Mecîd-i Tâlekânî, Mâyil-i Isfahânî, Kevkeb-i Yezdî, Kevser-i Hemedânî, Kâfî-i Isfahânî, Kâzım-i Artîmânî… gibi şairlerin hayat hikâyeleri ve şiirleri yer almıştır. Eserin bir kısmını Abdürresûl Hayyâmpûr neşretmiştir (Tebriz /1342). Eserin nüshaları şu kütüphanelerde bulunmaktadır: Millî-i Melik Kütüphanesi (nr. 4311), Tahran Üniversitesi Merkez Kütüphanesi (nr. 6151).

Şairin biyografisi için bk. “Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî”. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/meftun-abdurrezzak-dunbuli

Kaynakça


Alîzâde, Müctebâ Safer (1389). “Mesnevî-i Abdurrezâk Bîg Dünbelî-i Hoy.” Peyâm-i Bahâristân. 10 (1): 1-21.

Hayyâmpûr, Abdürresûl (1342). Tezkire-i Nigâristân-ı Dârâ. Tebriz: Çâphâne-i Şirket-i Çâp-i Kitâb-i Azerbaycan.

Hüseynî, Nâsrüddîn Şâh ve Ferhâd Felâhethâh (1353). “Berresî-i Bûtîkâ-i Abdurrezâk Bîg Dünbülî der Mesnevîhâ-i Nâz u Niyâz ve Selîm ü Silmî.” Zebân ve Edebiyât-i Farsî Neşriyye-i Dânişkede-i Edebiyât ve Ulûm-i İnsânî-i Dânigâh-i Tebrîz. 89 (215): 9-26.

Kurtuluş, Rıza (2016). “Dünbülî” Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yay. 352-353.

Şâbânî, Ahmed (1342), “İtlâ’ât-i Kitâbdârî der Tezkire-i Nigâristân-i Dârâ.” Gozeşte ve Âyende-i Ferheng ve Edeb-i Îrân. 21-30.

Yelmehhâ, Ahmed Rızâ (hzl) (1395). Selîm ü Silmî. Tahran: Neşr-i Nov.

Atıf Bilgileri


Kaska, Çetin. "NİGARİSTAN-İ DARA". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/nigaristan-i-dara-1825. [Erişim Tarihi: 15 Ocak 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 HADÂYIKU’L-CİNAN Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
2 HADÎKA Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
3 RAVZATÜ’L-ÂDÂB VE CİNNETÜ’L-ELBÂB Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
4 HAKÂYİKU’L-ENVÂR Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
5 HADÂYIKU’L-ÜDEBA Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
6 TECRÜBETÜ’L-EHRÂR VETESLİYETÜ’L-EBRÂR Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
7 MAÂSİR-İ SULTANİYYE Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
8 CÂMİ‘-İ HÂKÂNÎ Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
9 DÎVÂN (MEFTUN) Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
10 HAZ VE NİYAZ Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
11 HÜMÂYÛN-NÂME Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Dr. Öğr. Üyesi Munise KOÇ
Görüntüle
12 SELİM VE SELVİ Meftun, Abdürrezzâk Dünbülî Doç. Dr. Çetin Kaska
Görüntüle
13 TECNİSLER Ali, Göyçeli Araş. Gör. Dr. Orhan Baldane
Görüntüle
14 DÎVÂN (MERÂGÂYÎ) Dehil-i Merâgâyî Diğer Çağla YILMAZ
Görüntüle
15 HOPHOPNAME Sâbir, Mirza Ali Ekber Tahirzade Doç. Dr. Lokman Taşkesenlioğlu
Görüntüle