NEV-BÂVE (HÂFIZ)
şiirler
Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed (d. 1270/1854 - ö. 1332/1914)

ISBN: 978-9944-237-87-1


Trabzonlu Mehmed Zühdî’nin gençlik yıllarında yazdığı şiirlerinden oluşan eseri. Zühdî, eserine “İfâde-i Mahsûsa” adlı mensur bir mukaddime ile başlar. Bu bölümde eserinin adını Nev-bâve  olarak anar. Eserde sırasıyla 1 terkib-bend, 1 tahmis, 1 müseddes, Münîf Paşa’nın “bülbül” redifli gazelinin 12 bentlik tahmisi, 1 murabba, 12 gazel, biri Arapça 3 kıt’a, 2 mesnevi, Hz. Ali’den 9 beyitlik bir tercüme ve İbn Gıyâseddin’den Emsâl-i Hikemiyye tercümeleri yer almaktadır.  

Eser, Mehmed Zühdî’nin değişik zamanlarda kaleme aldığı manzumelerin bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Genellikle hikemî muhtevalı şiirleri içerir. Zühdî’nin gençlik dönemi şiirlerinden oluşmuş olmasına rağmen, genç yaşındaki ruhi olgunluğunu ve şairlik gücünü göstermesi bakımından önemlidir.

Şairin dili sade ve açıktır. Şiirlerinde Nâbî etkisi sezilmektedir. Âşıkane şiirler de kaleme almıştır. Bazı manzumeleri söyleyiş olarak halk şiirini çağrıştırmaktadır. 

Nev-bâve, 1292/1875-76 yılında Trabzon Vilâyet Matbaasında basılmış olup bir nüshası Atatürk Üniversitesi Kütüphanesi Seyfettin Özege Koleksiyonu Nu. K. 10597’de kayıtlıdır. Esere dair bir yüksek lisans çalışması yapılmıştır (Demir 2007).

Şairin biyografisi için bk. "Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/zuhdi-mehmed-tayyipzade

Eserden Örnekler


Gazel

Acı insân isen ahvâline magmûmların

Bahtı bergeştelerin tâli‘i meş’ûmların

 

Merhamet eyleme zâlimlere aslâ kat’â

Olmak istersen eger sâhibi mazlûmların

 

Kendi kendin yer olan sırr-ı semâ nahvet ile

Nazar-ı ibret ile hâline bak mûmların

 

Ne kadar kuş tüyü minderle bezetse zâlim

Hânesi bir gün olur lâne gehî bûmların

 

Atma zâhidlere taş keff-i lisân et Hâfız

Nâmını hayr ile yâd etmeli merhûmların  (Mehmed Zühdî 1292: 19).

Kaynakça


Demir, Yasemin (2007). Tayyib-zâde Hâfız Mehmed Zühdî-Hayatı Eserleri ve Nevbâvesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.

Mehmed Zühdî (1292). Nev-bâve. Trabzon Vilâyet Matbaası.

Yüksel, Murat (1990). Trabzonlu Tayyib-zâde Hâfız Mehmed Zühdî Nazmu’s-Siyer. İstanbul. TDAV Yay.

Atıf Bilgileri


KESİK, Beyhan. "NEV-BÂVE (HÂFIZ)". Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, http://tees.yesevi.edu.tr/madde-detay/nev-bave-hafiz. [Erişim Tarihi: 02 Temmuz 2025].


Benzer Eserler

# Madde Yazar Madde Yazarı İşlem
1 MECMÛ’A-İ ZÜHDÎ (HÂFIZ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
2 MİR’ATÜ’L-MÜLÛK (HÂFIZ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
3 ZÎNETÜ’L-EF’İDE (ZÜHDÎ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
4 KASÎDE-İ HAMÎDİYYE (ZÜHDÎ) Zühdî, Tayyib-zâde Mehmed Dr. Öğr. Üyesi Hasan Doğan
Görüntüle
5 DİVANÇE (VÂZIH) Mustafâ Vâzıh Araş. Gör. Giyasi BABAARSLAN
Görüntüle
6 MEVRİDÜ’L-VÜSÛL FÎ MEVLİDİ’R-RESÛL (İBRÂHÎM ZİKRÎ) İbrâhîm Zikrî Prof. Dr. Mehmet Fatih Köksal
Görüntüle
7 ED-DÜRERÜ'L-MÜNTAHABÂTÜ'L-MENSÛRE FÎ ISLÂHİ'L-GALATÂTİ'L-MEŞHÛRE / GALATÂT-I HAFÎD EFENDİ Hafîd, Mehmed Hafîd Efendi Doç. Dr. Ramazan Ekinci
Görüntüle
8 TARÎKÜ'L-İHTİSÂR Nûrî, Osman Hanyevî Prof. Dr. Orhan Kurtoğlu
Görüntüle
9 TUHFETU SABRÎ AN-LİSÂNİ BULGARÎ Mehmed Sabrî Dr. Öğr. Üyesi Özkan Uz
Görüntüle
10 RAVZ-I VERD Şâkir, Ahmed Paşa Prof. Dr. Ramazan Sarıçiçek
Görüntüle
11 KENZ-İ FUSAHÂ (ABBAS KEMÂL EFENDİ) Abbas Kemâl Efendi, Kerküklü Diğer Öznur ÖZER
Görüntüle
12 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Abdülkerîm Abdî Efendi Prof. Dr. Beyhan KESİK
Görüntüle
13 MEVLİD (ABDÎ) Abdî Doç. Dr. Hasan Kaya
Görüntüle
14 DÎVÂN (ABDÎ) Abdî, Şarkîkarahisarlı Dr. Hacer SAĞLAM
Görüntüle